Hlaup er hafið í Eystri-Skaftárkatli. Það kemur fram á vef Veðurstofunnar.Ríkislögreglustjóri og lögreglustjórinn á Suðurlandi lýsa yfir hættustigi vegna málsins.

Þar kemur fram að GPS mælingar í Eystri-Skaftárkatli sýni að íshellan þar sé farin að lækka. En það bendir til þess að rennsli úr lóninu sé hafið.

Mælingar sýna að íshellan hafi byrjað að lækka um ellefuleytið í gærkvöldi og hefur hún lækkað um tæpan meter frá þeim tíma. Fram kemur að búast megi við að í heildina lækki íshellan um sextíu til hundrað metra. Þetta hlaup kemur í kjölfar hlaups úr vestari katlinum sem nú er í rénun.

Síðast hljóp úr Eystri-Skaftárkatli í ágúst 2018 og miðað við vatnsstöðuna í katlinum er líklegt að þetta hlaup verði ámóta stórt.

Þá hljóp hinsvegar fyrst úr eystri katlinum og sá vestari fylgdi í kjölfarið. Hámarksrennsli hlaupsins 2018 var um 2.000m³/sek sem er fjórfalt hámarksrennsli í hlaupinu úr vestari katlinum sem nú stendur yfir.

Þegar vatn hleypur úr Skaftárkötlunum rennur það fyrst um 40 km leið undir jöklinum og síðan um 28 km eftir farvegi Skaftár áður en það kemur að fyrsta vatnshæðarmælinum við Sveinstind (Sjá kort hér að ofan). Ef miðað er við framgang hlaupsins 2018 má búast við að hlaupið sjáist á vatnshæðarmæli við Sveinstind á morgun, mánudaginn 6. september. Frá Sveinstindi tekur það hlaupvatnið tæpar 10 klst til viðbótar að ná vatnshæðarmæli í Eldvatni við Ása nærri hringveginum. Ef fram fer sem horfir mun hlaupvatn því ná að þjóðveginum annað kvöld.

Ríkislögreglustjóri og lögreglustjórinn á Suðurlandi lýsa yfir hættustigi vegna Skaftárhlaupsins. Í yfirlýsingu frá Ríkislögreglustjóra segir:

„Ríkislögreglustjóri í samráði við lögreglustjórann á Suðurlandi lýsir yfir hættustigi almannavarna vegna Skaftárhlaups.

Síðustu daga hefur hlaupið úr Vestari skaftárkatli en nú sýna mælingar að hlaup er að vænta úr Eystri Skaftárkatli. Þau hlaup eru yfirleitt stærri en þau sem koma úr Vestari Skaftárkatli. Vatn getur náð meiri útbreiðslu en síðustu daga og má búast við einhverjum samgöngutruflunum á fjallvegum nærri Skaftá. Vegfarendur eru því beðnir um að fylgjast vel með upplýsingum um færð á vegum.

Brennisteinsvetnismengun getur gætt þar sem hlaupvatn kemur undan jökli og getur skaðað slímhúð í öndunarfærum og augum auk þess sem árnar geta flætt yfir bakka og vegi sem liggja þeim nærri. Ferðafólki er eindregið ráðlagt að halda sig fjarri farvegi Skaftár ofan Skaftárdals svo og jöðrum Skaftárjökuls, Tungnárjökuls og Síðujökuls á meðan hlaupið stendur yfir.

Ítarlegri upplýsingar um Skaftárhlaup og framvindu þess má finna á vef Veðurstofu Íslands.

Hættustig almannavarna er sett á til að samhæfa að­gerðir og verk­lag ýmissa verk­lags­aðila og stofnana og hefur ekki áhrif á almenning. Hættustig er sett á ef heilsu og öryggi manna, umhverfis eða byggðar er ógnað af náttúru- eða mannavöldum þó ekki svo alvarlegar að um neyðarástand sé að ræða.“