Viðskiptaráð Íslands hefur kvartað undan aðstoð hins opinbera við óhagnaðardrifin leigufélög til Eftirlitsstofnunar EFTA (ESA), en ráðið telur þessa aðstoð ólögmæta og brjóta gegn ákvæðum EES-samningsins. Viðskiptaráð vill að ESA rannsaki málið en í kvörtuninni er rakið að stjórnvöld á Íslandi veiti óhagnaðardrifnum leigufélögum þríþætta fjárhagslega meðgjöf, með úthlutun lóða á undirverði, stofnframlögum og svo með niðurgreiddum fasteignalánum frá Húsnæðis og mannvirkjastofnun.
„Að mati Viðskiptaráðs grefur framangreint fyrirkomulag undan samkeppni og jafnræði milli þeirra sem starfa á húsnæðismarkaði, bæði innanlands og gagnvart aðilum frá öðrum EES-ríkjum.“
Viðskiptaráð áætlar að niðurgreiðslur ríkis og sveitarfélaga á þessu húsnæði nemi um 64 milljörðum eða 21 milljón á hverja íbúð. Þessar íbúðir séu svo leigðar út á lægra verði en tíðkast á almennum markaði og aðeins úthlutað til umsækjenda sem eiga aðild að leigufélögunum, svo sem verkalýðsfélagi.
Þessi barátta Viðskiptaráðs hefur vakið furðu og reiði. Alexandra Briem, borgarfulltrúi Pírata segir þetta grímulausa andstöðu við almannahag. Hún skrifar á Facebook: „Jæja Viðskiptaráð. Er möguleiki að þið séuð aðeins að missa ykkur? Langt síðan ég hef séð alveg svona grímulausa andstöðu við almannahag.“
Stefán Pálsson varaborgarfulltrúi Vinstri grænna segir að Viðskiptaráð sé í raun að krafta undan sjálfu sér. Samtök atvinnulífsins hafi nýlega samþykkt kjarasamninga þar sem stuðningur við óhagnaðardrifin leigufélög var lykilatriði. Sömu aðilar séu á bak við Viðskiptaráð og Samtök atvinnulífsins.
„Má ég kynna til sögunnar: fólkið sem kærir sjálft sig!“ skrifar Stefán og rekur að gerða samninga beri að halda, ef atvinnurekendur vilja ekki lengur styðja við óhagnaðardrifin leigufélög þurfi að taka það upp við viðsemjendur Samtaka atvinnulífsins sem líklega séu meira en tilbúnir að grafa aftur upp upprunalega kröfugerð sína.
Grímur Atlason, framkvæmdastjóri Geðhjálpar, skrifar: „Viðskiptaráð Íslands er hér að reyna að færa vinum sínum, sem eiga alla peningana, enn meiri peninga og það á kostnað þeirra sem eiga nær enga peninga. Þetta er bæði siðlaust og ógeðslegt.“
Guðmundur Rúnar Árnason, framkvæmdastjóri Verkalýðsfélagsins Hlífar, segir að í þessu máli sé Viðskiptaráð að sýna sitt rétta eðli: „Það er alltaf gott þegar Viðskiptaráð afhjúpar sig eins og hér. Fyrir þeim skiptir „rétturinn til að græða“ meira máli en eðlileg mannréttindi, eins og að hafa þak yfir höfuðið. Félagslegar lausnir í húsnæðismálum eru eðlilegar í siðuðu samfélagi. Að halda öðru fram er öfgapólitík.“
Andrea Helgadóttir, borgarfulltrúi Sósíalistaflokks Íslands, segir ljóst að Viðskiptaráð ætli sér að ráðast á allt sem ógni gróða auðmanna: „Viðskiptaráð: últrahægri think-tank og lobbí. Þetta fyrirbæri er hins vegar sífellt vitnað í eins og einhvern faglegan, hlutlausan aðila í vinnslu um allt mögulegt í íslensku samfélagi, og fréttum. Stjórnkerfið miðar til dæmis við skilgreiningar þess við val á „hlutlausum“ stjórnarmönnum í opinber fyrirtæki. En þetta er það sem er tilgangur þess, að ráðast á allt sem ógnar alræði auðmagnsins.“
Sigurborg Ósk Haraldsdóttir, fyrrum borgarfulltrúi Pírata, ákvað að grípa til kaldhæðni og skrifaði: „Ég dáist að þessu hugrekki Viðskiptaráðs að kæra húsnæðisuppbyggingu fyrir tekjulágt fólk, öryrkja og fatlað fólk. Að sjálfsögðu eiga verktakar og ríkasta fólkið í landinu að sjá þessu fólki fyrir húsnæði með íbúðum á almennum markaði. Ég meina það gekk svo vel áður. Áfram Viðskiptaráð.“
Dagur B. Eggertsson þingmaður Samfylkingarinnar birti langa færslu þar sem hann segist gáttaður á þessari vegferð Viðskiptaráðs. Þingmaðurinn óskar eftir fundi með ráðinu enda sé umræðan á villigötum „Ég þurfti að lesa fréttir dagsins tvisvar til að sannfærast að Viðskiptaráð væri raunverulega að vega – enn og aftur – að óhagnaðardrifnum húsnæðisfélögum,“ skrifar þingmaðurinn og bendir á hvaða félögum Viðskiptaráð sé að ráðast gegn. „Gleymum því svo ekki að þessi félög eru ekki andskotinn sjálfur heldur eru þetta Bjarg og Bríet, leigufélög verkalýðshreyfingarinnar, Félagsbústaðir og leigufélög sveitarfélaganna, félög stúdenta sem reist hafa stúdentaíbúðir og svo eru þetta íbúðir sem reistar hafa verið fyrir fatlað fólk.“
Dagur segist ekkert botna í þessum leiðangri Viðskiptaráðs: „Ég skil ekki þessa leiðangra og óska hér með eftir fundi með stjórn Viðskiptaráðs til að ræða þessi mál. Þessi umræða er á algjörum villigötum.“
Leikkonan Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir útskýrir hvers vegna Viðskiptaráð er að berjast gegn lausn sem virkar. „Það er vegna þess að hún skilar ekki arði – nema fyrir almenning. Svo einfalt er það.“
