Á því tæpa hálfa ári sem ríkisstjórnin hefur starfað hefur hún afhjúpað sig sem hægristjórn einkavæðingar og sérhagsmuna. Stærstu mál hennar og þau sem sýna skýrast hvert stefnir, eru fjármálastefnan til næstu fimm ára og fjármálaáætlunin. Eftir að fjármálastefnan hefur verið samþykkt má ekki breyta henni, samkvæmt lögum um opinber fjármál, nema að eitthvað hræðilegt gerist eins og stórkostlegt efnahagsáfall eða náttúruhamfarir. Og með samþykkt hennar hefur verið sett útgjaldaþak á ríkisútgjöldin sem miðuð eru við hlutfall á vergri landsframleiðslu. Það þýðir að ef landsframleiðslan dregst saman verður að skera niður ríkisútgjöld til að uppfylla stefnuna því þakið útilokar að afla megi aukinna ríkistekna fyrir útgjöldunum, t.d. með hátekjuskatti eða hærri veiðigjöldum til að halda uppi þjónustu ríkisins. Ekkert er meira afhjúpandi fyrir raunverulega stefnu ríkisstjórnarinnar sem telur óþarfi að taka tillit til þeirra sem þurfa á þjónustu ríkisins að halda ef kreppir að og setur sér stranga ríkisfjármálastefnu í þá veruna.
Fjármálaáætlun til næstu 5 ára
Oddný G. Harðardóttir þingmaður Samfylkingarinnar og fyrrverandi fjármálaráðherra. Mynd/DV
Fjármálaáætlunina til næstu fimm ára má endurskoða árlega ólíkt fjármálastefnunni. Með fjármálaáætluninni hefur ríkisstjórnin sýnt á öll sín spil fyrir kjörtímabilið. Áætlunin hefur fengið furðu litla athygli miðað við hversu áhrifin hennar verða mikil fyrir íslenskt samfélag ef hún nær fram að ganga. Sérstaklega þarf að hafa áhyggjur af heilbrigðismálum, menntamálum, málefnum öryrkja og fatlaðs fólks, húsnæðis- og fjölskyldumálum ásamt samgöngum og löggæslu. Þetta eru einmitt málin sem mest var rætt um í kosningabaráttunni og allir flokkar gáfu loforð um að raða framar. En auk þessa eru helstu jöfnunartækin veikt; barnabætur og húsnæðisbætur og áætlunin mun leiða til aukins ójafnaðar. Þetta gengur allt gegn stefnu jafnaðarmanna. Þess vegna lagði Samfylkingin fram breytingartillögur við fyrrgreind málasvið áætlunarinnar svo og við þróunarsamvinnu.
Við gerðum einnig tillögur á tekjuhliðinni um réttlátara skattkerfi,með það fyrir augum að sporna gegn auðsöfnun á fárra hendur og gefa sanngjarnari tekjur af auðlindum þjóðarinnar. Tillögur okkar eru raunhæfar og hefðu stuðlað að auknum jöfnuði, uppbyggingu innviða og betra velferðarkerfi ef þær hefðu verið samþykktar. En þær voru felldar af hægristjórninni eins og við var að búast, enda hafa þau þegar svikið nær allt sem þau lofuðu fyrir kosningar.
Ríkisfjármálin hafa stýrandi áhrif á velferð landsmanna. Ekki er að vænta endurreisnar heilbrigðiskerfisins í valdatíð núverandi ríkisstjórnar þó um 90 þúsund manns hafi krafist þess með undirskriftum. Jafnrétti til náms á einnig undir högg að sækja vegna sveltistefnu bæði á framhaldsskóla- og háskólastiginu. Það sama á við um umferðaröryggi á holóttum og þröngum vegum. Stefnuleysi og skortur á uppbyggingu hjúkrunarheimila hefur ekki aðeins slæm áhrif á fólkið sem þarf á þjónustunni að halda, heldur einnig á daglegt líf þeirra sem hlúa að öldruðum fjölskyldumeðlimum sem bíða mánuðum saman eftir plássi á hjúkrunarheimilum.
Fjármálaáætlunin ríkisstjórnarinnar varðar alla landsmenn og afhjúpar stjórnarflokkana þrjá, betur en nokkuð annað, sem hægriflokka undir sterkum áhrifum nýfrjálshyggju.