Höfundur: Bryndís Loftsdóttir.
–
Sögusvið Auglýsingar ársins er gömul auglýsingastofa. Blómatími hennar er löngu liðinn, viðskiptavinir horfnir og eigandinn (Theodór Júlíusson) kominn langt yfir hinn banvæna sextugsaldur í bransanum. Hann þráir ekkert heitar en að framleiða á ný „auglýsingu ársins“ en er fastur í gömlum veruleika og treystir á vonlaust starfsfólk. Það er ekki að sjá að hann leggi sig fram á nokkurn hátt nema þá helst með því að klæðast skyrtu í sama laxableika lit og legubekkurinn á stofunni. Þar er vitanlega allt hannað í hólf og gólf með það að markmiði að selja viðskiptavinum þá hugmynd að þar starfi einungis guðdómlegar verur og að auglýsingastofan sé margfalt merkilegra fyrirtæki en það sem komið er til að kaupa þjónustuna þess.
Þá birtist óvæntur viðskiptavinur (Hjörtur Jóhann) sem óskar eftir „auglýsingu ársins“ fyrir hönd umbjóðanda síns. Verkefnið minnir ef til vill svolítið á ímyndarauglýsingar bankanna fyrir hrun, engin takmörk eru sett á mögulegan kostnað og varan aukaatriði sem ekki tekur að minnast á. Starfsfólk auglýsingastofunnar tekst á flug með allri þeirri frekju, dyntum og yfirgangi sem nauðsynlegur er til þess að eigna sér stærstan hlut í dýrð verðandi sköpunarverks. Hópurinn samanstendur af gamalli leikkonu, (Ólafíu Hrönn) sem álítur sig hæfa í öll lykilhlutverk, listrænum hugmyndasmið (Kristínu Þóru) sem telur hæfileikum sínum sóað í auglýsingabransanum, meðvirkum og gagnrýnislausum leikstjóra (Birni Thors) með afar takmarkaða stjórnunarhæfileika og dóttur eigandans (Elmu Stefaníu) sem enginn ber virðingu fyrir enda fædd með graut í stað kynfæra.
Tyrfingi tekst síendurtekið að vekja upp óbeislaðan hlátur hjá áhorfendum sem skella upp úr áður en pólitískri og siðfræðilegri ritskoðun er við komið.
Tyrfingur Tyrfingsson beitir súrrealískri hnyttni af miklu listfengi og tekst síendurtekið að vekja upp óbeislaðan hlátur hjá áhorfendum sem skella upp úr áður en pólitískri og siðfræðilegri ritskoðun er við komið. Þannig tekst honum einstaklega vel að láta áhorfendur upplifa grimmd og frekju mannskepnunnar sem ekki er síður að finna innan skapandi greina en hvar annars staðar. Hann gagnrýnir hégómleika listamanna, græðgi einstaklinga, æskudýrkun auglýsingabransans, söluvæðingu náttúruperla og hjarðhegðun þjóðarinnar svo fátt eitt sé nefnt og virðist ekkert heilagt. En verkið er of langt og höfundur fellur í þá gryfju að treysta ekki áhorfendum til að draga sínar eigin ályktanir. Fátt kemur á óvart eftir hlé og biðin eftir leikslokum verður allt of löng.
Leikararnir sýndu allir góð tilþrif, eftirminnilegust var þó túlkun Björns Thors með allar sínar fjarstæðukenndu frásagnir og slagsmál Hjartar Jóhanns við sjálfan sig, furðulegt sjónarspil og vel útfært. Vinna hefði mátt betur með tengsl Ólafíu Hrannar og Kristínar Þóru við Elmu Stefaníu en þær Ólafía og Kristín fóru létt með að skapa verulega óþægilegar stundir fyrir áhorfendur með sínu óhugnanlega sambandi. Theódór Júlíusson var ágætur í hlutverki sínu sem eigandi auglýsingastofunnar en lék sig nánast of gamlan. Það vantaði þessa tilhneigingu manna í hans stöðu að þykjast alltaf vera mun yngri en þeir raunverulega eru. Elma Stefanía fór með lykilhlutverk sýningarinnar, dóttur eiganda auglýsingastofunnar sem allir horfa fram hjá. Hún skilaði hlutverki sínu vel og óx öryggið eftir því sem leið á sýninguna.
Þrátt fyrir agnúa er þetta eitt framsæknasta og áhugaverðasta samtímaverk sem fært hefur verið á fjalir leikhúsanna á líðandi vetri.
Ást íslenskra leikstjóra á loftfimleikum hefur verið áberandi að undanförnu en er nú orðin svolítið þreytandi. Í þetta sinn var ef til vill verið að hæðast að þessari tískubylgju en það mistókst eiginlega. Ég hef efasemdir um að leikhúsupplifun þeirra áhorfenda sem lentu undir lokaatriði sýningarinnar hafi verið þægileg eða bætt einhverju við sem ekki mátti sleppa og endurtekning á daðri við fall leikara úr turni á sviðinu gerði lítið fyrir sýninguna. Nær hefði verið að matreiða betur öll þau gullkorn sem Tyrfingur fól í texta sínum og ég óttast að hafi ekki öll komist til skila.
Leikstjórinn, Bergur Þór Ingólfsson, hefði gert sýningunni gagn með því að stytta verkið í samstarfi við höfund í stað þess að týna áttum eftir hlé. En þrátt fyrir agnúa er þetta eitt framsæknasta og áhugaverðasta samtímaverk sem fært hefur verið á fjalir leikhúsanna á líðandi vetri, sýning sem ástríðufullt leikhúsáhugafólk og auðvitað allir úr auglýsingabransanum ættu alls ekki að láta fram hjá sér fara.
