fbpx
Laugardagur 04.október 2025
Fókus

Telja sig hafa fundið skýringu þess að konur lifa að jafnaði lengur en karlar

Fókus
Laugardaginn 4. október 2025 10:00

Konur lifa að jafnaði lengur en karlar. Mynd/Getty

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Vísindamenn telja sig nú hafa fundið megin­skýringuna á því hvers vegna konur lifa að jafnaði lengur en karlar.

Samkvæmt alþjóðlegri rannsókn, sem birt var í tímaritinu Science Advances, má rekja muninn fyrst og fremst til svokallaðrar „heteró­gametríukenningar“. Karlar eru „heteró­gametíska kynið“ þar sem þeir hafa einn X og einn Y litningu, en konur tvo X litningar. Það hafa tvo mismunandi litninga virðist gerir karla berskjaldaðri fyrir skaðlegum stökkbreytingum og arfgengum sjúkdómum.

„Ef þú hefur tvö eintök af sama geni, þá er það betra en eitt,“ sagði rannsóknarhöfundurinn dr. Johanna Stärk frá Max Planck-stofnuninni í Leipzig. Að auki inniheldur Y-litningurinn oft endurtekna DNA-búta sem virðast auka líkurnar á að einstaklingurinn þrói með sér stökkbreytingu eða sjúkdóma.

Þá voru greind  gögn frá 528 spendýrategundum og 648 fuglategundum í dýragörðum víða um heim. Niðurstöðurnar sýndu að hjá 72% spendýra lifa kvendýrin lengur, en hjá fuglum voru karldýrin oftar langlífari. Þá virðist keppni karldýranna um hylli kvendýra, til að mynda með því að þróa með sér voldug horn eða önnur eftirsóknarverð útlitseinkenni, taka toll af heilsu þeirra.

Einnig bendir rannsóknin til þess að foreldrastuðningur hafi áhrif – það kyn sem leggur meira af mörkum í uppeldi afkvæma lifir lengur, sem hjá spendýrum eru oftast kvendýr.

Þó að umhverfisþættir eins og rándýr og sjúkdómar hafi áður verið taldir lykilatriði, sýnir rannsóknin að munurinn helst jafnvel í vernduðu umhverfi dýragarða.

 

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Fókus
Fyrir 2 dögum

Guðrún: „Læknarnir voru búnir að greina mig með ímyndunarveiki“

Guðrún: „Læknarnir voru búnir að greina mig með ímyndunarveiki“
Fókus
Fyrir 2 dögum

Þetta á sér ekki bara stað í ástarsamböndum – Yfirmaður þinn getur gerst sekur um þetta

Þetta á sér ekki bara stað í ástarsamböndum – Yfirmaður þinn getur gerst sekur um þetta
Fókus
Fyrir 3 dögum

Hafa áhyggjur af andlegri líðan grínista eftir að hann klúðraði uppistandi sem átti að sýna á Netflix

Hafa áhyggjur af andlegri líðan grínista eftir að hann klúðraði uppistandi sem átti að sýna á Netflix
Fókus
Fyrir 4 dögum

J.K. Rowling slær á útrétta sáttarhönd Harry Potter-stjörnu

J.K. Rowling slær á útrétta sáttarhönd Harry Potter-stjörnu
Fókus
Fyrir 4 dögum

Hefur smakkað sama réttinn um allan heim – Segir hann bestan á Íslandi

Hefur smakkað sama réttinn um allan heim – Segir hann bestan á Íslandi
Fókus
Fyrir 4 dögum

Konur skóla einhleypan íslenskan karlmann til – Þetta fær þær til að svæpa strax til vinstri

Konur skóla einhleypan íslenskan karlmann til – Þetta fær þær til að svæpa strax til vinstri