fbpx
Miðvikudagur 07.maí 2025
Fréttir

Úlfakreppa einræðisherrans – Mun árás Rússa á Úkraínu ýta undir lýðræðisþróun í Rússlandi?

Kristján Kristjánsson
Mánudaginn 7. mars 2022 05:13

Pútín er líkt við pókerspilara.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Vladímír Pútín, Rússlandsforseti, er ekki undanskilinn sögulegri tilhneigingu og þegar upp verður staðið getur það kostað hann forsetaembætti og ýtt undir lýðræðisþróun í Rússlandi.

Þetta er mat Jacob Nyrup sem er postdoc við Oslóarháskóla en hann sérhæfir sig í rannsóknum á einræðisríkjum.

„Við erum í mjög óvissri stöðu þar sem allt getur hrunið til grunna hjá Pútín,“ sagði hann í samtali við Videnskab.dk.

Hann sagði að rússnesku hersveitirnar mæti mikilli mótspyrnu Úkraínumanna og framsókn þeirra sé mjög lítil. Rússneskt efnahagslíf glími við mikla erfiðleika og það geti valdið atvinnuleysi. Olígarkarnir finni fyrir refsiaðgerðum, bæði á fjárhag sínum og eignum. Nú sé mikill þrýstingur á Pútín og næstu mánuðir muni leiða í ljós hvort hann geti haldið völdum. „Ég myndi skjóta á að það séu helmingslíkur á að honum verði bolað frá völdum en það er auðvitað mjög óvisst,“ sagði hann.

Hann sagði einnig að séð í sögulegu ljósi þá sé tilhneiging til að mistök einræðisherra hafi í för með sér lýðræðisvakningu. Þessu til stuðnings vísaði hann í rannsókn bandaríska stjórnmálafræðingsins Daniel Treisman frá 2020 þar sem hann fór yfir alla þá lýðræðisþróun sem hefur átt sér stað síðan 1800 og skoðaði hvað leiddi til þess að lýðræði komst á.

„Í rannsókninni segir að núverandi vísindakenningar geti ekki skýrt einstök tilfelli lýðræðisþróunar. Ferlin virðast meira eða minna vera tilviljanakennd en Treisman telur að þau eigi rætur að rekja til ákvarðana einræðisherra sem hafa ekki verið hugsaðar fram í tímann,“ sagði Nyrup.

Hann sagði einnig að við rannsóknir á einræðisríkjum og einræðisherrum sé unnið með hugtakið „úlfakreppa einræðisherrans“. Það gengur út á að þegar einræðisherrann verður of valdamikill í samanburði við elítuna verði valdið einstaklingsbundið. Það þýðir að valdið er bundið við einn einstakling og það hefur þær afleiðingar að ráðgjafar verða hræddir við að veita ráð og gagnrýnendur þagna því þeir óttast að verða refsað.

„Einræðisherrar enda í upplýsingakúlu þar sem ráðgjafar þeirra þora ekki að segja sannleikann. Í tengslum við Úkraínu hafa ráðgjafar Pútín væntanlega sagt að árás væri auðveld og að hún væri lögleg. Það hefur haft í för með sér að hann tók fljótfærnislegar og rangar ákvarðanir,“ sagði hann.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Fréttir
Fyrir 19 klukkutímum

Hanna Katrín segir leiðréttinguna löngu tímabæra og þjóðina eiga skýlausan rétt á henni

Hanna Katrín segir leiðréttinguna löngu tímabæra og þjóðina eiga skýlausan rétt á henni
Fréttir
Fyrir 20 klukkutímum

Börn í hópslagsmálum í Breiðholti og skotvopnum stolið í Kópavogi

Börn í hópslagsmálum í Breiðholti og skotvopnum stolið í Kópavogi
Fréttir
Í gær

Rússneskir hermenn falla í stríðum straumum – Ný þróun hefur breytt vígvellinum

Rússneskir hermenn falla í stríðum straumum – Ný þróun hefur breytt vígvellinum
Fréttir
Í gær

Sigmar um auglýsingar SFS – „Eitt fallegasta sjálfsmark sem hefur verið skorað á þessari öld“

Sigmar um auglýsingar SFS – „Eitt fallegasta sjálfsmark sem hefur verið skorað á þessari öld“
Fréttir
Í gær

Segir vinnubrögð samskiptaráðgjafa hafa ýtt bróður sínum í sjálfsvíg – ,,Við fáum aldrei manninn til baka. Við ætlum að hreinsa mannorðið hans“

Segir vinnubrögð samskiptaráðgjafa hafa ýtt bróður sínum í sjálfsvíg – ,,Við fáum aldrei manninn til baka. Við ætlum að hreinsa mannorðið hans“