Snæbjörn Ragnarsson er meðlimur í tveimur af vinsælustu hljómsveitum landsins, Skálmöld og Ljótu hálfvitunum. Að auki er hann tveggja barna faðir sem vinnur á auglýsingastofu frá klukkan 9 til 17 á milli þess sem hann sinnir rokkstjörnuhlutverkinu í hjáverkum. Snæbjörn, sem er aldrei kallaður annað en Bibbi, settist niður með Kristni H. Guðnasyni, blaðamanni DV, og ræddi æskuna, drauminn um Ólympíuleikana, hljómsveitalífið og sjálfsvígið sem hafði gríðarleg áhrif á líf hans.
Bibbi er uppalinn á Laugum í Reykjadal þar sem foreldrar hans störfuðu báðir sem kennarar. „Það halda margir að ég og allt mitt fólk sé frá þessum slóðum en það er ekki rétt. Mamma er frá Reykjavík og pabbi er ofan af Skaga. Ég er bara fæddur á Landspítalanum,“ segir hann.
Foreldrum hans bauðst að taka við kennarastörfum á Laugum á Reykjadal þegar Bibbi var eins árs gamall og þangað flutti fjölskyldan. „Það var stórkostlegt að alast upp á þessum slóðum og upplifa algjört frelsi. Ég er nýkomin úr ferðalagi þar sem ég var að sýna glænýju börnunum mínum æskuslóðirnar. Ég var búinn að gleyma hvað þetta er geggjað umhverfi,“ segir Bibbi.
Að hans sögn var hann fyrirmyndarbarn í alla staði. „Það er eitthvað sem ég hef alltaf fengið að heyra frá foreldrum mínum og öðrum. Að ég hafi verið ljúfur, hlýðinn og aldrei verið með neitt vesen. Ég held samt að það sé bara einhver fölnuð minning því Baldur bróðir [sem er sex árum yngri og gítarleikari Skálmaldar, innsk. blm.] var svo sturlaður,“ segir Bibbi og hlær. Hann segist hafa fengið frábært uppeldi sem þó var frekar strangt. „Það var talsvert um boð og bönn en það var aldrei nein ósanngirni falin í því. Ég er þakklátur fyrir hvernig ég var alinn upp.“
Hann segist hafa átt afar auðvelt með nám og naut sín vel á Laugum. Það breyttist þó þegar hann flutti til Húsavíkur að loknum barnaskóla. „Þar rakst ég í raun á vegg félagslega. Ég hafði alltaf verið mjög sterkur á því sviði og leitaði því strax til þeirra sem drottnuðu efst á félagslega pýramídanum. Sá hópur lagðist eiginlega á mig og hélt mér í raun markvisst niðri. Það var daglegt bögg og stríðni, til dæmis ef það var haldið partí þá fékk ég vitlaust heimilisfang til að byrja með. Allt í einu var ég orðinn trúðurinn og upplifði reglulega mikla niðurlægingu,“ segir Snæbjörn. Hann segist hafa reynt að bera sig vel á þessum árum en þessi upplifun hafi tekið sinn toll. „Ég kveið fyrir því að fara í skólann á þessum árum og þetta hafði mikil áhrif á mig. Ég var eiginlega langt fram á unglingsár að jafna mig á þessu,“ segir Bibbi.
Svo einkennilega vill til að einstaklingar sem eru nánir vinir hans í dag og jafnvel í sömu hljómsveit gengu harðast fram í þessari hegðun. „Besti vinur minn var í raun versti óvinur minn á þessum árum. Við erum samt löngu búnir að ræða þennan tíma opinskátt og hreinsa allt út,“ segir Bibbi og brosir.
Auk þess að eiga létt með að læra var Bibbi á kafi í frjálsum íþróttum á sínum yngri árum og var afreksmaður á því sviði. „Ég lagði mikið á mig og ætlaði mér að gera það vel. Ég var aðallega í spretthlaupum og langstökki og þótti góður. Ég var í unglingalandsliðinu og meðal annars í hópi sem átti að undirbúa sig fyrir Ólympíuleikana í Sydney árið 2020,“ segir Bibbi.
