Nýlega birtust í fjölmiðlum fregnir af Birni Borg tennishetju. Á Svíþjóðarárum mínum var Björn þjóðhetja og tákn norrænnar karlmennsku. Hann var langur og mjór með sítt ljóst hár og ennisband. Hljótt hefur verið um kappann þar til greint var frá því að hann hefði um árabil barist við krabbamein í blöðruhálskirtli og kókainfíkn.

Fullorðnir karlmenn hafa miklar áhyggjur af blöðruhálskirtlinum. Hann gegnir þýðingarmiklu hlutverki í kynlífi en verður oft til vandræða með hækkandi aldri. Kirtillinn stækkar og alls konar vandamál skjóta upp kollinum varðandi þvaglát og kyngetu. Algengasti krabbi hjá eldri körlum er í blöðruhálskirtli. Veikindi í þessu líffæri hafa því veruleg áhrif á lífsgæði eldri karla. Einkennin eru þó oft feimnismál sem menn eiga erfitt með að viðurkenna.

Þegar ég var ungur stúdent á handlæknisdeild Landspítala voru sjúklingar á þvagfæradeild kallaðir hlandkarlar. Okkur stúdentum fundust þetta óspennandi veikindi í samanburði við hjartveiki eða sykursýki. Sjálfur hef ég verið í afneitun á þetta líffæri og lokað augunum fyrir öllum einkennum. Hégómleiki réði för því að ég vildi ekki vera kallaður hlandkarl af áhyggjulausum læknanemum af nýrri kynslóð.

Það kom því vel á vondan þegar ég neyddist á dögunum til að fara í blöðruhálskirtilsathugun á mínum gamla vinnustað. Læknirinn var laglegur maður, gráhærður og gráskeggjaður og minnti einna helst á Jesú Krist á gamals aldri. Að skoðun aflokinni leið mér eins og nýþukluðum lambhrúti eftir hrútasýningu á Sauðfjársetrinu. Mér fannst þetta bæði óþægileg og pínleg rannsókn. Enginn karlmaður kastar fram ódauðlegri setningu eða vel kveðinni vísu meðan verið er að þreifa blöðruhálskirtilinn. Maður þegir og bítur á jaxl og biður þess að þessu ljúki fljótt. Mér varð hugsað til Björns Borg sem var búinn að fara í ótal svona skoðanir á kirlinum á löngum veikindaferli. Jafnvel margfaldir Wimbledonmeistar geta umbreyst í hlandkarla í einni svipan. Ég þarf að takast á við eigin fordóma gagnvart þessum veikindum sem öðrum.