„Ég veit að fáir hafa áhuga á minni hlið, en kannski getur þetta svarað einhverjum spurningum sem fólk kann að hafa.“ Svona hefst pistill sem dæmdur, íslenskur kynferðisafbrotamaður sendi DV. Maðurinn vill ekki koma fram undir nafni en varpar ljósi á af hverju hann misnotaði barn kynferðislega fyrir rúmum tveimur áratugum.
„Æska mín var erfið og gegnsýrð af alkóhólisma þeirra sem stóðu mér næst ásamt miklu einelti alla mína skólagöngu. Ég var misnotaður þegar ég var barn og stóð sú misnotkun yfir í langan tíma. Unglingsárin einkenndust af drykkju og eiturlyfjanotkun í stanslausri leit í að verða viðurkenndur hluti af hópnum og til að deyfa slæmar tilfinningar,“ segir maðurinn og heldur áfram.
„Mikil geðræn vandamál fóru að gera vart við sig í eiturlyfjaneyslunni þegar ég fór að nálgast tvítugsaldurinn. Þrátt fyrir margar meðferðir og margar innlagnir á geðdeild tókst mér ekki að ná stjórn á vanda mínum og stjórnleysi neyslunnar tók völdin hjá mér. Ég var ungur og stjórnlaus þegar ég framdi þennan óafsakanlega og hræðilega glæp. Ég hef aldrei litið á nokkurt barn sem kynveru. Mín eigin reynsla fyllti mig viðbjóði við að hugsa um barn í þannig aðstæðum. Ég er ekki með barnagirnd. Þrátt fyrir það setti ég saklaust barn í þessar aðstæður.“
Hann segist enn ekki skilja af hverju hann framdi brotið.
„Enn þann dag í dag, meira en tveim áratugum seinna, skil ég ekki hvað það var sem leiddi til þess að ég gerði það sem ég gerði. Voru það afleiðingar neyslunnar? Var það einn af mínum geðsjúkdómum? Var það brengluð þörf fyrir nánd? Var það einhvers konar afskræming af minni eigin reynslu? Var það blanda af því öllu? Ég veit það ekki. En eitt veit ég og það er það að ég geri þetta aldrei aftur. Það hefur ekki liðið sá dagur síðan sem ég hugsa ekki um hvað ég gerði og ég er enn reiður við sjálfan mig, fullur eftirsjár og finn ég ávallt til samkenndar með þolandanum.“
Maðurinn var dæmdur fyrir brotið og sat inni.
„Ég leitaði mér hjálpar í fangelsi og ég leitaði mér hjálpar þegar ég losnaði. Ég vildi gera allt sem ég gæti til að þetta myndi aldrei gerast aftur. Ég vann úr mínum málum. Ég varð edrú. Ég fékk lyf við geðsýkinni og vann úr sálrænum flækjum æskunnar,“ segir maðurinn og bætir við að hann hafi síðan flutt frá Íslandi.
„Ég flutti úr landi sökum stöðugs áreitis og kynntist þar góðri konu sem ég er hamingjusamlega kvæntur í dag og eigum við saman tvö börn sem þekkja ekkert nema stöðugt og gott líf. Konan mín þekkir fortíð mína en hvorki hún né börnin mín munu nokkurn tímann gjalda fyrir hana. Ég er ekki hættulegur. Ég er ekki skrímsli. Ég legg mitt af mörkum til samfélags manna.“
Maðurinn telur mjög mikilvægt að þolendur kynferðisbrota fái viðeigandi aðstoð eftir slíkt áfall. Hann og þolandi hans hafa talað saman um ofbeldið.
