fbpx
Miðvikudagur 29.október 2025
EyjanFastir pennar

Óttar Guðmundsson skrifar: Eldræður

Eyjan
Laugardaginn 16. nóvember 2024 06:00

Óttar Guðmundsson

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Mestu hörmungar Íslandssögunnar eru án efa Skaftáreldar 1783. Stór gossprunga opnaðist í Lakagígum og spjó eldi og eimyrju yfir landið. Bændur og öll alþýða urðu fyrir gífurlegum búsifjum. Fjöldi fólks dó og bústofninn féll úr hor vegna elds og öskufalls. Byggðin í kringum Kirkjubæjarklaustur varð fyrir miklum skakkaföllum. Þann 20. Júlí 1783 voru allar líkur á því að hraunstraumurinn myndi eyða byggðinni og kirkjunni. Fólk horfði skelfingaraugum á glóandi eimyrju streyma fram með tilheyrandi hávaða og eiturgufum. Sr. Jón Steingrímsson messaði yfir söfnuði sínum þennan dag og bað Guð að miskunna þessari fátæku byggð og stöðva þetta djöfullega eldgos. Jón beitti allri sinni mælgi og trúarhita í þessari prédikun og ávarpaði almættið eins og jafningja sinn. Þau undur gerðust að eftir messuna fór að draga úr gosinu. Hvorki bærinn að Kirkjubæjarklaustri né kirkjan fóru undir hraun og söfnuðurinn þakkaði Guði og sr. Jóni fyrir þetta kraftaverk. Síðan hefur þessi prédikun sr. Jóns ávallt verið kölluð eldmessa eða eldræða í sögunni.

Í yfirstandandi kosningabaráttu hafa fjölmiðlar notað þetta orð í alls konar samhengi. Formaður Framsóknarflokks les af farsímanum sínum einhver innihaldslaus slagorð í útlendingamálum. Þessi klaufalegi upplestur er þegar í stað kallaður eldræða. Prestur í framboði heldur gamalkunna frasakennda ræðu um auðvald og alþýðu og fjölmiðlar eru ekki lengi að koma auga á enn eina eldræðu.

Þessi orðanotkun er til dæmis um útþynningu tungumálsins þegar orð glata merkingu sinni. Þegar blaðamenn kalla farsímaræður litlausra pólitíkusa eldmessur er um sorglegan og sögulegan misskilning að ræða. Sr. Jón Steingrímsson er fyrir löngu búinn að bylta sér í gröf sinn i yfir þessari ósvinnu. Hann veit sem er að þessar ræður geta hvorki stöðvað eldgos né fleytt viðkomandi flokkum í hæstu hæðir.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Óttar Guðmundsson skrifar: Kormákseðli þjóðskáldsins

Óttar Guðmundsson skrifar: Kormákseðli þjóðskáldsins
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Svarthöfði skrifar: Hildur mætir ólesin í munnlegt próf

Svarthöfði skrifar: Hildur mætir ólesin í munnlegt próf
EyjanFastir pennar
Fyrir 2 vikum

Svarthöfði skrifar: Milljarðafyrirtækin barma sér vegna fjölmiðlastyrks sem ætti ekki að skipta þau neinu máli

Svarthöfði skrifar: Milljarðafyrirtækin barma sér vegna fjölmiðlastyrks sem ætti ekki að skipta þau neinu máli
EyjanFastir pennar
Fyrir 2 vikum

Björn Jón skrifar: Að fortíð skal hyggja, ef frumlegt skal byggja

Björn Jón skrifar: Að fortíð skal hyggja, ef frumlegt skal byggja
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Thomas Möller skrifar: Hvað ef ESB væri ekki til?

Thomas Möller skrifar: Hvað ef ESB væri ekki til?
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Svarthöfði skrifar: Tilvistarkreppa Sjálfstæðismanna – hver er munurinn á Reykjavík og Kópavogi?

Svarthöfði skrifar: Tilvistarkreppa Sjálfstæðismanna – hver er munurinn á Reykjavík og Kópavogi?
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Sigmundur Ernir skrifar: Skerðu niður sem lengst frá sjálfum þér

Sigmundur Ernir skrifar: Skerðu niður sem lengst frá sjálfum þér
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Þorsteinn Pálsson skrifar: Verðfall í búð reynslunnar

Þorsteinn Pálsson skrifar: Verðfall í búð reynslunnar
EyjanFastir pennar
Fyrir 4 vikum

Svarthöfði skrifar: Dans og leikur í Marbella – kennitöluflakk til Möltu?

Svarthöfði skrifar: Dans og leikur í Marbella – kennitöluflakk til Möltu?