Eiríkur Rögnvaldsson prófessor í íslenskri málfræði segir að það megi ekki gerast að fólk sem ætli sér fulla þátttöku í íslensku þjóðfélagi fái á sig gagnrýni fyrir ófullkomna íslenskukunnáttu líkt og Nichole Leigh Mosty þingmaður Bjartrar framtíðar hafi fengið að finna.
Sjá einnig: Hraunað yfir Nichole fyrir að gráta í pontu á Alþingi
Segir Eiríkur í pistli á Fésbók að það sé augljóst að útlendingum komi til með að fjölga á Íslandi. Því hafi verið spáð að að þörf sé á verulegum innflutningi vinnuafls á næstu árum, og segir Eiríkur að vonandi sjáum við sóma okkar í því að taka við fleiri flóttamönnum og hælisleitendum, enda séum við alltof fá til að halda uppi fullburða vestrænu nútímaþjóðfélagi eins og við séum þó að burðast við:
En þetta skapar spennu milli íslensku og ensku. Því er oft haldið fram að allir Íslendingar kunni ensku og þótt það sé sannarlega ofmælt er samt enginn vandi að búa í íslensku þjóðfélagi árum og jafnvel áratugum saman án þess að kunna íslensku. Það þýðir að þrýstingurinn á að læra málið er ekki alltaf mjög mikill, a.m.k. ekki fyrir fólk í fullri vinnu sem það hefur nóg með að sinna. Við höfum ekki heldur staðið okkur nógu vel í að auðvelda fólki að læra málið,
segir Eiríkur. Fjöldi fólks búi hér á landi til lengri eða skemmri tíma án þess að kunna íslensku, dæmi séu um fólk sem hafi búið á Íslandi í hálfan annan áratug án þess að tala íslensku. Þetta sé fólk sem langflest er komið hingað til að vinna:
„En þótt fólk geti búið í þjóðfélaginu til langframa án íslenskukunnáttu felur það ekki í sér fulla þátttöku. Þetta fólk tekur yfirleitt lítinn þátt í félags- og stjórnmálum, það sækir sér sjaldan langskólamenntun, og þótt sumt af því komi hámenntað til landsins á það erfitt með að fá menntun sína viðurkennda. Ef fólk úr þessum hópi ætlar sér að taka fullan þátt í þjóðfélaginu fær það iðulega á sig gagnrýni vegna ófullkominnar íslenskukunnáttu eins og Nicole Leigh Mosty hefur fengið að finna.“
Má ekki verða aðgreining í okkur og hina
Eiríkur segir að það megi ekki gerast að fólk sem ætli sér fulla þátttöku í þjóðfélaginu fái iðulega á sig gagnrýni vegna ófullkominnar íslenskukunnáttu:
Þetta má ekki gerast. Við þurfum á þessu fólki að halda til fullrar þátttöku í þjóðfélaginu, og við megum ekki nota tungumálið til að halda því niðri. Þetta má ekki verða aðgreining í „okkur“ og „hina“. Við þurfum að átta okkur á hættunni á því að við séum að búa til tvær þjóðir í landinu – „okkur“, sem tölum góða íslensku og sitjum að bestu bitunum hvað varðar völd, áhrif, menntun, tekjur o.s.frv. – og svo „hina“ – þá sem tala ófullkomna eða enga íslensku og sitja fastir í láglaunastörfunum, áhrifalausir á öllum sviðum þjóðfélagsins.
Hann segir það ekki einfalt mál að halda íslenskunni á lofti, en það þurfi að gæta að því að íslenskukunnátta- og færni verði aldrei notuð til að mismuna fólki:
Þetta er ekki einfalt mál – að halda íslenskunni á lofti, halda því til streitu að hún sé nothæf og notuð á öllum sviðum, en jafnframt gæta þess að íslenskukunnátta og -færni sé aldrei notuð til að mismuna fólki. Það er brýnt að stjórnvöld geri sér grein fyrir þessu og móti stefnu í þessum málum. En það er líka brýnt að við, almenningur í landinu, áttum okkur á vandanum og veltum fyrir okkur hvernig eigi að taka á málinu.