„Þrátt fyrir að ég hafi verið beittur kynferðislegu ofbeldi þá varð ég ekki fyrir „sálarmorði“. Mér finnst þetta niðrandi hugtak því ég hef enn sál. Öll fórnarlömb ofbeldis hafa sál. En það þarf að hlúa vel að þeim sálum og veita þeim hjálp til að geta átt hamingjusamt líf. Sem betur fer á þolandinn í mínu máli gott líf. Ég veit það því ég hef átt við hann samtöl sem hjálpuðu við að græða sár okkar beggja,“ segir maðurinn og bætir við að hann vilji eftirlit með fólki með barnagirnd.
„Ég er fylgjandi eftirliti með kynferðisbrotamönnum af því að því miður eru til menn og konur með barnagirnd sem brjóta af sér aftur og aftur. En við erum ekki öll þannig og sem betur fer er ítrekunartíðni kynferðisbrota lægri en öll önnur afbrot. Fræðið börnin ykkar, hlúið að þeim, verndið þau og hlustið á þau.“
Í lokaverkefni Signýjar Rúnar Jóhannesdóttur, Barnagirnd og barnaníð eru ekki samheiti. Stimplun og kynferðisbrot gegn börnum, á félagsvísindasviði Háskóla Íslands kemur fram að almennt séu gerendur í kynferðisbrotamálum gegn börnum líklegri til að glíma við aðrar geðraskanir eða vímuefnavandamál. Þar kemur fram að fimmtíu til sextíu prósent gerenda neyti vímuefna í óhófi. Enn fremur segir að níutíu prósent þeirra sem brotið hafa á börnum segist sjálfir hafa orðið fyrir kynferðislegri misnotkun sem barn.
Silja Dögg Gunnarsdóttir, þingkona Framsóknarflokksins, hefur í tvígang lagt fram frumvarp um hert eftirlit með dæmdum barnaníðingum. Frumvarpið hefur ekki enn fengið umræðu, sem gerist hugsanlega í vetur, en samkvæmt því myndu þeir sem taldir eru hættulegir umhverfi sínu þurfa að gangast undir vissar kvaðir, svo sem bann við búsetu þar sem börn eru, eftirlit með netnotkun þeirra og eftirlit lögreglu með heimili þeirra. Í frumvarpinu er gert ráð fyrir að barnaverndarnefndir og aðrir viðkomandi aðilar verði upplýstir þegar dæmdur barnaníðingur flytur búferlum.
„Þetta gengur út á að tengja kerfin betur saman. Barnavernd, löggæsluna, dómstólana og alla sem koma að þessum málum. En það yrðu ekki hengd upp plaggöt með myndum af brotamönnum á staðnum. Þetta snýst um samvinnu. Núna er þetta þannig að eftir afplánun láta þessir menn sig hverfa, skipta um nafn og flytja til annarra sveitarfélaga. Þannig kaupa þeir sér tíma, halda áfram að brjóta af sér og eyðileggja fjölda fólks, fyrir lífstíð jafnvel. Það sem ég er að leggja fram í þessu frumvarpi er kannski ekki eina rétta leiðin en þetta er tilraun til þess að byrja einhvers staðar. Að taka umræðuna og reyna að finna leið til að koma í veg fyrir þessi brot,“ sagði Silja Dögg í viðtali við DV fyrir stuttu.
„Það eru til meðferðir fyrir barnaníðinga, lyfjavönun, samtalsmeðferð og annað. En svo eru aðrir sem segja að þetta sé ólæknandi. Það sé hins vegar hægt að halda þessu niðri, ef viðkomandi er samstarfsfús og vill berjast gegn þessu. Vandinn er að þessar meðferðir eru valkvæðar,“ bætti Silja Dögg við og ítrekaði að ekki væri um nornaveiðar að ræða.
„Þetta frumvarp brýtur grunnhugmyndafræði réttarkerfisins sem við að öllu jöfnu göngum út frá. Menn sem falla í þennan hóp verða undir ákveðnu eftirliti eftir að afplánun er lokið. En þetta snýst ekki um nornaveiðar, að hús þessara manna séu merkt og þar fram eftir götum.“
