Athafnamaðurinn Björgólfur Thor Björgólfsson sendi Ríkisútvarpinu í dag formlega beiðni um leiðréttingu á meintum rangfærslum í umfjöllun Kveiks um málefni spæjarastofunnar PPP sf., en þátturinn var sýndur þann 29. apríl síðastliðinn. Björgólfur hefur eins sent áréttingu á aðra fjölmiðla sem í kjölfarið fjölluðu um efnistök Kveiks.
Þátturinn vakti töluverða athygli en þar var fullyrt að Björgólfur hefði greitt um 33 milljónir til spæjarastofunnar og falið þeim að njósna um fjölda aðila sem komu að hópmálsókn gegn honum í tengslum við fall Landsbankans. Börgólfur tekur fram að samkvæmt bókhaldsgögnum hafi aðeins 8 milljónir verið greiddar til PPP, ekki 33 milljónir eins og Kveikur hafi haldið fram.
„Mögulega bárust frekari reikningar frá fyrirtækinu en þeir voru ekki greiddir enda lauk verkkaupum þegar engin niðurstaða fékkst.“
Björgólfur segir Kveik hafa ýkt málið rækilega. Í þættinum hafi verið fullyrt að njósnað hafi verið um fjölda fólks þó að aðeins fjórir einstaklingar hafi verið nafngreindir í umfjölluninni. Eins tekur hann fram að árið 2012, þegar PPP tók að sér verkið, hafi ekki verið búið að stefna honum í hópmálsókn. Það var ekki gert fyrr en í ágúst árið 2015 og hópmálsóknarfélagið var ekki stofnað fyrr en í júní það ár. Kveikur hafi eins birt myndefni sem tengdist öðrum réttarhöldum þar sem Björgólfur var vitni. „Ég steig aldrei fæti inn í réttarsal vegna hópmálsóknarinnar. Myndefnið er því misvísandi og ærumeiðandi, ætlað að skapa þau hugrenningartengsl hjá áhorfendum að ég hafi þurft að verja mig gegn hópmálsókn í réttarsal.“
Björgólfur tekur fram að hann hafi hvorki keypt né séð gögn sem áttu uppruna sinn hjá embætti sérstaks saksóknara. Hann hafi því enga aðkomu haft að svokölluðu gagnalekamáli sem hefur verið til umfjöllunar eftir Kveiksþáttinn. Lögmenn Landslaga hafi tekið við gögnum frá PPP úr hirslum embættisins og borgað um 30 milljónir fyrir það. Þessi gögn voru lögð fram á vegum þrotabús Milestone. Síðar hafi lögmenn Landslaga rætt við PPP um að fá fleiri gögn við undirbúning hópmálsóknarinnar gegn Björgólfi.
Björgólfur tekur fram að það hafi komið honum í opna skjöldu að sjá í Kveik hversu langt PPP gekk í tengslum við rannsókn sína. Þessar starfsaðferðir voru ekki í samræmi við verksamning Björgólfs við PPP enda hefði hann aldrei samþykkt svona vinnubrögð. Því sé ekki hægt að halda því fram að hann hafi staðið fyrir þessum njósnum.
„Ég vík mér ekki undan málefnalegri og gagnrýninni umfjöllun. Það er sjálfsagt og eðlilegt að fjölmiðlar spyrji spurninga, og ég svara þeim þegar staðreyndir liggja fyrir. Hins vegar er langt til seilst þegar ég er tengdur við skipulagða njósnastarfsemi og gagnaleka úr stjórnkerfinu, þar sem geymsla, aðgangur og meðferð viðkvæmra persónuupplýsinga og rannsóknargagna hefur augljóslega verið ábótavant.
Það skiptir miklu máli að slík mál séu rædd af ábyrgð og á grundvelli staðreynda. Traust á opinberri umræðu og mikilvægi frjálsra fjölmiðla byggir á því að upplýsingagjöf sé nákvæm, sanngjörn og í samræmi við raunveruleikann. Ég treysti því að fjölmiðlar meti þessi atriði af fagmennsku og virðingu fyrir hlutverki sínu.“
Árétting Björgólfs í heild sinni:
Ég hef í dag sent Ríkisútvarpinu formlega beiðni um leiðréttingu á rangfærslum sem voru viðhafðar í þætti Kveiks á RÚV þann 29. apríl síðastliðinn, og hafa síðan verið endurteknar í öðrum miðlum. Í því ljósi tel ég ástæðu til að senda samhliða almenna áréttingu til fjölmiðla um þessi atriði og aðrar rangar ályktanir sem hafa verið dregnar af þessari umfjöllun.
