Vilhjálmur Birgisson, formaður Starfsgreinasambands Íslands, hefur sent formlegt erindi á stjórnendur stærstu olíufélaga landsins þar sem krafist er skýringa á því hvers vegna bensínverð hefur aðeins lækkað um 2,5% á sama tíma og krónan hefur styrkst gagnvart bensínverði á heimsmarkaði um tæp 14%.
Vilhjálmur skrifar á Facebook-síðu sína:
„Ég, sem formaður Starfsgreinasambands Íslands, hef í dag sent erindi á forstjóra/framkvæmdastjóra og stjórnir stærstu olíufélaga landsins.
Í erindinu óska ég eftir skriflegum skýringum á því hvernig það getur staðist að þegar krónan styrkist gagnvart bensíni á heimsmarkaði um tæp 14% lækkar bensínverð til íslenskra neytenda aðeins um 2,5% – en þegar krónan veikist, skilar hækkunin sér nær undantekningarlaust strax út í smásöluverðið.
Jafnframt óska ég eftir útskýringum á því hvers vegna verðbreytingar Atlantsolíu, N1, Orkunnar og ÓB fylgjast að bæði í tímasetningu og umfangi, líkt og ASÍ hefur bent á.
Neytendur eiga rétt á skýrum svörum. Það er ekki ásættanlegt að slík verðmyndun og samræmdar hækkanir eigi sér stað án þess að gefnar séu málefnalegar útskýringar.“
Fyrr í dag sendi N1 frá sér fréttatilkynningu þar sem sambærilegum fullyrðingum ASÍ um bensínverð var andmælt. Er þar bent á að eldsneytisverð ráðist af fleiri þáttum en heimsmarkaðsverði og gengi, t.d. ráði opinber gjöld og innkaupaverð á birgðum miklu um verðið. Villandi sé að bera prósentulækkun heimsmarkaðsverð beint saman við bensínverð hérlendis.
N1 segist hafa verið leiðandi í lækkunum á eldsneytisverði en tilkynningin er eftirfarandi:
„N1 leggur áherslu á að halda verði á eldsneyti samkeppnishæfu og tryggja þjónustu um allt land. Allt þetta ár hefur N1 leitt lækkanir á lítraverði á útsölustöðum félagsins þegar heimsmarkaðsverð hefur lækkað. ASÍ miðar sína útreikninga við lítraverð eins og það var 1. ágúst síðastliðinn, en síðan hefur N1 lækkað verð á dælum sínum tvisvar sinnum. Myndin sem ASÍ teiknar upp er því í besta falli villandi.
Þá verður að hafa í huga þau margsögðu sannindi að eldsneytisverð ræðst af fleiri þáttum en heimsmarkaðsverði og gengi, svo sem innkaupaverði á birgðum, flutnings- og dreifingarkostnaði og háum opinberum gjöldum. Af hverjum seldum lítra renna 55% til hins opinbera í formi kolefnisgjalds, olíugjalds og virðisaukaskatts.
Þessi staðreynd felur í sér að villandi er að bera saman prósentulækkun heimsmarkaðsverðs beint saman við dæluverð. Heimsmarkaðsverð á eldsneyti er aðeins hluti af endanlegu verði á dælu. Meirihluti verðsins er fastur rekstrarkostnaður og föst opinber gjöld sem breytast ekki með heimsmarkaðsverði. Því skilar 8 króna lækkun á heimsmarkaðsverði (t.d. úr 80 krónum í 72 krónur, sem er 10%) sér sem 8 króna lækkun á dæluverði (t.d. úr 320 krónum í 312 krónur), sem jafngildir aðeins 2,5%.
Sömuleiðis er mikilvægt að hafa í huga að afar fáir viðskiptavinir N1 greiða svonefnt listaverð. Þannig fá allir korthafar N1 fastan afslátt og svo enn lægra verð með því að nota „Stöðin mín“ í appinu, sem tryggir lægsta verð á þeirri stöð sem hentar viðskiptavinum um allt land. Öllum býðst að dæla á völdum stöðvum sem bjóða öllum lægsta verð. Það verð sem flestir viðskiptavinir greiða er því undir viðmiðunarverði ASÍ.
N1 hafnar því alfarið að verðlagning sé samræmd með öðrum félögum og leggur áherslu á að virkur samkeppnismarkaður sé neytendum til hagsbóta. Slíkar dylgjur af hálfu ASÍ eru í senn fráleitar og alvarleg ásökun um lögbrot. N1 rekur yfir 100 þjónustu- og sjálfsafgreiðslustöðvar um land allt og fjárfestir árlega í innviðum sem tryggja jafnt framboð í dreifbýli og þéttbýli.“
