Guðný Ósk Þórsdóttir segir mikilvægt að fólk sýni aðgát og leiti allra leiða til þess að koma í veg fyrir útbreiðslu COVID-19 kórónaveirunnar. Sjálf glímir Guðný við alvarlegt brjósklos en eiginmaður hennar, Jón Þór Guðbjörnsson, er með svokallað sofandi krabbameinsæxli og því illa í stakk búinn að takast á við hugsanlegt smit veirunnar.
Hjónin hafa ekki hist nema í örfáar klukkustundir síðan 4. febrúar en Guðný hefur síðan þá dvalið á sjúkrahúsi vegna aðgerðar sem hún gekkst undir. „Ég hef þjáðst af bakverkjum í fjöldamörg ár, misslæmum þó. Í desember á síðasta ári rann ég til í hálku, ég datt ekki en fékk tak í bakið. Þetta var nístandi sársauki sem náði niður í fót. Í kjölfarið leitaði ég mér læknisaðstoðar og þannig fóru hlutirnir að rúlla.“
Lyfjameðferðirnar gengu nánast frá honum
Vegna veikinda eiginmannsins hefur Guðný lítið séð af honum á meðan sjúkrahúsdvölinni stendur, en hún hélt þó örlitla veislu þann 23. febrúar þegar hún fagnaði 36 ára afmælisdegi sínum. „Fjölskyldan kom og færði mér snarl þennan dag. Ég ligg á stofu með frekar gömlu fólki hér á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja, en vegna hávaða gátu börnin ekki stoppað lengi. Ég er þó alls ekki að setja út á starfsfólkið hér, enda hafa allir reynst mér rosalega vel. Enginn á deildinni virtist þó vita af afmælinu mínu svo ekki var mikið um afmæliskveðjur nema þær sem ég fékk sendar á Facebook. Maðurinn minn veiktist svo mjög mikið daginn eftir og liggur enn veikur heima svo lítið hefur verið um heimsóknir til mín. Mamma kom að vísu til mín í síðustu viku, en hún er búsett fyrir vestan.“
Hjónin eru bæði ættuð frá Ísafirði en fluttust suður árið 2012 þegar Jón Þór hugðist sækja nám á Keili, stuttu síðar greindist hann með krabbamein. „Þetta byrjaði hjá honum sem almennur slappleiki ásamt verk í baki. Hann ræddi við lækni á Ísafirði sem hvatti hann til að fara oftar út að ganga þrátt fyrir að röntgenmynd sýndi stórt æxli hjá vinstra lunga. Fljótlega fór svo að draga vel af honum og á endanum dró ég hann aftur til læknis. Þá vorum við flutt til Keflavíkur og í ljós kom 10 sinnum 17 sentimetra stórt æxli við lunga. Þarna hófst skiljanlega mikill rússíbani og þá fyrst og fremst við það að halda uppi fimm manna fjölskyldu á floti í glænýju bæjarfélagi þar sem við þekktum ekki sálu. Jón var mikið á sjúkrahúsi og ég reyndi að skipta mér á milli þess að sinna honum og vera til staðar fyrir börnin. Skiljanlega komst ég ekki sjálf í vinnu á þessum tíma enda 300% álag að halda öllu á réttum stað. Það er þó eins og Jón hafi ekki gert sér fullkomlega grein fyrir alvarleika veikinda sinna því hann sinnti náminu allan tímann af mikilli hörku. Honum fannst hann aldrei geta hætt því þá hefðum við enga framfærslu. Hann fór í fjórar lyfjameðferðir sem gengu nánast frá honum og í þeirri síðustu vorum við hársbreidd frá því að missa hann. Hann varð mjög veikur og endaði á gjörgæslu.“
Barnshafandi eftir steindauðan krabbameinssjúkling
Eftir að hafa lokið námi frá Keili í tæknifræði hóf Jón Þór störf hjá tækniþjónustu SÁ í Keflavík hann hefur þó verið mikið frá vinnu síðan Guðný fékk brjósklosið og segir hún undanfarna mánuði hafa verið erfiða. „Ég ætlaði að byrja að vinna í september á síðasta ári, en vegna álags hefur sá tími alltaf lengst sem ég er heima. Auðvitað hefur þetta tekið á fjárhagslega séð, en við höfum passað að börnin skorti ekki neitt. Vissulega fá þau ekki allt heldur en þau eiga góðar ömmur og afa sem bjarga stórum þörfum eins og gleraugum og öðru slíku. Það erum við sem erum oftast mest til hliðar og þá aðallega ég sem fer helst ekki til læknis, og bara það að fara til tannlæknis er á algjörum munaðarlista hjá mér.“
