Það má vera ljóst af skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis og undir það er tekið í áliti þingmannanefndarinnar að íslenskum yfirvöldum var margoft gerð grein fyrir hættunni sem stafaði af óstöðugleika fjármálakerfisins hér – og ekki síst af söfnun innlánsreikninga í Bretlandi og Hollandi. Nákvæmlega ekkert var gert með þessar viðvaranir. Lánsfjármarkaðir lokuðust fyrir Íslendinga síðla árs 2007 og þá hljóp mikill vöxtur í þessa innlánastarfsemi. Innistæður á reikningunum voru komnar í fimmfaldan gjaldeyrisforða þjóðarinnar og ljóst að Ísland stæði engan veginn undir þessu ef færi á versta veg – þótt fyrirheit hafi verið gefin um slíkt af Landsbanka og Seðlabanka.
En Íslendingar gátu ekki fengið svo mikið sem einseyring að láni. Þeir voru orðnir paríar í alþjóðlega fjármálakerfinu. Mervyn King, bankastjóri Englandsbanka, bauðst til að veita aðstoð við að „trappa niður“ íslenska bankakerfið. Loks féllust norrænir seðlabankar á að gera gjaldeyrirsskiptasamninga líkt og fyrir náð og miskunn, en þeir settu um leið skilyrði um að bregðast þyrfti við yfirvofandi vá á Íslandi.
Það var ekki gert – í raun var ekkert gert. Ingibjörg Sólrún og Geir Haarde fóru í kynningarherferð til útlanda og héldu því fram að allt væri í himnalagi á Íslandi. Seðlabankinn dældi fé í bankana í endurhverfum viðskiptum í gegnum sparisjóði og minni háttar fjármálastofnanir.
Landið var í raun stjórnlaust. Annað verður ekki séð. Um þetta má lesa í áliti þingmannanefndarinnar sem fór yfir skýrslu rannsóknarnefndar, umfjöllun um 6. bindi skýrslunnar.
Viðvörunum frá útlöndum var barasta ekki sinnt, ekki var staðið við það sem þó var lofað. Vanhæfið – getuleysið – er himinhrópandi.
Þegar komið er í algjört óefni – þótt þjóðin vissi það ekki – skrifar Ingibjörg Sólrún Gísladóttir grein í Fréttablaðið. Þetta er 4. september 2008, greinarinnar er getið í skýrslu rannsóknarnefndar, 1. bindi bls. 220. Þar hvetur Ingibjörg Sólrún bankana til að herða á söfnun innlánsreikninga erlendis.
„Í greininni segir m.a.: „Við stöndum frammi fyrir þríþættu verkefni. Í fyrsta lagi lausafjárvanda bankanna sem stafar einkum af skorti á lánsfé á alþjóðlegum mörkuðum.“ Síðar segir: „Bankarnir þurfa sjálfir að halda áfram að afla sér erlends lausafjár og losa um eignir þar sem það er hægt. Þeir þurfa að halda áfram að afla sér innlána á erlendum mörkuðum.“
Annars mætti halda eftir umræðu síðustu daga að flestir séu búnir að gleyma því sem stóð í hinni marglofuðu skýrslu rannsóknarnefndar, að þeir hafi aldrei lesið hana eða að þeim sé alveg sama.
