Hanna Björg Vilhjálmsdóttir kennari vakti mikla athygli í lok ágúst vegna beittrar gagnrýnar sinnar á forystu KSÍ í tengslum við kynferðisbrotamál. Hún skrifar opið bréf til karlkyns gerenda kynferðisofbeldis og/eða -áreitis í nýjum pistli á Vísi.
„Ástæða þess að karlar eru ávarpaðir sérstaklega er sú að þeir eru í langflestum tilfellum gerendur í kynbundu ofbeldi,“ útskýrir Hanna.
Hún segir að þessir menn séu ekki vondir menn og fæddust ekki með innbyggða kvenfyrirlitningu og viljann til að vera andstyggilegir við konur. „En þið hafið látið undan ykkar lægri hvötum með eða án meðvitundar um það.“
Hanna segir að menning okkar og samfélag eru hönnuð af karlmönnum, fyrir karlmenn. „Samfélagsleg gildi og verðmætamat er skilgreint með ykkar hagsmuni og forréttindi að leiðarljósi. Meintir andlegir og líkamlegir yfirburðir ykkar kyns hefur gjarnan verið notað sem réttlæting á forréttindastöðunni. Við vitum auðvitað betur en svo að trúa þeim meintu yfirburðum í dag en þó er eins og þetta standi samt í hugum margra. Stundum er þetta karlhannaða samfélag kallað feðraveldi,“ segir hún.
„Samfélagið og feðraveldið hefur spilað með ykkur, almannarómurinn, og varið ykkur þegar þolendur hafa gert tilraunir til að fá fram réttlæti. Dómskerfið er fjandsamlegt þolendum og hliðhollt ykkur. Stjórnendur á vinnustöðum hafa verið meðvirkir með ykkur og látið þolendur fara frekar en að stíga inn í og stöðva skaðlega hegðun ykkar. Fjölskyldur hafa tekið afstöðu með ykkur og gegn þeirri sem brotið var á. Þolendur hafa þurft að flýja ykkur í gegnum tíðina og iðulega setið uppi með skömm og sök á því sem gerðist. En skömmin og sökin var aldrei þolenda, heldur ykkar.“
Hanna segir að ein af þeim skilaboðum sem gerendur fá úr menningunni er að líta á konur sem kynferðisleg viðföng og því eldri sem konur verða því óþarfari verða þær samkvæmt feðraveldinu.
„Þið hafið aldrei haft leyfi kvenna til að lítillækka þær, áreita, niðurlægja eða beita ofbeldi. Aldrei. Hvergi. Þið hafið tekið ykkur þetta vald í kynferðislegum yfirgangi og tilkalli til yfirráða, valds og stundum með líkamlegum yfirburðum. Í mörgum tilfellum er yfirgangurinn til að bæta upp fyrir minnimáttarkennd og þörf til að drottna yfir öðrum,“ segir hún og bætir við:
„Þið hafið gert slæma hluti sem hafa valdið öðrum skaða – stundum litlum, í formi óþæginda og skammar, stundum óbætanlegum skaða, og allt þar á milli.“
Hanna spyr þá gerendur hvort að þeir ætli að halda áfram að vera „hluti af vandanum, eða snúa við blaðinu og vera hluti af lausninni.“ Fyrir þá sem kjósa að taka þátt í að gera samfélagið betra og öruggara er Hanna með nokkrar tillögur:
„-Axlið ábyrgð af auðmýkt og hugrekki
-Látið til ykkar taka þegar þið verðið vitni að öðrum beita misrétti/kvenfyrirlitningu
-Horfist í augu við eigin misgjörðir
-Komið fram við öll af virðingu, alltaf og allstaðar
-Hættið að horfa á konur sem kynverur fyrst og fremst
-Leitið aðstoðar fagfólks ef þið ráðið ekki við hegðun ykkar
-Þekkið forréttindin ykkar.“
Pistillinn má lesa í heild sinni hér.