Hann valdi þó að feta aðrar brautir en hlaupabrautina. Á nokkrum árum fjaraði undan náminu og íþróttunum. „Þetta gerðist í raun á svipuðum tíma, þegar ég er um átján ára gamall. Ég hafði glímt við ítrekuð meiðsli og í eitt skipti þegar ég átti að hvíla í enn eitt skiptið í þrjá mánuði þá ákvað ég að hætta þessu. Hnén á mér þoldu í rauninni ekki þetta álag og ég gat því ekki réttlætt að halda þessu áfram. Það var í raun mikill léttir og ég hef aldrei séð eftir því að leggja hlaupaskóna á hilluna,“ segir Bibbi.
Eftir aðeins 18 mánaða dvöl í framhaldsskóla ákvað hann síðan að hætta í námi. „Ég var einhvern veginn búinn að fá þá flugu í höfuðið að ég gæti ekki lært. Þetta hafði alltaf verið svo auðvelt en skyndilega rakst ég á vegg og þurfti að taka upp bækurnar og byrja að leggja hart að mér. Ég var ekki tilbúinn til þess og ákvað því að hætta og fara bara að reykja og drekka í staðinn. Ég held að það hafi verið einhvers konar uppreisn fólgin í þessu líka. Ég hafði alltaf verið til fyrirmyndar og hlýtt öllum reglum, en ég fann einhverja þörf til að brjótast út úr því boxi,“ segir Bibbi.
Hann flutti suður, fékk vinnu í Bónus og milli þess sem hann reykti og drakk þá sinnti hann ástríðu sinni, tónlistinni.
„Ég er alinn upp við hljóðfæraleik og tónlist. Pabbi var náttúrlega tónlistarkennari og í æsku minni var ég alltaf umkringdur hljóðfærum og að sjálfsögðu gat pabbi spilað á þau öll. Ég fékk að fikta og leika mér með hljóðfærin eins og ég vildi en tónlistinni var aldrei haldið að mér sem einhverri kvöð. Ég lærði á píanó og á blokkflautu, en það var alltaf á mínum forsendum og skemmtilegt eftir því,“ segir Bibbi.
Tónlistin hafði því alltaf verið nærri hjarta hans, en um tíma var það svo eðlilegur hluti af hversdagslífinu að hann spáði ekki einu sinni í að leggja hana fyrir sig. „Það var aldrei pressa um það frá foreldrunum. Skilaboðin voru mun frekar þau að ég ætti í guðanna bænum ekki að vera tónlistarsnillingur. Þetta var bara eðlilegur hlutur að fikta við hljóðfæri. Það var ekki fyrr en á unglingsárunum sem ég fór að átta mig á því að það kunnu ekki endilega allir á gítar,“ segir Bibbi og hlær.
Hann telur að þetta frelsi hafi mögulega gert að verkum að hann fetaði síðar slóð tónlistarsköpunar með rokkhljómsveitum frekar en að læra og mennta sig í listgreininni. „Ég og Baldur bróðir fetuðum þessa óskynsamlegu braut, en Helga systir mín fór þveröfuga leið. Hún er sprenglærð í tónsmíðum og er að gera ofboðslega flotta hluti á þeim vettvangi,“ segir Bibbi.
Á táningsaldri var fyrsta hljómsveitin stofnuð og fékk hún nafnið Honzby. „Við hlustuðum mikið á Metallica og Iron Maiden en það var ekki séns að við gætum spilað slíka tónlist þannig að við spiluðum svokallað vankunnáttupönk,“ segir Bibbi. Næst var það „death-metal“-hljómsveitin Torture og síðan hljómsveitin Innvortis. „Við kepptum í Músíktilraunum 1997 og gáfum út plötu ári síðar. Sú plata gerði okkur heimsfræga á Húsavík og síðar heyrði ég að við hefðum líka orðið heimsfrægir á Hellu. Það hefur sennilega einhver töffari í einhverjum bekk sagt að Innvortis væri geggjað band og þar með var það gengið í gegn,“ segir Bibbi og hlær.
Um svipað leyti gekk hann í gegnum hrikalega reynslu sem setti svip sinn á líf hans lengi á eftir. Kærasta hans, Anna María, svipti sig lífi á gamlárskvöld 1999. „Við byrjuðum saman árið 1997. Hún átti dóttur fyrir, fósturdóttur mína, sem var ársgömul þegar við kynntumst. Það var búið að vera smá drama í gangi og við hættum saman á annan í jólum. Anna María sviptir sig síðan lífi nokkrum dögum síðar,“ segir Bibbi.
