fbpx
Föstudagur 03.maí 2024

Blóðlaust stríð í 335 ár

Kristinn H. Guðnason
Föstudaginn 1. mars 2019 23:00

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Eitt dularfyllsta stríð sem háð hefur verið er hið svokallaða Þrjú hundruð þrjátíu og fimm ára stríð. Enginn veit fyrir víst hvort stríðið var nokkurn tímann háð, á milli Hollendinga og Scilly-eyjaskeggja. Að minnsta kosti var engu skoti hleypt af og enginn féll í stríðinu. Til öryggis var samið um frið árið 1986.

 

Scilly-eyjar
Þekktar fyrir blómarækt.

Síðasta vígið

Enska borgarastyrjöldin var raunveruleg og áþreifanleg. Hún var háð milli konungssinna og lýðveldissinna árin 1642 til 1651 og lauk með því að Karl II. Englandskonungur var hálshöggvinn. Við tók áratugur af stjórn hins óvinsæla Olivers Cromwell og svo var krúnan endurreist.

Cromwell þurfti að hafa mikið fyrir að knésetja konungsmenn og elti þá til endimarka ríkisins. Cornwall-skagi, í suðvesturhluta Englands, var eitt af síðustu vígjum konungssinna. Cromwell náði stærstum hluta skagans á sitt vald árið 1648 en þá flúði konungsflotinn til eyjanna Scilly, suðvestur af tanganum. Scilly-eyjar voru forn áningarstaður víkinga og þar stóð mikið virki. Á þessum tíma voru eyjarnar í eigu Johns Granville, jarls af Bath og eins mesta herforingja konungssinna.

 

Tromp flotaforingi
Lýsti yfir stríði og fór tómhentur heim.

Stríðsyfirlýsing Tromp

Víkur nú sögunni austur yfir Norðursjó til Hollands. Hollendingar voru tiltölulega nýtt ríki og höfðu öðlast sitt sjálfstæði frá Spánverjum með dyggum stuðningi Englendinga. Þjóðirnar voru líkar og byggðu mátt sinn á öflugum her og kaupskipaflota. Þegar kom að borgarastyrjöldinni þurftu Hollendingar að velja sér bandamann. Völdu þeir þá Cromwell þar sem þeir töldu hann líklegri til þess að enda ofan á.

En ákvörðunin varð Hollendingum dýrkeypt. Hinn öflugi floti Granville herjaði á hollensk kaupskip í Ermarsundi og rændi miklu magni af dýrmætum varningi. Hollendingar urðu að lokum þreyttir á þessu og árið 1651 sendu þeir flotaforingjann Maarten Tromp með tólf herskip til Scilly-eyja til að krefjast bóta fyrir skipin og vörurnar. Honum varð hins vegar ekki ágengt í för sinni og fékk í raunar engin haldbær svör frá heimamönnum. Á þessum tíma var næstum allt England í höndum Cromwell og brá Tromp þá á það ráð að lýsa yfir stríði gegn Scilly-eyjum.

Tromp aðmíráll yfirgaf eyjarnar án þess að hleypa af skoti og tveimur mánuðum síðar gafst konungsflotinn formlega upp fyrir þingsinnum. Tromp sneri aftur til Hollands en þar þótti sú ákvörðun hans að lýsa yfir stríði gegn eyjunum undarleg og hreinlega vandræðaleg. Enn þá vandræðalegra hefði verið að falast eftir friðarsamningum við Scilly-eyjar eða gefa formlega út yfirlýsingu þess efnis. Var því ákveðið að þegja málið í hel og láta eins og þetta hefði aldrei gerst. Skömmu síðar hófst reyndar stríð milli Hollendinga og Englendinga, sem þá var í höndum Cromwell.

 

Goðsögn

Leið nú tíminn, árin og aldirnar, og allir leikmenn úr þessu leikriti hurfu yfir móðuna miklu. Eyjaskeggjar á Scilly gengu í gegnum sína sjóskaða og Tyrkjarán og hugsuðu lítt um stríðið við Hollendinga. Hollendingar byggðu upp mikið flotaveldi og lögðu undir sig eyjaklasa í Vestur- og Austur-Indíum en létu Scilly-eyjar í friði.

