
Gagnrýni á fjárlagafrumvarpið berst nú í hrönnum á borð fjölmiðla. Þorsteinn Víglundsson, þingmaður Viðreisnar og fyrrum félags- og jafnréttismálaráðherra, segir það „sláandi“ hversu mikið vaxtabætur hafi lækkað á undanförnum árum og segir nýja fjárlagafrumvarpið ekki til þess fallið að styðja þá sem mest þurfi á þeim að halda.
„Vaxtabætur, líkt og önnur stuðningsúrræði, eiga að þjóna þörfum tekjulægstu hópanna. Þess vegna er sláandi hversu verulega þær hafa lækkað á undanförnum árum.“
Þetta segir Þorsteinn um stöðu vaxtabóta samkvæmt fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar. Hann lagði fram minnihlutaálit í efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis og breytingatillögu á bandorminum með fjárlögum fyrir árið 2018. Í áliti Þorsteins kemur fram að samkvæmt frumvarpinu eigi að framlengja tímabundnar útreikningsreglur og viðmiðunarfjárhæðir vaxtabóta um eitt ár. Ekki er því gert ráð fyrir að eignaviðmið vaxtabótanna verði breytt en það hefur verið óbreytt um árabil og útilokar lága millitekjuhópa sem þurfi stuðning, samkvæmt Þorsteini.
Greiddar vaxtabætur ríkissjóðs hafa lækkað verulega á undanförnum árum. Í fjárlögum fyrir árið 2018 nema þær 4 milljörðum króna. Til samanburðar námu þær 5,88 milljörðum í fjárlögum fyrir árið 2008, sem samsvarar um 9,3 milljörðum á verðlagi dagsins í dag. Hafa greiddar vaxtabætur því rýrnað um ríflega 60% að verðgildi á þessum tíma. Í þessari lækkun vegur þungt að eignaviðmiðun hafi ekkert verið breytt þrátt fyrir miklar hækkanir á fasteignaverði. Í áliti Þorsteins kemur fram að nú sé svo komið að einstaklingar og sambúðarfólk með lágar árstekjur í hóflegu húsnæði njóti lítilla eða engra vaxtabóta. „Miðað við sambærilegar tekjur og eign árið 2008 fékk þessi hópur vaxtabætur sem námu 30-40% vaxtagjalda sinna en í dag eru þær hverfandi“, segir í álitinu. Á meðfylgjandi mynd má sjá muninn á vaxtabótum þessara hópa á árunum 2008 og 2017.