Á föstudag fyrir rúmri viku birti ég grein í DV þar sem ég fjallaði um stöðu mannréttindamála í Tyrklandi. Ég gerði þar sérstaklega að umræðuefni tiltekinn pólitískan fanga, þingmann Lýðræðisfylkingarinnar, HDP, sem er flokkur Kúrda. Hann var fangelsaður í byrjun nóvember ásamt tólf öðrum þingmönnum og fjölda stjórnmálamanna sem starfa á sveitarstjórnarstiginu.
Þessi maður, sem ég valdi nánast af handahófi til að grennslast fyrir um, heitir Ferhat Encü, 32 ára aldri. Í greininni í DV fjallaði ég um baráttu þessa manns fyrir því að fá opinbera og óvilhalla rannsókn á fjöldamorðum sem framin voru í desember árið 2011 en flestir þeirra sem þá féllu fyrir sprengjuregni tyrkneska lofthersins í fjallahéruðum sem liggja að Írak, voru á unglingsaldri og flestir í fjölskyldu Ferhats, þar á meðal ung systkini hans. Í kjölfar þessara atburða bauð Ferhat sig fram til þings og hlaut kosningu í júníkosningunum 2015, en þá vann HDP-flokkurinn stórsigur.
Tveimur dögum eftir að þessi grein birtist hélt ég til Tyrklands þar sem ég slóst í hóp stjórnmálamanna, fyrrverandi og núverandi, blaðamanna, fræðimanna og einstaklinga sem beita sér í þágu mannréttinda. Erindið var að krefjast þess að fá að hitta Öcalan, leiðtoga Kúrda, sem haldið hefur verið í einangrunarfangelsi síðan 1999 á Imrali-eyju undan ströndum Tyrklands. Við gerðum einnig kröfu um að fá að heimsækja aðra pólitíska fanga. Ekki var slíkt leyfi veitt. Við létum hins vegar ekki segjast fyrr en hermenn lokuðu á okkur fyrir utan fangelsismúrana.
Hópurinn hefur farið víða um og safnað upplýsingum um stöðu mannréttindamála og eru niðurstöðurnar vægast sagt hrikalegar. Sífellt fleiri eru hnepptir í varðhald og má geta þess að 155 blaðamenn sitja nú í tyrkneskum fangelsum fyrir þær sakir einar að reyna að segja satt og rétt frá ástandinu. 720 fréttaveitum hefur verið lokað. Sumt af þessu þekkjum við úr fréttum en veruleikinn er þó að mínu mati miklu verri en þær fréttir almennt lýsa. Halda þarf til austurhéraða Tyrklands, í byggðir Kúrda, til að sjá verstu dæmin um mannréttindabrot. Hittum við fjölda fólks sem hafði misst ættingja í árásum hersins, hafði verið rekið úr vinnu eða hafði setið í fangelsi, sumt í áratugi. Enn fleiri áttu ættingja í fangelsi. Við vorum viðstödd réttarhöld í Diyarbakir, höfuðborg Kúrda. Ekki sögðu þau góða sögu af réttarríki.
Í ljósi alls þessa voru það mér, og okkur öllum, mikil gleiðtíðindi þegar fréttir bárust af því að Ferhat Encü hefði verið látinn laus. Það gerðist undir lok síðustu viku og hafði ég þá strax samband við hann. Ferhat kom að bragði á fund nefndarinnar og brosti hann breitt þegar ég sýndi honum stuðningsgrein mína í DV. Sagði hann það ylja honum um hjartarætur að vita að fólk í fjarlægum löndum fylgdist með honum og öðrum félögum hans sem ekki nytu mannréttinda.
En ánægjan varði stutt. Fáeinum klukkustundum síðar þegar Ferhat Encü hugðist halda flugleiðis til sinnar heimabyggðar í austanverðu Tyrklandi, var hann á ný tekinn höndum og situr að nýju í fangelsi. Aldrei stóð til að sleppa honum við réttarhöld en menn gerðu sér vonir um að hann gæti komið fyrir dómstól sem frjáls maður.
Eitt er víst að áfram verður fylgst með framvindu hans mála og stöðu mannréttinda almennt í Tyrklandi.