Eðlilega var um gríðarlegt áfall að ræða sem hann var lengi að vinna úr. „Þetta var hræðilegur tími. Ég hef alltaf átt ofboðslega gott fólk í kringum mig sem hélt utan um mig á þessum tíma, en foreldrar, fjölskylda og vinir Önnu Maríu reyndust mér líka ofboðslega vel. Það vottaði aldrei á neinni ásökun í minn garð heldur var tekið á þessu af yfirvegun og skynsemi,“ segir Bibbi.
Hann segist hafa frestað því lengi að takast á við vandamálin sem fylgdu í kjölfarið. „Mér var otað í átt að sálfræðingum og geðlæknum en þeir sem ég hitti náðu ekki til mín. Ég nennti ekki að standa í þessu og er svo góður í kjaftinum að ég bullaði mig út úr þessu. Mér fannst mér ekki líða illa og ég var viss um að ég væri ekki þunglyndur. Þegar ég horfi til baka þá var það kannski ekki alveg svo einfalt. Ég átti það til að loka mig af og mæta ekki í vinnuna. Lá bara heima og spilaði Playstation eins og það væri töff. Ég drakk mikið á þessum tíma en aldrei þó illa. Ég gerði aldrei neitt af mér og fékk eiginlega aldrei móral eða kvíða eftir fyllerí. Þetta er samt kannski það alkóhólískasta sem hægt er að segja,“ segir Bibbi kíminn.
Hann hafi loks farið í tíma til Trausta Valssonar sálfræðings. „Ég sagði honum alla sólarsöguna og það fyrsta sem hann sagði við mig var að þetta væri allt mér að kenna. Ég horfði bara undrandi á hann og hugsaði: „Hvaða snillingur er þetta?“. Ég gekk til hans í mörg ár, miklu lengur en ég í raun þurfti. Hann opnaði augu mín fyrir því hvernig góðir sálfræðingar og geðlæknar geta bjargað mannslífum. Hann hjálpaði mér líka mikið við að finna mína fjöl í lífinu. Ég fæ svona 300 hugmyndir á dag en svo talar maður margar þeirra niður og framkvæmir ekkert. Það gilti til dæmis um þann draum að stofna þungarokkhljómsveit. Ég var viss um að enginn mundi enginn nenna að hlusta á þungarokk. Trausti sagði mér að vera ekki með neinn aumingjaskap heldur gera eitthvað í málunum. Það var það sem ég gerði,“ segir Bibbi.
Fyrst var þó komið að Ljótu hálfvitunum sem spruttu upp úr jarðvegi áhugamannaleikhúsa. „Eftir aldamótin fór ég í nám í rafeindavirkjun og átti bara eina önn eftir þegar ég ákvað að hætta. Ég var þá kominn inn í áhugamannaleikfélagið Hugleik og þar kynnist ég Agga, Togga og Sævari sem voru að skrifa leikrit á fullu, meðal annars fyrir Þjóðleikhúsið. Við fengum síðan boð um að skrifa efni fyrir Stundina okkar.“
Bibbi hafði mesta ánægju af því að skrifa texta og semja tónlist fyrir verkin. Hann prófaði að stíga á svið en það var bara í eitt skipti. „Mér fannst það hundleiðinlegt og ákvað því að gera það ekki aftur,“ segir hann.
Að hans sögn var mikið félagslíf í kringum áhugamannaleikhúsið sem hann heillaðist algjörlega af. „Það var mikið um partí og í þeim var spilað og sungið, oftar en ekki eitthvað sem einhver í hópnum hafði samið. Þetta voru eflaust skrítnar samkomur fyrir þá sem ekki þekktu til hópsins. Toggi, Ármann og Sævar höfðu stofnað Ljótu hálfvitana mörgum árum fyrr en það varð ekkert mikið meira úr því þá. Síðan fékk Ármann í raun þessa hugmynd að búa til hljómsveit til þess að halda utan um og spila öll þessi lög sem meðlimirnir voru búnir að semja í kringum leikhúsið og einnig þau sem voru niðri í skúffum. Hugmyndin var að útsetja þau á fyndinn hátt og sjá hvað gerðist. Það er síðan kýlt á það undir nafni Ljótu hálfvitanna,“ segir Bibbi.
