Sænska tónlistarstreymisveitan Spotify greindi frá því í gær að hún hefði greitt út 10 milljarða Bandaríkjadollara í þóknanir á síðasta ári. Óvíst er hins vegar hversu stóran hlut tónlistarfólk sjálft fær í sinn hlut. Björk Guðmundsdóttir fór ófögrum orðum um Spotify nýlega.
„Spotify er sennilega það versta sem komið hefur fyrir tónlistarfólk,“ sagði Björk nýlega í viðtali við sænska dagblaðið Dagens Nýheter. „Tónleikahlutinn er og mun alltaf verða stór partur af því sem ég geri. En ég er heppin af því að ég þarf ekki lengur að safna peningum með tónleikaferðalögum sem yngri tónlistarfólk neyðist oft til að gera.“
Sagði Björk að Spotify og streymismódelið hefði breytt samfélaginu og heilli kynslóð af listafólki.
Þetta er ekki fyrsta og væntanlega ekki síðasta gagnrýnin sem Spotify og aðrar streymisveitur fá á sig. En Spotify er sú langsamlega stærsta í heiminum í dag.
Þóknanir Spotify hafa vaxið ár frá ári. Fyrir tíu árum síðan voru þær 1 milljarður dollara, eða um 135 milljarðar íslenskra króna eins og segir í frétt Marketwatch um útborganirnar. Árið 2023 voru þær 9 milljarðar dollara og í fyrra 10 milljarðar. En það er um tveir þriðju af tekjum Spotify á síðasta ári. Á tíu ára tímabili hefur Spotify greitt 60 milljarða dollara í þóknanir.
Notendur Spotify eru um 675 milljón talsins, eða rúmlega 8 prósent af jarðarbúum. Af þeim borga 263 milljónir tæplega 12 dollara á mánuði fyrir svokallaða úrvalsáskrift.
Tónlistarfólk hefur kvartað yfir því að fá litlar þóknanir fyrir spilanir á streymisveitunni. Meðal annars rokkarinn gamli Peter Frampton sem greindi frá því að hann hefði aðeins fengið 1.700 dollara, eða 230 þúsund krónur, fyrir 55 milljónir spilanir á laginu „Baby, I Love Your Way“ árið 2018.
Að sögn Spotify fengu 1.500 listamenn meira en 1 milljón dollara í þóknanir árið 2024. Þar af fengu 670 meira en 2 milljónir og 70 meira en 10 milljónir.
Á Spotify eru hins vegar skráðir um 225 þúsund tónlistarmenn. En það þýðir að 0,6 prósent sjá einhvern alvöru pening.
Samkvæmt Spotify fær listamaðurinn sem er númer 10 þúsund í röðinni af best launuðustu 131 þúsund dollara í þóknanir. Það gera tæplega 18 milljónir króna. Fyrir áratug fékk númer 10 þúsund í röðinni 34 þúsund dollara, eða 4,6 milljónir króna. Helmingur listamannanna, um 110 þúsund talsins, fengu 5 þúsund dollara eða meira.
Hafa ber í huga að þegar talað er um listamann, þá getur verið að um hljómsveitir sé að ræða sem þurfa að skipta á milli sín upphæðinni. Sem og að tónlistarmenn þurfa oft að greiða umboðsmönnum eða öðrum fulltrúum.
Einnig ber að hafa í huga að Spotify greiðir þóknanir beint til útgáfufyrirtækja en ekki listamannanna sjálfra. En útgáfufyrirtæki eru oft með óhagstæða samninga við tónlistarfólk sem þýðir að óvíst er hversu mikið af fénu endar í þeirra vasa þegar á hólminn er komið.
