Vanræksla stjórnvalda í útlendingamálum hefur skapað jarðveg fyrir útlendingahatur og klofning í samfélaginu. Þetta er heimatilbúinn vandi – á ábyrgð þeirra sem áður héldu um stjórnartaumana – en nú situr ný stjórn uppi með afleiðingarnar.
Íslendingar hafa lengi verið þekktir fyrir gestrisni en það sama verður ekki sagt um íslenska ráðamenn. Þeir léku góðmenni – en voru í raun skúrkar.
Örlæti í garð nýrra íbúa útheimtir tíma, þjónustu, aðgengi, samkennd, skilning. Raunverulegt örlæti krefst undirbúnings – ekki vanrækslu. Það er ekki hægt að bjóða það sem maður á ekki til að gefa.
Á undanförnum áratug opnaði Ísland landamæri sín fyrir mikinn fjölda fólks. Út á við virðist það stórmannlegt – af smáþjóð með innan við 400.000 íbúa. En stjórnvöld hunsuðu reynslu nágrannaþjóða og önuðu í blindni í sömu gryfju.
Það vantaði allan undirbúning. Húsnæðismarkaðurinn var ekki tilbúinn, heilbrigðiskerfið veikburða og aðlögun nýrra íbúa algerlega ábótavant. Útlendingar bíða hér í limbói, á meðan grunnstoðir samfélagsins láta undan stórauknu álagi sem fylgir breyttri samfélagsgerð.
Þetta er hvorki örlæti né gestrisni. Þetta er leikaraskapur – fögur orð án innihalds.
Afleiðingarnar eru alvarlegar. Innflytjendur eru að ósekju gerðir að blórabögglum. Samfélagsmiðlar loga af útlendingahatri.
Fordómarnir sem nú grassera eru því vitanlega afleiðing stefnu eða frekar stefnuleysis. Íslenskir ráðamenn, sem þóttust bjargvættir, gerðu ekkert til að koma í veg fyrir það ástand sem nú hefur skapast. Sýndar góðvild íslenskra ráðamanna hefur klofið samfélagið og grafið undan tækifærum til fjölmenningar og samstöðu. Hvað er til ráða.
Við verðum að byggja upp: húsnæði, menntakerfi, heilbrigðisþjónustu, vinnumarkað. Við verðum að axla ábyrgð – því gestrisni fylgir ábyrgð.
Það er kominn tími til að rífa leiktjöldin niður, horfast í augu við vandann og endurheimta traust – ekki með loforðum, heldur með aðgerðum.
Hirðuleysið er óafsakanlegt. Við þurfum ekki fleiri orð. Við þurfum viljann til að gera betur.