Það var ekki fyrr en á síðari hluta 20. aldar sem fræðimenn fóru að gefa þessu stríði gaum. Aðeins ein skrifleg heimild er til um stríðsyfirlýsingu Tromp, það eru æviminningar Bulstrode Whitelocke lávarðar. Hafa menn efast um þessa stríðsyfirlýsingu og sagt að hún hafi kannski frekar verið innistæðulaus hótun. Aðrir hafa bent á að Tromp hafi ekki haft neitt umboð til þess að lýsa yfir stríði, hvorki gegn ríkjum né eyjaklösum. Stríðið á milli Hollendinga og Scilly-eyja varð goðsögn.

 

Roy Duncan
Samdi um frið við Hollendinga.

Friðarsamningar

Árið 1890 urðu Scilly-eyjar sjálfstætt sveitarfélag. Í dag búa þar rúmlega 2.000 manns og eru þeir, rétt eins og Hollendingar, þekktir fyrir mikla blómarækt. Sagnfræðingur að nafni Roy Duncan sat í sveitarstjórninni árið 1985, og hafði hann mikinn áhuga á þessu meinta stríði við Hollendinga. Taldi hann sjálfur að stríðið hefði aldrei raunverulega átt sér stað.

Duncan skrifaði hollenska sendiráðinu í Lundúnum bréf þess efnis og fékk til baka svar um að Hollendingar sjálfir litu svo á að stríðið væri raunverulegt. Hefði það staðið yfir í þrjú hundruð þrjátíu og fimm ár með engum formlegum vopnahléum. Duncan ákvað þá að bjóða hollenska sendiherranum, Jonkheer Rein Huydecoper, til Scilly til þess að semja um frið. Þáði hann boðið og skrifaði undir 17. apríl árið 1986.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

433Sport
Fyrir 3 klukkutímum

Hrafnkell telur þetta ástæðuna fyrir að Íslendingar bregðist svona við

Hrafnkell telur þetta ástæðuna fyrir að Íslendingar bregðist svona við
433Sport
Fyrir 3 klukkutímum

Arteta skilur lítið í fréttunum – „Veit ekki hvaðan þær koma“

Arteta skilur lítið í fréttunum – „Veit ekki hvaðan þær koma“
433Sport
Fyrir 5 klukkutímum

Horfðu á nýjasta þátt af Íþróttavikunni – Kjartan Atli gestur

Horfðu á nýjasta þátt af Íþróttavikunni – Kjartan Atli gestur
Fréttir
Fyrir 5 klukkutímum

Dómur yfir Inga Val fyrir nauðgun á unglingsstúlku þyngdur í Landsrétti

Dómur yfir Inga Val fyrir nauðgun á unglingsstúlku þyngdur í Landsrétti
433Sport
Fyrir 6 klukkutímum

Neðri deildir karla rúlla af stað um helgina

Neðri deildir karla rúlla af stað um helgina
433Sport
Fyrir 7 klukkutímum

Lýsingar á meintu broti Kolbeins í ákæru – Málið var tekið fyrir í gær

Lýsingar á meintu broti Kolbeins í ákæru – Málið var tekið fyrir í gær
433Sport
Fyrir 7 klukkutímum

Fyrrum markvörður Arsenal á leið til Chelsea?

Fyrrum markvörður Arsenal á leið til Chelsea?
Fréttir
Fyrir 9 klukkutímum

Eftir hörmulegt slys á Íslandi hefur hann þetta að segja um Landspítalann og starfsfólk hans

Eftir hörmulegt slys á Íslandi hefur hann þetta að segja um Landspítalann og starfsfólk hans
Fréttir
Fyrir 9 klukkutímum

María Sigrún fær uppreist æru – Fréttaskýringin sem var stöðvuð verður sýnd á mánudaginn

María Sigrún fær uppreist æru – Fréttaskýringin sem var stöðvuð verður sýnd á mánudaginn