Þorsteinn Pálsson, fyrrverandi forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins og einn stofnandi Viðreisnar, fjallar um viðbrögð ríkisstjórnarinnar við Samherjamálinu í Fréttablaðinu í dag.
Hann segir tvær hliðar á viðbrögðunum, þá réttarfarslegu og þá pólitísku. Hann telur þá pólitísku áhugaverða:
„Viðbrögðin voru skjót, en innihald áætlunarinnar bar þó merki þess að stjórnarflokkarnir hygðust drepa málinu á dreif. Frumvarpið, sem ríkisstjórnin hefur nú birt í samráðsgáttinni, staðfestir þennan grun. Verkefnið í þessum áfanga var að taka á þeim vanda, sem hlaust af því að markmið laga um takmörkun á hámarks heildaraflahlutdeild einstakra fyrirtækja og tengdra fyrirtækja höfðu verið sniðgengin. Niðurstaðan er hálfgerð útideyfa. Höfundar frumvarpsins geta ekki einu sinni staðhæft að það taki á því tilefni, sem almenningur hefur haft fyrir augum. Ástæðan er hugsanlega sú að ríkisstjórnarflokkarnir líta ekki svo á að gengið hafi verið á svig við markmið laganna,“
segir Þorsteinn.
Hann minnist þess að stjórnarliðar hafi stokkið upp í nef sér vegna skýrslubeiðni frá Viðreisn, Samfylkingu og Pírötum á dögunum, þar sem kallað var eftir samanburði á heildargreiðslum Samherja fyrir veiðirétt í Namibíu annarsvegar og á Íslandi hinsvegar:
„Af sjálfu leiðir að ærið tilefni er til að vinna talnaefni eins og þetta upp úr fyrirliggjandi gögnum og birta. Erfitt er að líta á slíka beiðni öðruvísi en sem framlag til málefnalegrar og upplýstrar umræðu. En í ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur heitir slík upplýsing lýðskrum. Það er málsvörn á brauðfótum.“
Þorsteinn nefnir að á bæði hægri og vinstri væng stjórnmálanna sé ákall um breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu. Nefnir hann samvinnu Ögmundar Jónassonar og Gunnars Smára Egilssonar um að: „færa útgerðarhætti og byggðamynstur aftur í það horf, sem var fyrir innleiðingu aflahlutdeildarkerfisins á síðustu öld.“
Þá nefnir hann grein Karenar Elísabetar Halldórsdóttur, bæjarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í Kópavogi:
„Þar staðhæfir hún að hinn almenni sjálfstæðismaður vilji sjá „skref í þá átt að fjölga tækifærum nýrra og smærri útgerða með endurskoðun á kerfinu“. Þetta sýnir að veruleg gerjun er í umræðunni til hægri og vinstri, þar á meðal innan Sjálfstæðisflokksins.“
Að lokum nefnir Þorsteinn frumvarp Viðreisnar, sem nýtur stuðnings Samfylkingar og Pírata, sem skerpa á reglur um hámarksaflahlutdeild, útilokar sniðgöngu þeirra og tryggir betra gagnsæi í fjárhagsupplýsingum hjá stærri sjávarútvegsfyrirtækjum og gerir kröfu um dreifða eignaraðild:
„Sniðganga um markmið laga um hámarksaflahlutdeild var til þess fallin að grafa undan trausti á fiskveiðistjórnarkerfinu. Þegar lagareglur um dreifða eignaraðild voru felldar úr gildi á sínum tíma var það ljóslega ekki gert í þeim tilgangi að efla traust. Tillögur flokkanna þriggja eru markvissar en hófsamar og til þess fallnar að endurheimta traust um ákveðna þætti, sem máli skipta,“
segir Þorsteinn.
Hann bætir við að ríkisstjórnin sé að gefa þjóðinni langt nef:
„Engin rök standa til þess að kollvarpa kerfi, sem skilað hefur jafn góðum árangri og raun ber vitni, og valda með því óvissu hjá fyrirtækjunum og fólkinu, sem á allt sitt undir öflugum sjávarútvegi. Hitt er mikill ábyrgðarhluti að láta viðbrögðin lenda í útideyfu. Það er að gefa þjóðinni langt nef. Tilfinningin er enn sú að þar sé málið statt.“