fbpx
Sunnudagur 15.júní 2025
Eyjan

Íslandskaupmennirnir fá nöfn og andlit

Egill Helgason
Miðvikudaginn 17. janúar 2018 11:22

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Guðmundur Andri Thorsson tók eftir því að í Kaupmannahafnarþáttum okkar Guðjóns Friðrikssonar mætti sjá merki þess að við værum ekki miklir knæpusetumenn.

Sem er ágætt – nógir eru um fjárans brennivíns- og glötunar- og síkja-rómantíkina kringum þennan gamla höfuðstað.

Það er nokkuð til í þessu hjá Guðmundi Andra – í seinni þáttum nefnum við fáeina glataða syni þjóðarinnar sem rötuðu í ógæfu en við erum mestanpart að segja annars konar sögu. Í þættinum sem verður sýndur í kvöld er mikið fjallað um Íslandskaupmenn. Þetta er í anda bókanna Kaupmannahöfn, höfuðborg Íslands eftir Guðjón og Jón Þ. Þór, en þættirnir eru byggðir á þeim.

Kaupmennirnir sem koma við sögu í þáttaröðinni bjuggu flestir í hverfinu Kristjánshöfn og í Nýhöfninni. Þar segir Guðjón að hafi verið Íslandskaupmenn í öðru hverju húsi. Við vorum alin upp við það flest að verslun Dana á Íslandi hefði verið alvond. En það voru mörg tímabil í versluninni og kaupmennirnir misjafnir. Stundum var myljandi gróði, stundum tap. Á löngu tímabili fór nær öll verslun til og frá Íslandi í gegnum Kaupmanahöfn. Þegar Íslendingar fóru sjálfir að stunda verslun að ráði annað en að hafa bækistöðvar í Kaupmannahöfn, að minnsta kosti hluta úr ári.

Í þáttunum fá kaupmennirnir nöfn og andlit. Við getum nefnt Jonas Trellund sem fyrstur manna er vitað til að hafi flutt sykur til Ísland, mikinn ævintýramann sem hét Kort Adeler, Mikkel Wibe sem varð borgarstjóri í Kaupmannahöfn, Hans Nansen sem sigldi átján sinnum til Íslands, Andreas Björn sem var stærsti hluthafinn í Hörmangarafélaginu sem hefur farið fremur illt orð af.

Svo er það Niels Ryberg sem hóf saltfiskverkun á Íslandi, Mads Hansen sem byggði glæsihús þar sem nú er Strikið og átti dóttur sem var ein af ástkonum Kristjáns IV og Knud Pedersen Storm sem varð þess valdandi að Hólmfastur Guðmundsson var hýddur fyrir að versla hjá röngum kaupmanni.

Nær okkar tíma eru svo P.C. Knudtzon sem reisti hús við Bernhöftstorfuna sem enn standa,  Niels Örum og Jens Andreas Wulff sem ráku mikið verslunarveldi á Norður- og Austurlandi og Hans Arreboe-Clausen sem bjó við síki í Kristjánshöfn en á nokkurn ættboga á Íslandi.

Inn í þessa sögu blandast svo Íslendingar sem gerðust umsvifamiklir í verslun. Einna ævintýralegastur er Bjarni Sívertsen sem var bóndi úr Selvogi, verslaði um Suðurnes og í Hafnarfirði, kom sér upp allmiklum flota af kaupskipum og fór að stunda siglingar alla leið til Spánar og Ítalíu með fisk.

 

 

 

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

EyjanFastir pennar
Fyrir 3 dögum

Þorsteinn Pálsson skrifar: Þáttaskil í Evrópuumræðu

Þorsteinn Pálsson skrifar: Þáttaskil í Evrópuumræðu
EyjanFastir pennar
Fyrir 4 dögum

Thomas Möller skrifar: Hvað mun sagan segja?

Thomas Möller skrifar: Hvað mun sagan segja?
EyjanFastir pennar
Fyrir 6 dögum

Ágúst Borgþór skrifar: Grínverjinn og skautunin

Ágúst Borgþór skrifar: Grínverjinn og skautunin
Eyjan
Fyrir 6 dögum

Ole Anton Bieltvedt skrifar: Þegar þjóð vaknar en forsætisráðherra dormar áfram

Ole Anton Bieltvedt skrifar: Þegar þjóð vaknar en forsætisráðherra dormar áfram
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Nína Richter skrifar: Ég er ekki í nestiskulnun

Nína Richter skrifar: Ég er ekki í nestiskulnun
Eyjan
Fyrir 1 viku

Orðið á götunni: Verkalýðsforstjórar kasta grjóti úr glerhúsi

Orðið á götunni: Verkalýðsforstjórar kasta grjóti úr glerhúsi