Þó að selurinn lifi við strendur landsins og í sjó og sæki fæðu sína mest í hafið er hann landspendýr með svipaða byggingu, vitund, tilfinningalíf og náttúru og önnur landspendýr, t.a.m. hundurinn, enda heitir selur á Þýzku Seehund= sjávarhundur. Þetta eru í grunninn mjög líkar lífverur.
Í fávísi sinni, eða kannske tilfinningaleysi, gengu menn hér, mikið sjávarbændur og sjómenn, reyndar ýmsir aðrir líka, að selnum sem sjávardýri, nánast einhverjum fiski, sem mætti berja til bana með lurkum eða drekkja – kæfa til bana – í netum, þrátt fyrir það hryllilega dauðastríð, sem slíkar aðfarir ollu dýrunum.
Helzti selurinn við Ísland eru landselur. Um 1980 mun fjöldi þeirra við landið hafa verið um 33 þúsund dýr. Um 2020 var svo komið, að dýrunum hafði fækkað um þrjá fjórðu; fjöldinn var kominn niður í 7-8 þúsund dýr.
Enda var þá svo komið að landselurinn hafði verið settur á válista spendýra – já, selirnir eru auðvitað spendýr eins og reyndar við sjálf. Var landselurinn metinn sem „tegund í hættu“, eins og það heitir á fagmáli, en það þýðir í útrýmingarhættu.
Í framhaldi af því voru selir friðaðir með reglugerð nr. 1100/2019 um áramótin 2019/2020. Dýrin áttu þá loks að fá grið og frið.
Selir eru með háþróuð lungu og tók dauðastríðið, köfnunin við netveiðar, minnst 15-20 mínútur og, ef dýrið sat fast ofarlega í netinu, náði aðeins að draga andann inn á milli, gat lífsbaráttan staðið klukkutímunum saman og skárust þá netstrengir oft inn í hold og bein og juku enn á þjáningar og skelfingu þar til dauðinn líknaði.
Í raun er með ólíkindum að „góðir og gegnir“ Íslendingar skuli hafa lagt sig niður við þessar veiðar með þessum villimannlega hætti, alla vega síðustu áratugi eftir að skotvopn urðu aðgengileg og almenn.
Því miður erum við hér enn mest einir á parti, með þessar hrottalegu veiðiaðferðir, en netveiðar spendýra þar sem þeim er drekkt og þau nídd til dauða eru bannaðar í flestum eða öllum siðmenntuðum löndum.
Eins og fram kom hér að ofan áttu blessuðu selirnir loks að fá grið og frið 2020 en nýleg athugun mín hjá Fiskistofu sýnir annað.
Frá 2020 til dagsins í dag, hefur Fiskistofa veitt undanþágur frá friðun, veiðileyfi til selveiðimanna og hafa á milli 400 og 500 dýr verið drepin þrátt fyrir friðun/útrýmingarhættu! Til hvers var eiginlega verið að friða? Var þetta bara skrípaleikur? Var bara verið að blekkja erlenda dýraverndarsinna og tryggja erlend fiskviðskipti?
Voru veiðimenn svo illa settir að þeir þyrftu að halda áfram að drepa sel, líka að hluta til með þessum skelfilegu aðferðum til að komast af? Var það þeirra einasta björg? Varla!
Af þessum dýrum voru um 40 barin til bana með lurkum og um 50 veidd í net og þau þannig kæfð til dauða eða þeim drekkt. Hvernig getur Fiskistofa leyft þetta – þetta eru líka friðuð dýr – og hvernig geta veiðimenn farið fram með þessari grimmd og miskunnarleysi gagnvart dýrunum?
Við friðun dýranna bætist svo það að þessar hryllilegu veiðiaðfarir og veiðar eru stranglega bannaðar með lögum.
Í 21. gr. laga nr. 55/2013 segir: „Dýr skulu aflífuð með skjótum og sársaukalausum hætti…“ og „Óheimilt er að aflífa dýr með því að drekkja þeim, nema um sé að ræða gildruveiðar minka…“ Í 26. gr. sömu laga um föngun villtra dýra segir: Við föngun villtra dýra er óheimilt að beita aðferðum sem valda limlestingum eða kvölum.“ Í 27. gr. sömu laga um veiðar segir: Við veiðar er óheimilt að beita aðferðum sem valda dýri óþarfa limlestingum eða kvölum“.
Það er því fullkomlega skýrt að þó að selir væru ekki friðaðir væru þær veiðiaðferðir sem Fiskistofa leyfir – reyndar í nafni og á vegum atvinnuvegaráðherra – brot á fjölmörgum lagagreinum og kolólöglegar!
Þessi villimennska í veiðum friðaðra sela bætist við langan og ljótan lista okkar Íslendinga á sviði miskunnarleysis gagnvart villtum dýr, ágangs gegn þeim, misþyrminga og níðs:
Veiðar stórhvela, sem engin önnur þjóð leyfir veiðar á, en lífið er murkað úr verulegum hluta dýranna með fornaldarlegum hætti, blóðmerahald, sem er óumdeilt kvalræði fyrir dýrin, dýraníð, viðgengst hér í stórum stíl, en engin önnur Evrópuþjóð leyfir það, dráp á hreinkúm frá 7-8 vikna hreinkálfum sem varla standa í fæturna og eru engan veginn fullbúnir til að standa á eigin fótum, mjólkur- og móðurlausir, hrynja niður sem slíkir á veturna.
Við leyfum líka loðdýrahald þar sem dýrin eru látin húka í vírnetsbúri, rétt sömu stærðar og þau sjálf, mánuðum eða árum saman, tryllast þar mörg af angist og kvalræði og eru svo kæfð til dauða með eiturgasi en langflestar þjóðir Evrópu hafa bannað það með lögum. Eins dettur okkur ekki í hug að gefa rjúpunni loks grið og frið eftir gegndarlausa ásókn og árásir áratugum saman, en í byrjun síðustu aldar voru hér 3-5 milljónir rjúpna en nú er vorstofninn kominn niður í 100 þúsund fugla og er sá, sem stýrir veiðitilhögun sjálfur alræmdur rjúpnaveiðimaður.
Pólarrefurinn er líka hundeltur, yrðlingar fangaðir með fótbogum – lítill fótur kannske brotinn – í greni og svo oft barðir til bana með steini, læða oft svelt úr greni og svo skotin og legið fyrir stegg þegar að hann fer að leita að björg í bú, greni, en þrátt fyrir yfirlegu Umhverfisstofnunar og víðtækar fyrirspurnir um allt land hefur vart komið upp tjón vegna refs nú í 10 ár.
Hvers konar fólk erum við eiginlega og hvernig má það vera að í stefnuskrá nýrrar ríkisstjórnar skuli ekki vera stafur – ekki einn – um dýra- náttúru- og umhverfisvernd!? Skipta dýr, náttúra og umhverfi, sem mannskepan lifir þó á og á allt undir, „valkyrjurnar þrjár“ í reynd engu máli?
