Jón Ásgeir Jóhannesson segir að það hafi verið vitleysa að láta Baug fara á hausinn vegna þess að félagið hafi átt góð fyrirtæki.
Að hálfu leyti er þetta rétt hjá honum. Sum fyrirtækin voru og eru ágæt.
Vandinn var nefnilega eignarhaldsfélögin, en ekki fyrirtækin sem þau eignuðust. Bónus verður hægt að reka áfram og Stöð 2 og Icelandic. Eins er um Icelandair og Eimskip og Actavis.
En eignarhaldsfélögin voru sérkennilegar peningamyllur þar sem gengu fyrir lánsfé – farið var inn í banka, sparisjóði og tryggingafélög og allir sjóðir tæmdir – og félög sem voru í ágætum rekstri tekin og skuldsett til andskotans.
Ágætur maður sagði í ræðu á Austurvelli stuttu eftir hrun:
„Það þarf að teikna upp nýtt hagkerfi, með nýjum leikstjórnendum og nýjum leikreglum.
Um flesta þætti þess er líklega breið samstaða. Flestir vilja bæði öflugan einkageira og opinberan geira. Sá síðarnefndi heldur uppi velferðarkerfi og tryggir öllum aðgang að góðri menntun og heilsugæslu. Hið opinbera setur leikreglurnar og sér til þess að þeim sé fylgt. Þar þarf ýmsu að breyta.
Einkageirinn skapar verðmæti og skatttekjur. Hann þarf að losna við meinsemdir útrásarvíkinga, með öll sín eignarhaldsfélög, „Group“, bókhaldsbrellur, vogaðar stöður, skattaskjól, eigna og- stjórnunartengsl, pólitísk tengsl og hvað þetta nú allt saman heitir. Þetta er hluti af því sem fara þarf á öskuhauga sögunnar. Ekkert af þessu skapaði nein raunveruleg verðmæti.
Í stað þess getur komið blómlegt atvinnulíf með fleiri og smærri fyrirtækjum, dreifðara en einfaldara eignarhaldi, meiri valddreifingu, meira gagnsæi, hraustlegri samkeppni, meiri nýsköpun, fleiri tækifærum fyrir alla. Opið, sanngjarnt og heilbrigt efnahagslíf.
Það þarf mörgu að breyta. Fyrst hugarfarinu. Sú hugmyndafræði sem kom okkur í núverandi stöðu er andlega gjaldþrota. Þeir sem fóru fyrir henni þurfa að víkja strax af sviðinu og láta öðrum eftir uppbygginguna. Hvort sem þeir eru í stjórnmálum, stjórnkerfinu, fyrirtækjarekstri, fara fyrir hagsmunasamtökum eða voru bara í klappliðinu.“
Ræðumaðurinn var Gylfi Magnússon sem síðar varð viðskiptaráðherra. Það er ekki víst að hann hafi farið að öllu leyti eftir þessu í störfum sínum. En áminningin er þörf.
