Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, lýsir furðu á skrifum Þórðar Snæs Júlíussonar, ritstjóra Kjarnans, frá því í dag, en Þórður skrifaði ítarlega grein um sakamálarannsókn þar sem Þórður og fleiri fréttamenn hafa fengið stöðu sakborninga vegna meintra brota gegn friðhelgi einkalífs skipstjórans Páls Steingrímssonar.
Þórður gagnrýndi meðal annars í grein sinni ummæli Bjarna frá því að málið kom fyrst upp, en Bjarni hafði þá viðrað þá skoðun sína á samfélagsmiðlum að hann teldi fjölmiðlamenn telja sig yfir lög og reglur hafna og velti því fyrir sér hvort þeir væru of góðir til að mæta í yfirheyrslur.
Um þetta skrifaði Þórður:
Færsla Bjarna var fordæmalaus og grafalvarleg, enda öllu skynsömu fólki ljóst að þar var valdamikill stjórnmálamaður að skipta sér af lögreglurannsókn á blaðamönnum og koma vilja sínum um framgang hennar skýrt til skila.
Sjá einnig: Þórður Snær hefur afhent Blaðamannafélagi Íslands öll gögn um „Skæruliðadeild Samherja“
„Þórður Snær Júlíusson sér nú ástæðu til að ítreka athugasemdir sínar við því að ég hafi haft skoðun á fréttaflutningi af lögreglurannsókn norður í landi. Athugasemdir mínar segir hann hafa verið fordæmalausar og grafalvarlegar.
Ég verða að lýsa furðu á þessum skrifum. Sorglegt er hve langt frá kjarna máls ritstjóri Kjarnans er kominn. Hann sér óvin í mér og stillir málinu þannig upp að annað hvort sé maður með blaðamönnum eða lögreglunni í liði. Hvers konar furðuskrif eru þetta?“
Við gagnrýni Þórðar gerir Bjarni eftirfarandi athugasemdir:
Ég benti á að fréttir af málinu byggðust að mestu á getgátum um það hvers konar brot lögreglan væri að rannsaka. Stuttu síðar komu upplýsingar fram sem sýndu að forsendur fréttaflutnings af málinu, sérstaklega á RÚV, voru rangar. Sama gildir um ályktun félaga blaðamanna og fréttamanna.
Ég benti á að jafnvel þótt blaðamenn njóti ákveðinnar verndar að lögum þýddi það ekki að þeir gætu skorast undan skyldu til að mæta í skýrslutöku. Í fréttum var helst rætt við lögmenn sem höfnuðu þessum skilningi og mjög einhliða mynd var dregin upp af lagalegri stöðu málsins. Allt byggt á getgátum um efni máls. Í millitíðinni hefur Landsréttur staðfest í afdráttarlausum úrskurði að lögreglan mátti boða blaðamennina í skýrslutöku. Þeir hafa nú allir mætt til skýrslugjafar samkvæmt fréttum. Framvindan sem sagt nákvæmlega sú sem ég taldi að lögin gerðu ráð fyrir. Þvert á allt það sem sagt var í fréttum um málið.
Fyrst og fremst segist Bjarni hafa verið að biða um meira jafnvægi í fréttum og vönduð vinnubrögð. Eins hafi hann talið umfjöllun um lagalega stöðu málsins á villigötum.
„Kannski mættu þeir sem fjölluðu um málið læra eitthvað af því hvernig úr hefur spilast. Hvernig málið var meðhöndlað á þeim tíma sem þeir einir sem boðaðir höfðu verið til skýrslutöku fengu að leggja upp allar forsendur fréttaflutnings.
Ég er hvorki í liði með lögreglunni eða í liði gegn þessum blaðamönnum.
Ef ég er í einhverju liði þá er ég í liði með lögunum.
Með lögum skal land byggja.“
Við þetta bætir Bjarni, fyrir áhugasama, orðum úr úrskurði Landsréttar þar sem „málflutningi blaðamanna, um að þeir ættu ekki að mæta í skýrslutöku því þeir nytu sérstakrar verndar að lögum,“ var vísað frá dómi.
„Af öllu framangreindu leiðir að vald dómstóla til að kveða á um lögmæti rannsóknarathafna lögreglu í skilningi 2. mgr. 102. gr. laga nr. 88/2008 nær eingöngu til formlegra atriða, einkum að því er varðar gildi ákvarðana lögreglu.
Vald dómstóla í þessum efnum nær á hinn bóginn ekki til þess að leggja við upphaf rannsóknar efnislegt mat á atriði sem horfa kunni til sýknu eða refsileysis sakbornings áður en ákæra hefur verið gefin út, gefa fyrirmæli til lögreglu um að rannsókn skuli hætt af efnislegum ástæðum á þessu stigi eða taka á þessu stigi afstöðu til annarra atriða er varða blaðamenn sérstaklega og vernd heimildarmanna þeirra.
Að öllu þessu gættu, og þar sem ekkert hefur komið fram í málinu um að réttra formlegra aðferða hafi ekki verið gætt þegar lögregla tók ákvörðunum að hefja rannsókn sína á hendur varnaraðila, er óhjákvæmilegt að vísa málinu frá héraðsdómi.“
Þórður skrifaði meðal annars í grein sinni að aðkoma háttsettra stjórnmálamanna að málinu væri réttarríkinu minnst sæmandi.
„Með henni erum við komin á slóðir sem Ísland gefur sig ekki út fyrir að vera á. Þar er eitt að valdamesti stjórnmálamaður landsins leggist á vogaskálarnar með þeim hætti sem hann gerði, og að aðstoðarmaður yfirmanns löggæslumála í landinu hafi fylgt í kjölfarið með blessun yfirmanns síns. En annað og þungbærara er dugleysi þeirra sem veita þeim vald. Áhrifafólk sem maður taldi að myndi standa upp fyrir lýðræðinu og frjálsri fjölmiðlun, en hefur setið sem fastast.“
