Þess er minnst um land allt í dag, 19. júní, að 110 ár eru síðan karlar, af stórmennsku sinni, féllust á að veita konum kosningarétt. Að vísu var í upphafi um takmarkaðan rétt að ræða – bundinn við að kona mætti kjósa væri hún fullra 40 ára.
Ég held að ekki með nokkru móti sé hægt að segja að framsýni hafi ráðið því að karlarnir þá drógust á að leyfa konum að kjósa – fremur held ég að með undanfarandi baráttu hafi konum tekist að planta efasemdafræum í samvisku karlanna um að um rétt væri að farið. Líkast til hefur aldursmarkið verið til að sefa ótta þeirra íhaldssömustu sem óttuðust að allt færi vestan að ef konur fengju full lýðræðisleg réttindi á við þá sjálfa.
Það er ótrúlegt að aðeins séu 110 ár frá því þetta var. En það verður að segjast að ýmislegt í samtímanum minnir á að íhaldssemin og forneskjan er grafin niður á fast og virðist ganga erfiðlega að hola undan þeirri byggingu.
Nýlega tók prestur nokkur á eftirlaunum til máls um nýja sálmaskrá kirkjunnar og fann henni ýmislegt til foráttu. Sá hefur um áratugaskeið fyrnt ritað mál sitt með sérviskulegri stafsetningu og ákveðið að nota ekki stafsetningu sem almennt er viðtekin heldur stuðst við stafsetningu sem var við lýði löngu áður en konum var veittur takmarkaður kosningaréttur.
En semsagt lúta aðfinnslurnar aðallega að því að Allah sé nefndur á nafn í nýju sálmaskránni og þar finnist texti á arabísku. Er það í sálmi sem er númer 312 og heitir Þú sem er Guðs lamb.
Í Morgunblaði dagsins skýrir Kristján Valur Ingólfsson, sem sæti átti í nefnd um nýja sálmaskrá, þetta svo út að messusöngur með arabískum uppruna hafi verið gefin út í viðbót við sálmaskrána árið 2013 og hafi komið til fyrir samvinnu við lúthersku kirkjuna í Palestínu sem tákn um samstöðu með Palestínumönnum. Textinn er svo tekinn upp í fyrirhugaðri nýrri útgáfu skrárinnar.
Hitt megin atriði aðfinnslna prestsins er að gengið er út frá að kyn séu fleiri en tvö, en presturinn forni viðurkennir það ekki.
Með þessu vill prestur að kirkjan sé aðeins fyrir suma en ekki alla og dregur fram þá staðreynd að hvað hugarheim varðar er hann líklega andlegur samtímamaður þeirra sem óttuðust að hér yrði upplausn og óáran fengju konur að kjósa.
Af sama meiði er bakslag í réttindabaráttu hinsegin fólks. Það virðist knúið af hugmyndaheimi sem fellur betur að tíðaranda liðinna alda.
Í tvígang hefur hópur fólks rifið sig upp til að mæta í miðborgina og mótmæla stefnu ríkisstjórnarinnar í innflytjendamálum. Erfitt er átta sig á hverju er verið að mótmæla. Upplýst hefur verið í fjölmiðlum að stórlega hefur dregið úr straumi innflytjenda til landsins. Þannig voru umsækjendur um alþjóðlega vernd 4.168 árið 2023 en 1.944 árið 2024 og 438 það sem af er ári. Allt tal um milljarða tugi króna til stuðnings þessa fólks er því vart á rökum reistur. Altjent er vandamálið hraðminnkandi, hafi það verið til staðar á annað borð.
En kannski er hópurinn Ísland þvert á flokka ekki að mótmæla þessum hópi innflytjenda, heldur þeim fjölmörgu sem hingað hafa flust og séð sér farborða með að vinna störf þeirra sem hér eru fæddir, nenna ekki eða vilja ekki vinna – og þiggja frekar bætur úr sameiginlegum sjóðum.
Fæðingarár segir því ekki allt um hvort á ferðinni eru fornmenn eður ei. Það skýrist ekki fyrr en þeir tjá sig.
