Hann segir aðdraganda stríðsins hafa verið furðulegan, af því að í raun hafi flestir í Úkraínu verið orðnir vanir umræðu um að stríð gæti brotist út og ekki tekið hana alvarlega.
„Það gleymist stundum að við erum búin að vera í hálfgerðu stríði alveg síðan 2008, vegna Donetsk og annarra staða. Staðan í Úkraínu var á mikilli uppleið og fólkið þar kunni vel við að landið var að verða vestrænna í öllum lifnaðarháttum. Þó að það væri oft umræða um einhverja innrás vorum við í raun hætt að taka mark á því. Ég man að vinur minn spurði mig að því í ræktinni daginn áður en innrásin átti sér stað hvað ég ætlaði að gera ef það yrði ráðist inn í landið. Mín eina hugsun var sú að ég myndi gera allt til að bjarga fjölskyldunni minni, en hugsaði svo ekkert meira út í það. Daginn eftir þegar sprengjuregnið byrjaði átti enginn von á því og það kom nánast eins og þruma úr heiðskýru lofti.”
Hann segir daginn sem innrásin átti sér stað í raun vera óraunverulegan:
„Tilfinningin þegar stríð brýst út í landinu þínu er nánast óraunveruleg. Konan mín og dóttir mín voru inni í herbergi og ég var með hundinn okkar í næsta herbergi. Dóttir mín sofandi og ég að leika við hundinn þegar allt í einu byrja sprengingar,“ segir hann og heldur áfram:
„Við þurftum að flytja okkur um set og næstu daga voru sprengingar það oft að þrisvar sinnum á dag þurftum við að fara í sprengjubyrgi í kjallaranum. Ég byrjaði strax að hugsa um leiðir til að koma konunni minni og barninu mínu úr landi. Ef það væru mín örlög að deyja yrði það að vera svoleiðis, en ég lofaði mér því að koma þeim í skjól fyrst. Við höfðum því sett allt okkar mikilvægasta dót í nokkrar töskur til þess að vera reiðubúin ef það kæmi upp möguleiki á að flýja land. Þegar sá möguleiki kom hoppuðum við upp í bíl sem keyrði okkur til Vesturhluta Úkraínu. Þegar við vorum komin að landamærunum hittum við vin minn sem gat komið konunni minni og dóttur úr landinu, en lögin bönnuðu mér að fara af því að ég er karlmaður á aldrinum 18-60 og gæti þurft að fara í herinn. Þannig að þær fóru til Írlands og ég ákvað að ég myndi finna leið til að komast til þeirra á næstu dögunum.”
Eftir að hafa komist í samband við menn sem gátu smyglað honum yfir landamærin tók við lengra ferli en Iaroslav hefði ímyndað sér.
„Þetta átti að taka nokkra daga, en mörgum vikum síðar var ég enn fastur við landamærin. Þeir sem ætluðu fyrst að koma mér yfir höfðu af mér pening og stóðu ekki við orð sín. En ég fann loksins aðra leið til að koma mér yfir og notaði allan peninginn sem ég átti eftir og fékk lánað frá fólki sem ég þekkti. En þegar það var loksins komið að því að yfirgefa Úkraínu, tjáði konan mín mér að hún vildi skilnað. Hún hafði farið mjög illa út úr öllu ferlinu og var með slæma áfallastreitu. Þegar hún loksins komst úr landi er eins og hún hafi viljað skilja alla fortíð sína eftir í Úkraínu, þar með talið mig,“ segir hann.
„Eftir það sem á undan var gengið helltist yfir mig gríðarlegt vonleysi og algjört þunglyndi. Ég var enn fastur við landamærin og allt sem ég hafði lifað fyrir var fjölskyldan mín, sem nú virtist vera að splundrast. Ég varð gríðarlega þunglyndur og sá enga leið aðra til að deyfa mig en að byrja að drekka. Í nokkrar vikur drakk ég mig fullan alla daga og var fastur í algjöru vonleysi. Það hefði líklega endað mjög illa ef kunningi minn hefði ekki haldið utan um mig og stappað stanslaust í mig stálinu.“
Iaroslav og konan hans eru enn í sitt hvoru lagi og hann er nú einn á Íslandi, en samskipti þeirra eru að hans sögn góð og þau eru sammála um að dóttir þeirra sé í fyrsta sæti.
„Ég fór fyrst til Írlands til að hitta þær og þar gátum við rætt málin. Þaðan fór ég til Austurríkis, þar sem mér buðust í raun tveir valkostir, að flytja lengst upp í sveit, eða að fá vel borgað fyrir að fara út í glæpi, en fann að mér leist vel á hvorugan kostinn. Á endanum kom ég til Íslands og líður mjög vel hér. Ég hef heila, tvo fætur og tvær hendur og veit að ég get unnið fyrir mér hvar sem er í heiminum. Það er skrýtin tilfinning að byrja allt algjörlega upp á nýtt, en það er eini valkosturinn sem ég hef. Hingað til finnst mér fólkið á Íslandi hafa tekið mér frábærlega og þetta virðist vera stórkostlegt land.“
„Fólkið í Úkraínu og Rússlandi ættu í raun að vera bræður og systur. Í grunninn erum við svipað fólk með svipuð gildi. Það er ömurlegt að við séum allt í einu stödd í stríði, en báðir aðilar eru með sín rök og þetta laðar fram það versta í fólki. Flestir verða of miklir þjóðernissinnar í þessu ástandi og það er auðvelt að afvegaleiða fólk í að gera ljóta hluti. Auðvitað vona ég að þetta stríð klárist sem fyrst, en ég er búinn undir það að ég muni ekki snúa aftur og þarf að hugsa hlutina þannig að núna sé bara komið að nýju lífi og gamla lífið mitt sé endanlega farið,“ segir hann.
Þáttinn með Iaroslav og alla aðra þætti Sölva Tryggvasonar má nálgast á heimasíðunni: solvitryggva.is