Bandinu var strax tekið opnum örmum. „Við unnum fljótlega Sjómannalagakeppni og þá þurftum við allt í einu að gefa út plötu í hvelli. Það var ekki mikið mál enda var nóg efni til. Hlutirnir gerðust hratt og við spiluðum síðan eins og óðir menn um tíma.“
Meðlimir Ljótu hálfvitanna voru níu talsins í upphafi og enn hefur enginn ákveðið að segja það gott og kveðja hljómsveitina. „Þetta er ofboðslega skemmtilegur félagsskapur. Það er alveg stórkostlegt þegar við hittumst allir og spilum. Þetta er margbrotinn hópur, húrrandi fyllibyttur, óvirkir alkar og prestur. Við reynum að skemmta okkur vel og taka hlutina mátulega alvarlega. Ljótu hálfvitarnir eru skólabókardæmi um hvernig á að reka alheiminn,“ segir Bibbi.
Þrátt fyrir að vera með mörg járn í eldinum ákvað Bibbi síðan að búa til eina risastóra járnstöng í viðbót og fleygja henni í troðið eldstæðið. „Þá voru Ljótu hálfvitarnir búnir að spila gríðarlega mikið og aldrei þessu vant vorum við alveg að fara að drepa hver annan. Við tókum því pásu og þá fór ég að hugsa um gamlan draum um að stofna alvöru þungarokkhljómsveit,“ segir Bibbi.
Þegar hann hafi farið að hugsa hverjir gætu verið í slíkri hljómsveit með sér þá áttaði sig á því að hann þekkti alla þá sem gætu skipað slíkt band. „Ég settist því niður og sendi tölvupóst á strákana þar sem ég útlistaði hugmyndina. Í þessum fyrsta pósti er lagalistinn fyrir fyrstu plötuna. Það tóku allir vel í hugmyndina og fljótlega hittumst við og byrjuðum að kasta á milli okkar hugmyndum,“ segir Bibbi. Skálmöld var fædd.
„Þetta sprakk út á ótrúlega skömmum tíma. Við bjuggum til tvö demó og röltum með þau á milli útvarpsstöðva. Við vorum ekki bjartsýnir á að fá spilun en það gekk þó eftir og skömmu síðar hljómuðu lögin okkar úti um allt. Það kom okkur í raun mjög á óvart, sumir meðlimir voru orðnir fjölskyldufeður og við vissum eiginlega ekki í hvorn fótinn ætti að stíga, hvort að við ættum að hamra járnið þegar það væri heitt eða ekki,“ segir Bibbi.
Þeir hafi síðan ákveðið að taka upp fyrstu plötu hljómsveitarinnar, Baldur. „Við vildum gera það almennilega. Böbbi tók yfirdrátt upp á nokkrar milljónir og ég veðsetti íbúðina,“ segir Bibbi. Þegar afurðin var að mestu leyti tilbúin þá athuguðu þeir með útgáfu hér á landi. „Sena hafnaði okkur og þá ákváðum við að leita til færeysku útgáfunnar Tutl. Kristian, eigandi útgáfunnar, er mikill hugsjónamaður og gefur eiginlega allt efni út sem lagt er fyrir hann. Tutl gaf plötuna út og gamall samstarfsmaður Kristians vinnur hjá hinu þekkta austurríska útgáfufyrirtæki Napalm Records. Við fengum síðan samning hjá því og í kjölfarið tóku við umfangsmikil ferðalög um alla Evrópu,“ segir Bibbi.
Hlutirnir höfðu gerst hratt og það reyndi og reynir enn á að fara í langa tónleikatúra. „Þetta hentar mönnum misvel. Í seinni tíð erum við orðnir mjög góðir í að gefa öllum það rými sem þeir vilja. Sumir vilja vera fullir flest kvöld á meðan aðrir vilja bara fara í koju og þá er það bara ekkert mál. Svo breytast aðstæður, ég átti ekki börn þegar þetta ævintýri byrjaði en núna er ég tveggja barna faðir og þá reyna þessi ferðalög enn meira á. Túrarnir geta verið mjög langir og ótrúlega lýjandi en þetta er bara svo ofboðslega gaman að það er þess virði. Við lækkum yfirleitt í launum við að taka okkur frí frá störfum okkar og túra en fólkið sem maður hittir og upplifunin við að spila á mismunandi stöðum gerir þetta þess virði. Það er engu líkt að standa á sviði með Skálmöld. Mér líður alltaf eins og ég sé með herfylkingu á bak við mig,“ segir Bibbi.