Eins og fram hefur komið er fjölskyldan stór, en fyrir átti Guðný tvö börn sem Jón Þór tók frá fyrstu kynnum sem sínum eigin. Fljótlega bættust svo þrjú fleiri í hópinn. „Við kynntumst í lok janúar 2009 á þorrablóti á Reykjanesi við Ísafjarðardjúp. Það gekk strax rosalega vel hjá okkur en það er ekki sjálfgefið að kynnast konu og tveimur fjörkálfum í leiðinni þótt það hafi í okkar tilfelli gengið upp. Tveimur árum síðar fæddist svo fyrsta barnið okkar, en árið eftir greindist Jón með krabbameinið. Í kjölfarið fórum við í sæðisbankann til að halda öllum möguleikum opnum. Í skoðun, eftir að lyfjameðferðum lauk, kom í ljós að allar sæðisfrumurnar hans voru dauðar og þar með misstum við trúna á að frekari barneignir væru hugsanlegur draumur. Sumarið 2014 varð ég svo mjög veik en grunaði ekki neitt. Eftir að hafa þrjóskast við í töluverðan tíma endaði ég uppi á bráðamóttöku þar sem í ljós kom að ég var með sprunginn eggjaleiðara og þjáðist af miklum blóðmissi. Ég var drifin í aðgerð og þá kom í ljós að ég var barnshafandi, sem átti alls ekki að vera hægt. Í öllum hamaganginum hélt ég þó fast í húmorinn sem í raun lýsir okkar sambandi svo vel. Ég tilkynnti hjúkrunarfræðingum og læknum það hátíðlega að ég gæti alls ekki verið ófrísk enda væri karlinn steindauður krabbameinssjúklingur og hló mikið. Stuttu síðar fékk ég að hringja í Jón og sagði honum að ég væri ófrísk, án þess að hika spurði hann í kjölfarið: „Og hver er þá pabbinn?“ Aftur myndaðist þrúgandi þögn í sjúkraherberginu, en sem betur fer var þarna hjúkka sem þekkti til okkar og tilkynnti restinni af starfsfólkinu að við værum að grínast og þetta væri einfaldlega okkar húmor. Auðvitað vorum við himinlifandi að við ættum von á barni og mikil gæfa að eitthvað væri enn á lífi í sæðisbúri míns manns.“
Annar keisarasonur kemur í heiminn
Á jóladag, sama ár, varð Guðný fyrir því óláni að þríökklabrjóta sig ásamt því að slíta liðband og taka ökklann úr lið. Hún hafði þá verið á leið að sækja hrút og setja hjá nokkrum rollum sem hún átti. „Daginn eftir fór ég í aðgerð, mig verkjaði mjög og ældi stöðugt. Nokkrum dögum síðar fannst mér þessi uppköst heldur langdregin en þarna kom í ljós að ég var aftur orðin ófrísk. Drengurinn okkar fæddist svo í ágúst 2015 og var tekinn með keisara. Í kjölfarið lét ég taka mig úr sambandi. Haustið, ári síðar, fann ég aftur fyrir slappleika sem endaði með jákvæðu þungunarprófi. Þá var ég ófrísk að fimmta barninu sem var auðvitað gjörsamlega galin tilhugsun í ljósi þess að við áttum alls ekki að geta eignast barn. Hann með dauðar sáðfrumur og ég búin að láta fjarlægja báða eggjaleiðara. Í júní 2017 kom svo annar keisarasonur í heiminn en hann reyndist vera með hjartagalla og vökva í lungum. Við dvöldum því á vökudeild í fimm sólarhringa, en honum vegnar vel í dag.“
Elsti drengur þeirra hjóna greindist með dæmigerða einhverfu og segir Guðný ferlið hafa gengið erfiðlega. „Við fundum fljótt að hann fylgdi engu „normi“ ef svo má segja. Við fluttum hann til á leikskóla enda sóttum við stíft að hann fengi betri þjálfun sem ekki var til staðar á þeim fyrri. Það tók allt saman langan tíma, en þetta tók sömuleiðis mikið á taugarnar. Allt svona fellur líka undir að vera mín deild enda er nóg fyrir manninn minn að komast í gegnum sinn dag og sína vinnu, orka hans nær ekki lengra en það. Drengurinn okkar greindist að lokum með dæmigerða einhverfu með miklu þroskamisræmi ásamt því að vera með ADHD. Okkur fór svo að gruna að eitthvað væri að þeim yngsta þegar hann var rétt nokkurra mánaða og því hafði ég undirbúið allt mjög vel þegar hann hóf sína leikskólagöngu síðasta haust. Hann er nú þegar kominn í ferli og skorar mjög hátt um að eitthvað sé að en hann þarf mikla þjálfun og er þegar farinn að fá hana.“