Greiddi einn reikning
Samkvæmt bókhaldsgögnum voru rúmar 8 milljónir króna greiddar til PPP en ekki 33 milljónir króna eins og ítrekað hefur verið haldið fram á Rúv og í kjölfarið í öðrum miðlum. Mögulega bárust frekari reikningar frá fyrirtækinu en þeir voru ekki greiddir enda lauk verkkaupum þegar engin niðurstaða fékkst.
Umfangið ýkt
Þá kom fram að njósnað hefði verið um „fjölda fólks“ og að aðgerðirnar hefðu kostað „tugi milljóna króna“. Í þættinum eru þó aðeins fjórir einstaklingar nafngreindir og samkvæmt gögnum voru greiddar rúmar 8 milljónir króna fyrir verkið. Fullyrðingarnar standast því ekki.
Engin hópmálsókn byrjuð
Það er ekki rétt að búið hafi verið að stefna mér í hópmálsókn árið 2012 eins og fram kom í Kveik. Hópmálsóknarfélagið var ekki stofnað fyrr en þremur árum síðar, eða 19. júní 2015. Gögn um það voru móttekin þann 17. ágúst 2015 og stefna fyrst birt 12. ágúst 2015.
Misvísandi myndefni
Því tengdu er í þættinum birt myndefni sem sýnir mig yfirgefa réttarsal, samhliða umfjöllun um hópmálsókn. Þetta myndefni tengist allt öðrum réttarhöldum þar sem ég var vitni. Ég steig aldrei fæti inn í réttarsal vegna hópmálsóknarinnar. Myndefnið er því misvísandi og ærumeiðandi, ætlað að skapa þau hugrenningatengsl hjá áhorfendum að ég hafi þurft að verja mig gegn hópmálsókn í réttarsal.
Hvorki keypti né sá gögn
Ég hvorki keypti né sá nokkur gögn sem áttu uppruna sinn hjá embætti sérstaks saksóknara. Ég hafði því enga aðkomu að gagnalekamálinu sem vísað er til. Lögmenn Landslaga tóku við gögnum frá PPP úr hirslum embættisins, borguðu um 30 milljónir króna fyrir samkvæmt fréttum og lögðu fram á vegum þrotabús Milestone. Síðar ræddu lögmenn Landslaga við PPP-menn um að fá fleiri gögn við undirbúning hópmálsóknar gegn mér. Það voru því aðrir sem höndluðu með þessi gögn en ég.
Aldrei sakborningur
Þá hefur því verið haldið fram að ég hafi verið sakborningur í rannsókn yfirvalda á þessum tíma. Það er rangt. Ég hef aldrei verið sakborningur og engin ástæða hefur verið talin til aðgerða gegn mér. Mál mín hafa verið rannsökuð af þar til bærum stofnunum og þeim lokið án athugasemda.
Njósnir ekki að mínu undirlagi
Þá kom það mér í opna skjöldu að sjá í Kveiksþættinum hversu langt starfsmenn PPP gengu í tengslum við þessar rannsóknir. Upptökur voru aldrei afhentar mér né starfsfólki mínu og voru því aldrei nýttar af okkur á nokkurn hátt. Starfsaðferðirnar voru ekki í samræmi við verksamning og ég hefði aldrei samþykkt þessi vinnubrögð hefði mér verið þau ljós. Það er því ekki hægt að fullyrða að njósnað hafi verið að mínu undirlagi.
Ég vík mér ekki undan málefnalegri og gagnrýninni umfjöllun. Það er sjálfsagt og eðlilegt að fjölmiðlar spyrji spurninga, og ég svara þeim þegar staðreyndir liggja fyrir. Hins vegar er langt til seilst þegar ég er tengdur við skipulagða njósnastarfsemi og gagnaleka úr stjórnkerfinu, þar sem geymsla, aðgangur og meðferð viðkvæmra persónuupplýsinga og rannsóknargagna hefur augljóslega verið ábótavant.
Það skiptir miklu máli að slík mál séu rædd af ábyrgð og á grundvelli staðreynda. Traust á opinberri umræðu og mikilvægi frjálsra fjölmiðla byggir á því að upplýsingagjöf sé nákvæm, sanngjörn og í samræmi við raunveruleikann. Ég treysti því að fjölmiðlar meti þessi atriði af fagmennsku og virðingu fyrir hlutverki sínu.
Björgólfur Thor Björgólfsson“
