Karl Gauti Hjaltason er fyrsti flutningsmaður þingsályktunartillögu sem lögð var fram á þingi í dag, er felur umhverfis – og auðlindaráðherra að kanna hagkvæmni og möguleika þess að reisa hátæknisorpbrennslustöð sem meðhöndli mest allt eða allt sorp sem ekki er unnt að endurvinna hér á landi:
„Ljóst er að með vaxandi kröfum í umhverfismálum verða þjóðir heims hver fyrir sig að sjá um að eyða því sorpi sem til fellur hjá þeim með umhverfisvænum og hagkvæmum hætti. Því er tímabært að Íslendingar komi á fót eigin hátæknisorpbrennslustöð sem byggð yrði samkvæmt ýtrustu kröfum um mengunarvarnir,“
segir í greinagerð.
Meðflutningsmenn eru Björn Leví Gunnarssonar, Pírötum og Ásmundur Friðriksson, Sjálfstæðisflokki, ásamt þingmönnum Miðflokksins.
Í greinargerð er einnig tekið fram að magn úrgangs hafi farið vaxandi síðustu ár, en árið 2016 var það yfir milljón tonn. Í ársskýrslu Umhverfisstofnunar fyrir árið 2017 kemur fram að hver landsmaður losar sig að jafnaði við 660 kg af heimilisúrgangi á ári.
Hluti þess fer til endurvinnslu en það sem eftir stendur er að mestu urðað á tilteknum urðunarstöðum víðs vegar um landið, m.a. í Álfsnesi, í Fíflholti á Mýrum og við Blönduós, ásamt öðrum úrgangi.
„Hátæknisorpbrennslustöðvum fylgja fjölmargir kostir. Með því að brenna sorp í hátæknibrennslustöð er sorpinu breytt í nýtanlega orku, raforku og hitaorku. Þá skila nýjustu hátæknisorpbrennslustöðvarnar tiltölulega lítilli loftmengun, langt innan þeirra marka sem leyfileg eru. Minna land fer til spillis og grunnvatn mengast síður. Rannsóknir sýna að kolefnisspor frá brennslu í háþróuðum sorpbrennslustöðvum reynist minna en af sorpi sem hlaðið er upp í landfyllingum,“
segir í tillögunni.
Í greinagerðinni er vísað til hátæknibrennslustöðvar í Amager í Kaupmannahöfn sem tók til starfa árið 2017. Er hún rómuð fyrir litla mengun og mikil afköst, en af þaki hennar liggja til dæmis skíðabrekkur og eru veggirnir sérútbúnir fyrir klifrara.
Áætlaður kostnaður stöðvarinnar er 670 milljónir dollara, eða sem nemur um 84 milljörðum króna, en til samanburðar má nefna að áætlaður kostnaður við nýtt hátæknisjúkrahús við Hringbraut er sagður um 55 milljarðar.
