Íslensk börn slást meira núna en áður. Könnun leiðir í ljós að 3% stelpna í 10. bekk hafði tekið þátt í slagsmálum oftar en þrisvar á 12 mánuðum. Árið 2018 var þetta hlutfall komið upp í 17%. Hjá strákunum fór hlutfallið úr 15% upp í 23%.
Mjög hefur færst í vöxt að unglingar taki hrottaleg slagsmál upp og dreifi myndböndum annaðhvort á milli sín eða birti þau í sérstökum hópum eða á sérstökum síðum á Instagram eða Facebook. Svo virðist sem myndbandadreifingin geti ýtt undir áhuga á að taka þátt í ofbeldi og öðlast með því alræmda frægð í unglingahópum.
Marta Kristín Hreiðarsdóttir, verkefnisstjóri hjá Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu, ræddi þessi mál í Kastljósi í kvöld. Kom meðal annars fram að vel gangi að loka þessum ofbeldissíðum og er samvinna við Facebook þar góð.
Marta hefur skoðað mjög mörg myndbönd af þessu tagi. Á einni síðu skoðaði hún um 100 ofbeldismyndbönd. Segir hún að stundum séu slagsmálin skipulögð eins og íþróttakeppni og liggi við að keppendur takist í hendur áður en þau hefjast. Grunar Marta að þar gæti áhrifa frá slagsmálaíþróttum.
Önnur myndbönd sýna hrottafullt ofbeldi gegn yfirbuguðum einstaklingum sem þurfa að þola högg í höfuð og líkama. Marta bendir á að eitt högg á vitlausan stað geti haft óafmáanlegar afleiðingar og skelfileg dæmi séu um þolendur sem hafi hlotið varanlegan skaða af slagsmálum sem þessum.
Lögreglan er í árverknisátaki gegn þessu ofbeldi og hvetur foreldra til að ræða þessi mál við börn sín. Er mælt með því að börnin séu spurð hvort þau þekki ofbeldissíður af þessu tagi og er mælt með að foreldrar fái að skoða síma barna sinna. Er mjög æskilegt að rætt sé um svona athæfi við börnin.
Bent er á að sá sem horfir á ofbeldi án þess að flýja af vettvangi eða hringja á hjálp getur talist meðsekur í ofbeldinu. Það sama gildi um að taka upp átökin og dreifa myndböndum af þeim.
Lögreglan hefur beitt þeirri aðferð í þessum málum að setjast niður með gerendum og foreldrum þeirra og horfa á myndböndin. Segir Marta það vera miklu áhrifaríkara fyrir foreldri að horfa upp á það sem barnið tók þátt í heldur en að heyra af því að barnið hafi lent í slagsmálum. Geti þetta valdið viðhorfsbreytingu. Fulltrúi frá barnavernd er einnig viðstaddur þessar sýningar.
Börn eru sakhæf frá 15 ára aldri en fram að þeim tíma geta þau ekki borið ábyrgð gagnvart dómstólum. Marta segir sjaldgæft að börn yngri en 18 ára séu dæmd í fangelsi en þess í stað afpáni þau í gegnum úrræði hjá barnaverndarnefnd í mjög alvarlegum málum. Hins vegar getur þátttaka barns sem orðið er 15 ára í slagsmálum leitt til ákæru og dóms. Lögreglan beiti einnig sáttameðferðum í málum af þessum tagi og þá takist stundum að miðla málum og koma á friði milli þeirra sem hafa verið að slást.