Kveiki á kerti fyrir hana
Fimmtán mánuðir eru nú síðan systir Guðnýjar laut í lægra haldi fyrir krabbameinspúkanum en hún greindist með sortuæxli ári fyrir dauða sinn. „Við vorum miklu meira en bara systur. Við vissum allt um hvor aðra. Við töluðum til að mynda alltaf saman meðan við sinntum húsverkunum og í dag kveiki ég alltaf á kertinu hennar meðan ég brýt saman þvottinn. Hún var einungis 39 ára þegar hún féll frá og var móðir þriggja barna. Það þekkti mig enginn eins vel og hún, enda var hún alltaf til staðar og sú manneskja sem hvatti mig í gegnum erfiðustu unglingsárin. Hún var ein af fáum sem hrósuðu mér og leit mikið upp til mín þótt ég væri litla systir hennar. Ég hef aldrei kunnað að taka hrósi. Við erum þrjár systurnar, en hin er sjö árum yngri en ég. Við eigum auðvitað gott samband, en við tölum ekki eins mikið saman. Hún er mun nánari mömmu meðan við eldri höfðum hvor aðra.“
Hestarnir passa upp á heilsuna
Framundan er tími endurhæfingar og segist Guðný taka honum fagnandi. „Mig langar auðvitað bara að komast á ról og vonandi heim sem fyrst, enda verið fjarri heimilinu í rúman mánuð. Endurhæfingin á svo eftir að taka nokkra mánuði en vonandi geng ég óstudd og fín inn í sumarið. Jóni fer líka vonandi að batna og geta mætt í vinnu, þá réttist kúturinn af. Sjálf stefni ég á vinnumarkaðinn með haustinu. Það sem heldur mér réttum megin við geðheilsumörkin eru auðvitað hestarnir mínir sem ég reyni að lækka kostnaðinn við með því að leigja bása og moka fyrir aðra. Það er það sem hefur haldið mér og minni geðheilsu í lagi undanfarin ár. Einn daginn mun ég svo geta safnað mér fyrir tannlæknakostaði líka.“
Áhyggjum sínum af COVID-19 lýsti Guðný nýverið á netmiðli sínum en skiljanlega eru þau hjónin í áhættuhópi vegna veirunnar. „Jón var ekki smitaður af inflúensu á sínum tíma en allt svona hefur verið á mínum herðum. Sorgin eftir dauða systur minnar var því yfirsterkari en að huga að svona málum en Jóni hefur sjálfum aldrei fundist hann nógu veikur til að panta sér tíma. Eftir að læknarnir tilkynntu honum að æxlið væri sofandi hefur hann ekki þurft að vita meira, hann veit bara að hann sé ekki að deyja úr krabbameini og það nægir honum. Hann skilur samt ekki alvarleika þess að vera með þindarlömun og aðeins eitt starfandi lunga. Mér er mikið í mun að fólk geri sér grein fyrir þeirri hættu sem steðjar að veikburða fólki í þessu samhengi og virði það að leggjast í sóttkví. Þeir sem eru veikir fyrir eiga líka rétt á að lifa. Börnin mín eiga rétt á því að mamma þeirra og pabbi séu á lífi. Mér finnst líka mikilvægt að fólk sýni aðgát, sérstaklega þeir sem koma frá stöðum þar sem mikið hefur verið um smit því ef við hægjum ekki á útbreiðslu springur kerfið okkar, og það er nú þegar við það að springa. Miðað við alla tölfræði munu þrjú þúsund manns deyja hér á landi og þetta er allt fólkið okkar sem er veikt fyrir. Aldraðir, sjúklingar og börn með undirliggjandi sjúkdóma ásamt auðvitað nýfæddu börnunum sem eru alveg varnarlaus gagnvart þessu. Því bið ég fólk einlæglega að sýna aðgát.“
