fbpx
Föstudagur 09.maí 2025
Eyjan

Sjón skrifar um íslenska nýnasista – raunverulegar fyrirmyndir

Egill Helgason
Mánudaginn 14. október 2019 10:51

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Sjón sendir frá sér bók sem nefnist Korngult hár, grá augu (gæti verið bókartitill ársins). Verkið fjallar um hóp nýnasista á Íslandi í kringum 1960. Þá, einungis einum og hálfum áratug eftir stríðslok, var nokkur uppgangur nýnasisma víða í heiminum, en þó varla í þeim mæli sem við upplifum nú. Að því leyti er bók Sjóns afar tímabær. Nasisminn var aldrei kveðinn niður fyrir fullt og allt, hann er enn til meðal okkar og getur sprungið fram ef við gáum ekki að okkur.

Aðalpersóna bókarinnar nefnist Gunnar Kampan. Hann er ungur maður í Vesturbænum í Reykjavík, við fáum að kynnast honum og hann er ekkert sérstaklega óvenjuleg persóna. En hann er ákafur nasisti, skrifar greinar og stefnuskrár í anda nasismans og safnar um sig hópi ungra manna sem eru sama sinnis. Það fer ekki framhjá neinum sem hefur smáþekkingu á sögu að þarna er stuðst við raunverulega atburði.

Fyrirmyndin að Gunnari Kampan hét Bernhard Haarde. Hann var aðalhvatamaður að stofnun Þjóðernissinnaflokks Íslands sem starfaði um hríð, vann í banka, en fór á engan hátt dult með skoðanir sínar. En hann andaðist ungur – líkt og aðalpersóna í bókinni eftir Sjón.

Nokkur blaðaskrif voru um íslensku nýnasistana á sínum tíma, ekki síst þegar þeir héldu hátíðlegan afmælisdag Hitlers með því að hylla nasistafána við leiði þýskra hermanna í Fossvogskirkjugarði.

Hér er svo önnur grein úr Alþýðublaðinu sem segir frá verslunum sem bjóða upp á „nazistaófögnuð“ til söliu, þetta var bæklingur sem nefndist „Hvor er sekari Ben Gurion eða Eichmann?“

Í bókinni fjallar Sjón líka um tengsl Gunnars Kampan við erlenda nasista sem eru raunverulegar persónur. Þar má nefna George Lincoln Rockwell, bandarískan nasista sem var um tíma kvæntur íslenskri konu, og svo indverskri konu, Savitri Devi Mukherji, en hugmyndafræði hennar var dulhyggja blandin nasisma, gyðingar væri boðberar hins illa en Hitler væri einhvers konar guðleg vera.

Savitri Devi dvaldist á Íslandi árin 1946-1947 og bar eyrnalokk með hakakrossmerki, líkt og kemur fram í bókinni.

 

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

EyjanFastir pennar
Fyrir 4 dögum

Björn Jón skrifar: Hér vantar óperu

Björn Jón skrifar: Hér vantar óperu
Eyjan
Fyrir 4 dögum

Diljá Mist Einarsdóttir: Trump hefur sértrúarsöfnuð í kringum sig – Ísland hefur sérstöðu

Diljá Mist Einarsdóttir: Trump hefur sértrúarsöfnuð í kringum sig – Ísland hefur sérstöðu
Eyjan
Fyrir 6 dögum

Diljá Mist Einarsdóttir: Umræðan um sjávarútveg stjórnast af tilfinningum – verðum að vanda okkur, líka auglýsingarnar

Diljá Mist Einarsdóttir: Umræðan um sjávarútveg stjórnast af tilfinningum – verðum að vanda okkur, líka auglýsingarnar
Eyjan
Fyrir 6 dögum

Áslaug Arna tekur sér leyfi á þingi til að elta langþráðan draum

Áslaug Arna tekur sér leyfi á þingi til að elta langþráðan draum
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Thomas Möller skrifar: Borgum meira!

Thomas Möller skrifar: Borgum meira!
Eyjan
Fyrir 1 viku

Heimir Már sakar stjórnarandstöðuna um enn eitt málþófið út af veiðigjöldunum – „Af hagsmunatengdum vinum má þekkja þá“ 

Heimir Már sakar stjórnarandstöðuna um enn eitt málþófið út af veiðigjöldunum – „Af hagsmunatengdum vinum má þekkja þá“ 
Eyjan
Fyrir 1 viku

Bandaríkin eru svona nærri því að verða einræðisríki

Bandaríkin eru svona nærri því að verða einræðisríki
Eyjan
Fyrir 1 viku

Björn Bjarnason hæðist að Svandísi – „Enginn getur tekið tapið frá flokksformanninum – sama hvað hlaðvarpssamtölin verða mörg“ 

Björn Bjarnason hæðist að Svandísi – „Enginn getur tekið tapið frá flokksformanninum – sama hvað hlaðvarpssamtölin verða mörg“