fbpx
Laugardagur 02.ágúst 2025
Eyjan

Hinn norræni eftirréttur Risalamande – eða Riz à l’amande

Egill Helgason
Laugardaginn 9. desember 2017 22:12

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Mér varð á að skrifa Ris a la mande á alnetið og fékk á mig harða gagnrýni fyrir svo lélega frönsku. Á því tungumáli myndi þetta heita Riz à l’amande. En þetta er ekki alveg svo einfalt. Í Danmörku skrifa menn einfaldlega Risalamande. Þetta er danskur réttur, hafður á jólaborðum þar í landi, og barst hingað frá Danmörku eins og svo margt annað í matargerð og menningu. Þetta er til dæmis eftirréttur með hinum vinsæla jóladisk á Jómfrúnni.

Samkvæmt upplýsingum sem má finna á Wikipedia hefur dönsk málnefnd kveðið upp úr um að rétturinn heiti Risalamande og að hann hafi orðið til á seinni hluta 19. aldar, en eftir seinni heimsstyrjöldina jukust vinsældir hans. Stundum hefur tíðkast að elda hrísgrjónagraut á lillejuleaften (sem við köllum Þorláksmessu) og blanda svo við hann rjóma og nota sem eftirrétt á aðfangadagskvöld.

Í Wikipedia segir að í Svíþjóð nefnist svipaður réttur ris à la Malta. Það hefur ekkert með eyjuna Möltu að gera, heldur er þetta afbökun af danska heitinu. Norska útgáfan heitir riskrem.

Rétturinn er svo yfirleitt borinn fram með sósu sem er ýmist úr kirsuberjum, jarðarberjum eða hindberjum. Stundum eru möndlur saxaðar og settar í bland við rjómann og grjónin, en það tíðkast líka að setja heila möndlu – sá sem hana hreppir fær möndlugjöf. Það er siður sem tíðkast víða á Norðurlöndunum.

Svo verður að segjast eins og er að þessi greinarstúfur er hálfgerð auglýsing. Sigurveig kona mín býr til rómað Risalamande í Matarkistu sinni og selur fyrir jólin. Tekur við pöntunum. Hún býr líka til sósur með – og svo eggjapúns eins og sjá má í flöskunni og glasinu á myndinni. Allt er þetta hrikalega gott.

 

 

 

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

Eyjan
Fyrir 3 dögum

Helgi Seljan kom Guðlaugi í opna skjöldu – Ber við minnisleysi um sína eigin skýrslu

Helgi Seljan kom Guðlaugi í opna skjöldu – Ber við minnisleysi um sína eigin skýrslu
Eyjan
Fyrir 3 dögum

Foringi herforingjastjórnarinnar hrósaði Trump sem aflétti þá refsiaðgerðum og tollum gagnvart landinu

Foringi herforingjastjórnarinnar hrósaði Trump sem aflétti þá refsiaðgerðum og tollum gagnvart landinu
Eyjan
Fyrir 5 dögum

Orðið á götunni: Tvær flugur slegnar í einu höggi – leiðin út fyrir Guðlaug Þór?

Orðið á götunni: Tvær flugur slegnar í einu höggi – leiðin út fyrir Guðlaug Þór?
Eyjan
Fyrir 6 dögum

Björn Jón skrifar: Keisarinn veginn á kamrinum

Björn Jón skrifar: Keisarinn veginn á kamrinum
Eyjan
Fyrir 1 viku

Orðið á götunni: Samfylkingin og Viðreisn á flugi í nýrri skoðanakönnun – málþófsminnihlutanum refsað

Orðið á götunni: Samfylkingin og Viðreisn á flugi í nýrri skoðanakönnun – málþófsminnihlutanum refsað
Eyjan
Fyrir 1 viku

Orðið á götunni: Lánlítil stjórnarandstaða – ætlar aftur í slag gegn þjóðinni

Orðið á götunni: Lánlítil stjórnarandstaða – ætlar aftur í slag gegn þjóðinni