„Þetta eru skýr merki um breytt­an veru­leika sem þrýst­ir á um að við verðum að vera á varðbergi. Við þurf­um að huga að ör­yggi okk­ar og vörn­um,“ segir Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, formaður Viðreisnar.

Þorgerður skrifar aðsenda grein um málefni Rússlands og NATO í Morgunblaðið í dag þar sem hún hvetur til þess að farið verði í endurmat á stöðu Íslands á þessum viðsjárverðu tímum.

„Á sama tíma og Don­ald Trump er upp­tek­inn við að grafa und­an Nató halda Rúss­ar áfram myrkra­verk­um sín­um í Úkraínu. Sam­hliða þessu senda Rúss­ar ýmis önn­ur ógn­andi skila­boð sem und­ir­strika andúð þeirra á frelsi, mannréttindum og lýðræði. Í hringiðu þessa mis­kunn­ar­leys­is þeirra er séð til þess að Navalní, helsti and­ófsmaður Putíns, er drep­inn,“ segir Þorgerður og nefnir fleiri atriði máli sínu til stuðnings, til dæmis handtökuskipun Rússa á Kaju Kallas for­sæt­is­ráðherra Eist­lands. Allt skuli gert til að ýta und­ir ótta og glundroða inn­an Evr­ópu.

Ógn við öryggi okkar

„Þeim sem standa uppi í hár­inu á Putín er ógnað og hótað. Og þaðan af verra. En við þessu hafa ná­granna­ríki Rússa, eins og Eystra­salts­rík­in, varað í ár­araðir.“

Þorgerður bendir á að Viðreisn hafi strax í upphafi innrásar Rússa í Úkraínu lagt til að við mótuðum varn­ar­stefnu. Flestar af okkar nágrannaþjóðum hafi farið í slíkt endurmat á vörnum og öryggi. Segir Þorgerður að stjórn­ar­flokk­arn­ir hafi verið treg­ir og ekki talið ástæðu til.

„Þegar yf­ir­lýs­ing­ar Trumps verða nú dig­ur­barka­legri gagn­vart Nató er það ógn við ör­yggi okk­ar. Hann tel­ur enga ástæðu til að virða grunn­reglu Natósáttmálans; að árás á eitt Natóríki jafn­gildi árás á þau öll. Og ógn­in verður enn verri ef þessi maður verður Banda­ríkja­for­seti á ný. Það er hætt við því.“

Vill taka málið upp í utanríkismálanefnd

Þorgerður segir að Íslendingar ættu auðvitað að koma skýrum skilaboðum til Rússa og mótmæla harðlega viður­styggi­legri meðferð þeirra á Navalní.

„Og við eig­um líka að koma á fram­færi mót­mæl­um okk­ar gegn þeirri handtökuskipun sem þeir hafa gefið út á hend­ur lýðræðis­lega kjörn­um ráðherr­um okk­ar vinaþjóðar.“

Þorgerður segir ekki síður mikilvægt að fara í endurmat á stöðu Íslands á þessum breyttu tímum.

„Við hljót­um að spyrja okk­ur meðal ann­ars hvort við get­um raun­veru­lega treyst á tví­hliða varn­ar­samn­ing okk­ar við Banda­rík­in. Sér í lagi ef Trump verður for­seti, með þau viðhorf sem hann hef­ur. Og hvernig mun Nató þá þró­ast? Ný­leg fram­ganga full­trúa­deild­ar Banda­ríkjaþings hlýt­ur einnig að vekja okk­ur til um­hugs­un­ar þegar kem­ur að því að verja frelsi og lýðræði vinaþjóða. Þetta allt þarf að fara yfir. Það hlýt­ur í öllu falli að vera til gaum­gæfi­legr­ar skoðunar hvaða sviðsmynd­ir blasa við okk­ur Íslend­ing­um hvað viðkemur vörn­um og ör­yggi. Þetta vil ég fara yfir í ut­an­rík­is­mála­nefnd,“ segir Þorgerður og bætir við að við eigum að nýta fullveldi okkar og rödd á alþjóðavísu.

„Það ger­um við best með dygg­um stuðningi og fullri þátt­töku í vest­rænu sam­starfi. Hvort sem það er á veg­um Nató, ESB eða Norður­land­anna. Á öll­um þeim víg­stöðvum þurf­um við að dýpka sam­starfið. En við þurf­um auðvitað líka að vinna okk­ar heima­vinnu. Ein­feldni verður þá að vera ýtt út af borðinu. Í mín­um huga er nauðsyn­legt að Evr­ópa standi enn frek­ar sam­an til að verja frið, frelsi og okk­ar dýr­mæta lýðræði. Á end­an­um stönd­um við frammi fyr­ir spurn­ing­unni: Í hvaða liði vilj­um við vera?“