„Ég dauðskammast mín. Mér datt aldrei í hug að ég gæti orðið ein af þeim sem myndi lenda í svona. Ég er venjulega mjög varkár, en þarna hrundi ég alveg.“
Svo mælir Margrét, kona á sextugsaldri, sem vildi ekki koma fram undir raunnafni, sem tapaði töluverðum fjárhæðum á augabragði í fjárfestasvindli. Hún tilgreinir ekki upphæðina, sem hún segir vera töluverða, sem hún tapaði sökum þess að hún hefur ekki enn þorað að segja vinum sínum og fjölskyldu frá óhappinu. Skömmin sé of mikil, en til stóð hjá henni að koma fjölskyldu sinni á óvart ef eitthvað hefði ræst úr tækifærinu.
Íslendingar hafa margir tapað miklu fé á undanförnum árum í svonefndum fjárfestasvikum, þar sem netglæpamenn plata fórnarlömb sín til að kaupa hlutabréf á hagstæðu verði með loforði um að verðgildi þeirra muni rjúka upp innan skamms. Þegar netglæpamönnum tekst að hafa fé af fórnarlömbum sínum þá eru peningarnir í flestum tilfellum tapaðir.
Margrét er annars vegar menntuð í viðskiptafræði og segist vera kunnug Bitcoin-svindli, en að umrætt ávöxtunartækifæri hafi henni þótt fulltraust og sannfærandi til að vera í líkingu við rafmyntarsvindl. Hún segir sannfærandi auglýsingaherferð svindlaranna, þar sem notast var við fræga einstaklinga – erlenda sem innlenda – hafa sannfært hana um lögmæti fjárfestingarinnar. Í fyrra vakti falsfrétt athygli víða þar sem hermt var að afhafnamaðurinn Björgólfur Thor hefði grætt 250 milljarða króna með rafmyntinni. Kom síðar í ljós að það var hluti af svikaherferð, en Margrét sagðist einmitt hafa látið blekkja sig af því að nafn auðkýfingsins og margra fleiri þekktra einstaklinga hefðu verið kennd við síðuna þar sem hún lét blekkjast.
Margrét skráði sig inn á vefinn Economist, fékk símtöl daglega frá svonefndum ráðgjöfum verðbréfamarkaðarins Aspen Holding og hafi þeir hvatt hana til að greiða meira fé sem myndi margfaldast, að hægt væri að fylgjast með þróun og gengi alls í gegnum vefinn.
„Það virtist ekki vera nein tilgerð yfir þessu. Það voru afar kurteisir og sannfærandi menn sem tóku fram að um ekkert svindl væri að ræða. Ég var sjálf hikandi, því þeir vildu fá að sjá vegabréfið mitt, en það voru einu skilríkin sem dugðu alþjóðlega,“ segir Margrét. Hún hugðist kaupa hlutabréf og selja þau skömmu síðar, en ráðgjafarnir hefðu ekki leyft henni að leysa út fjárhæðina þegar hún vildi gera það. Þeir sögðu að allt væri í vinnslu og tæki sinn tíma. Fyrr en varði voru nokkrir mánuðir liðnir og bólaði hvorki á svörum né peningum Margrétar. Hún hvetur Íslendinga til þess að halda sig fjarri öllum tækifærum sem þessu og brýnir fyrir fólki að svona svindl verði sífellt háþróaðra og meira úthugsað. „Þetta er stórhættulegt og ég er miður mín yfir þessu.“
Þórir Ingvarsson, lögreglufulltrúi hjá Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu, sagði í viðtali við DV fyrir stuttu að erfitt væri að hafa hendur í hári netþrjóta þar sem í langflestum tilvikum væri um að ræða erlenda einstaklinga.
„Fólk leitar talsvert til okkar, bæði til þess að fá upplýsingar eða leita ráða varðandi áhyggjur sínar. Svo eru alltaf einhverjir sem hafa látið blekkjast og borgað, þeir koma þá til okkar og vilja kæra, það er allur gangur á þessu,“ sagði Þórir og bætti við að ekki væri hægt að slá því föstu hvaða þjóðfélagshópar láti oftast glepjast. „Mín ráð eru fyrst og fremst þau að brýna fyrir fólki mikilvægi þess að vera vakandi fyrir öllu svona og gæta þess að vera gagnrýnið á þau gögn sem berast. Leggja alls ekki inn peninga á einhvern reikning nema að vel ígrunduðu máli og ef það á að greiða fjármuni að greiða þá með viðurkenndum leiðum.“