Fram undan er fimmta plata sveitarinnar sem kemur út í haust auk þess sem miðar á tónleika Skálmaldar og Sinfóníuhljómsveitar Íslands í ágúst hafa selst eins og heitar lummur. Það er því engin þreyta komin í mannskapinn né hugmyndir um draga saman seglin. „Það hefur aldrei verið rætt um að hætta, en við höfum þurft að setjast niður og ákveða hvað við viljum spila mikið. Við erum ekki enn orðnir það þekktir að við getum lifað á þessu. Við komum venjulega blankari heim úr túrum en þegar við lögðum af stað. En launin hækka alltaf með hverjum túr og tónleikastaðirnir verða sífellt stærri og flottari. Það er líka mikill tónlistarlegur metnaður í hljómsveitinni og við erum sannfærðir um að við séum með frábæra plötu í höndunum,“ segir Bibbi.
Í mörg ár freistaði Bibbi þess að lifa á tónlist en fyrir sex árum ákvað hann að sækja um fasta vinnu hjá auglýsingastofunni Pipar/TBWA. „Ég var búinn að ákveða að ég væri svo mikill listamaður að það ætti ekki við mig að vinna fasta vinnu. Þvílíkt og annað eins kjaftæði. Ég var að drepast á þessu harki. Ég var alltaf blankur og þurfti að taka að mér öll möguleg verkefni til þess að ná endum saman. Ég veit ekki hvað varð til þess að ég opnaði augun og sótti um fasta vinnu hjá Pipar, sem ég síðan fékk. Ég mætti svo bara beint á fund með Valla Sport og Sigga Hlö að skipuleggja eitthvað og hugsaði um stund hvað í ósköpunum ég væri búin að koma mér út í,“ segir Bibbi og hlær.
Þær pælingar voru þó óþarfar því fljótlega kom í ljós að þetta var mikið gæfuspor. „Þetta er besta vinna í heimi og með besta fólki í heimi. Þar sem ég starfa á Íslandi þá fæ ég að snerta á eiginlega öllu en aðallega starfa ég þó við hugmynda- og textasmíðar. Það hentar mér afar vel,“ segir Bibbi.
Fyrir nokkrum árum gaf Bibbi út skáldsöguna Geril auk þess sem hann hefur vakið mikla athygli fyrir hispurslausa pistla sína sem birst hafa á Stundinni. „Ég fékk þá flugu í höfðuð að skrifa skáldsögu og gerði það en komst að því í miðju ferli að mér finnst það hundleiðinlegt. Ég hef hins vegar gaman af því að stuða aðeins fólk með pistlum mínum,“ segir Bibbi. Meðal annars hefur hann skrifað pistla með umdeildum fyrirsögnum á borð við „Barnið mitt er bjáni“ og „Konan mín er leiðinleg“.
„Ég hef bara gaman af að stuða fólk ef það er einhver tilgangur með því. Ég hef gaman að því að rífa kjaft og síðan er ég líka bara ofboðslega athyglissjúkur. Ég hef líka mjög gaman að því að reyna að vera fyndinn,“ segir Bibbi og hlær.
Hann segist þó stundum hafa gengið of langt og nefnir sem dæmi reiðipistil sem hann skrifaði um Mörtu Maríu Jónsdóttur, betur þekkta sem Marta á Smartlandi. „Hún skrifaði eitthvað á Smartland og ég reiddist og hakkaði hana í mig í pistli. Þarna réðst ég á hana persónulega í stað þess að vera málefnalegur og ég dauðsé eftir þessu. Ég hegðaði mér eins og fífl. Valli Sport kallaði mig á fund og las pistilinn fyrir mig og ég sökk niður í sætið. Ég reyndi að malda í móinn en áttaði mig undir niðri á því að ég hafði hegðað mér eins og fífl. Ég eyddi því pistlinum, hringdi í Mörtu Maríu og bað hana afsökunar. Hún tók því afskaplega vel enda er hún ótrúlega vinaleg og fín þó að við deilum kannski ekki sömu lífsviðhorfum. Þetta var mjög lærdómsríkt,“ segir Bibbi.
