Þetta kemur fram í nýrri rannsókn sem nefnist Ungt fólk og fjallar um hagi og líðan barna og unglinga sem Rannsókn & greining framkvæmdi síðastliðið haust. Fjallað er um niðurstöðurnar á heimasíðu Reykjavíkurborgar.
Í frítíma sínum verja 50% af stelpum þremur klukkustundum eða meira á samfélagsmiðlum á dag og 28% stráka í tölvuleiki. Þá hefur hlutfall þeirra sem segjast aldrei skoða klám hækkað verulega.
Þannig hefur hlutfallið hjá strákum hækkað úr 21% árið 2021 í 46% 2023 og hjá stúlkum hefur hlutfallið hækkað úr 58% í 82%. Eins hefur hlutfall þeirra sem hafa verið beðin um að senda ögrandi mynd af sér eða nektarmynd lækkað töluvert þó enn segi 44% stúlkna hafa fengið slíka beiðni og 12% stráka. Sömuleiðis hefur hlutfall þeirra sem hafa sent slíka mynd af sér minnkað talsvert.
Neysla áfengis og maríjúana hefur ekki aukist að neinu marki þrátt fyrir ótta um að annað og reykingar eru að hverfa í þessum aldurshópi samkvæmt niðurstöðunum.
Margrét Lilja Guðmundsdóttir, sem kynnti niðurstöðurnar fyrir starfsfólki Reykjavíkurborgar, segir þær mjög góðar hvað margt varðar og þau sem hafa látið sig málið varða megi vera stolt af árangrinum.
„Niðurstöður Ungt fólk rannsóknanna hafa verið nýttar í nærumhverfi barna til að taka á því sem betur má fara, ekki eingöngu til að sporna gegn vímuefnaneyslu barna heldur nú einnig til að takast á við nýjar áskoranir líkt og nikótín- og koffínneyslu, andlega vanlíðan, skjátíma, það að börnin okkar fái nægan nætursvefn og svo lengi mætti áfram telja,“ segir Margrét Lilja.
Þrátt fyrir að margt jákvætt komi fram í niðurstöðunum er áhyggjur af hópnum sem ekki svarar könnuninni, því mögulega eru í þeim hópi þau börn sem sýna hvað mesta áhættuhegðun. Þá má einnig nefna áhyggjur af því að þeim börnum sem svara því til að foreldrar þeirra yrðu mjög eða algjörlega mótfallin því að þau myndu neyta áfengis hefur aðeins fækkað frá árinu 2020 sem bendir til þess að taumhald foreldra hafi heldur verið að slakna.
Þá er bent á að helstu áhyggjuefnin snúi að skjátíma, nætursvefni, samfélagsmiðlum, koffíndrykkjum og nýjum tegundum nikótínneyslu en tvennt síðastnefnt er gjarnan beint að ungu fólki í markaðssetningu.
Þrátt fyrir að árangur hafi náðst hvað varðar svefn unglinga þarf áfram að vinna að því að börn og unglingar sofi nóg þar sem of lítill nætursvefn hefur svo víðtæk áhrif líðan og námsárangur. Margrét Lilja telur að vinna þurfi markvisst með foreldrum til að styrkja börn sín gegn markaðsöflunum til að draga úr neyslu orkudrykkja og nikótíns. Niðurstöðurnar sýna að þau sem segjast drekka orkudrykki daglega og eru mikið á samfélagsmiðlum séu líklegri til að sofa minna.
