Eftir stirt og erfitt samband undanfarin misseri eru jákvæðar blikur á lofti í samskiptum ESB og Póllands. Í stað orðaskaks er nú farið að ræða um að finna þurfi lausnir á ágreiningsmálunum. Pólverjar biðu ósigur á þriðjudaginn þegar ESB dómstóllinn dæmdi í máli er varðar fyrirhugað skógarhögg í Bialowieska skóginum. Pólski umhverfisráðherrann heimilaði 2016 að skógarhögg í hluta skógarins yrði þrefaldað frá því sem áður var heimilt en fram að þessu hafði verið óheimilt að auka við skógarhöggið.

Á síðasta ári var síðan byrjað að fjarlægja tré sem ákveðinn bjöllutegund herjaði á og auk þess var byrjað að flytja tré sem voru talin ógna almannaöryggi vegna eldhættu. En það var einn hængur á. Bialowieska var útnefnt sem Natura 2000 svæði af ESB vegna sérstaklega viðkvæmrar náttúru skógarins sem þarf að vernda sérstaklega vel. Það þarf að hlúa vel að og gæta fugla og skordýra í skóginum vel en hann er að mati framkvæmdastjórnar ESB einn best varðveitti skógurinn í Evrópu, raunar frumskógur.

Náttúruverndarsinnar létu til sín taka og stilltu sér upp á milli stórra vinnuvéla og skógarins. Framkvæmdastjórnin bað Pólverja um að láta af fyrirætlunum sínum en það vildu þeir ekki. Því fór málið fyrir ESB dóminn sem hefur nú kveðið upp úr um að skógarhögginu skuli hætt.

Nokkrum klukkustundum eftir að dómurinn var kveðinn upp funduðu Evrópuráðherrar aðildarríkja ESB og voru málefni Póllands þar á dagskrá og réttaröryggið í landinu. Að mati framkvæmdastjórnarinnar hafa pólsk stjórnvöld markvisst aukið pólitísk afskipti af dómskerfinu frá 2015. Dómsmálaráðherrann getur ákveðið að skipta um dómsforseta að eigin geðþótta og meirihluti á þingi skipar nefndina sem tilnefnir nýja dómara. Þessi skortur á dreifingu valds stríðir gegn lýðræðislegum grunnstoðum ESB að mati framkvæmdastjórnarinnar sem tók það skref í desember á síðasta ári að hefja „kjarnorkuferlið“ gegn Póllandi. Þetta ferli getur endað með að Pólland missi atkvæðisrétt sinn í ESB.

En á undanförnum mánuðum hafa málin þróast á nýjan veg og jákvæður árangur hefur náðst. Ekki er lengur rætt um „kjarnorkuferlið“ og viðræður ráðamanna eru á jákvæðum nótum. Enn er þó langt í land en tónninn er jákvæður, eitthvað sem ekki var til staðar undanfarin misseri.

Peningar leika stórt hlutverk

Mateusz Morawiecki tók við sem forsætisráðherra Póllands í desember en hann er mun jákvæðari í garð Brussel en forveri hans.

Pólska þingið hefur samþykkt nokkrar lagabreytingar sem taka á atriðum sem ESB hefur gagnrýnt. Til dæmis að dómsmálaráðherrann getur ekki lengur skipt um dómsforseta að eigin vali. Einnig hefur eftirlaunaaldur karla og kvenna, sem gegna dómarstörfum, verið jafnaður.

En á bak við sáttavilja Pólverja má einnig greina að þeir vita vel að á næstu vikum leggur framkvæmdastjórnin fram tillögu að fjárlögum ESB til næstu sjö ára. Mörg aðildarríki telja að úthlutun styrkja eigi að taka meira mið af hvernig aðildarríkin uppfylla meginreglur ESB. Pólland er það ríki sem fær mesta styrki og pólsk stjórnvöld vilja ekki veikja stöðu sína í þessu efnum og það þrýstir á þau um að ganga til samninga við ESB.