Nú er talið að þrisvar til fimm sinnum meira af sandi og leðju hafi streymt niður Andakílsá en í fyrstu var talið eftir að hleypt var niður úr uppstöðulóni virkjunarinnar þar í vor.
Umhverfistjónið er verulegt og þá sérstaklega fyrir laxastofninn í ánni.
Seiði hafa tapað búsvæðum sínum og hrygningarstaðir eyðilagðir.
Það verður engin veiði í ánni í sumar en tekinn klakfiskur fyrir seiðaeldi,
Unnsteinn Snorri Snorrason á Syðstu-Fossum, formaður Veiðifélags Andakílsár segir að engin veiði verði í ánni í sumar en tekinn klakfiskur fyrir seiðaeldi. Hann segir ekki enn vitað um skaðabótaþátt málsins.
Málið er ekki komið í þann fasa. Eigendur virkjunarinnar hafa viðurkennt ábyrgð og hjálpa til við að meta tjónið.
Kalla eftir endurskoðun
Skorradalsvatn.
Allt málið hefur vakið mikla athygli og beint sjónum að Andakílsárvirkjun.
Land- og veiðiréttareigendur við Skorradasvatn sem er vatnsforðabúr Andakílsárvirkunar þrýsta nú mjög á að virkjunarleyfi hennar verði endurskoðað. Orkustofnun hefur brugðist við með því að kalla eftir öllum gögnum um virkjunina frá Orku náttúrunnar (ON) sem er dótturfélag Orkuveitu Reykjavíkur og á Andakílsárvirkjun í dag. ON hefur frest til loka júlí að skila gögnum.
Þar með er skoðun á leyfismálum virkjunarinnar formlega hafin. Það gæti leitt til þess að virkjunarleyfið verði endurskoðað,
segir Hulda Guðmundsdóttir á Fitjum í Skorradal. Hún hefur um langt árabil haldið uppi gagnrýni vegna neikvæðra áhrifa frá Andakílsárvikjun á lífríki Skorradalsvatns.
Hulda segir að fyrir tilviljun hafi hún fyrr í vor skrifað bréf til Orkustofnunar þar sem hún spurði hvað þyrfti til að virkjunarheimild Andakílsárvirkunar yrði endurskoðuð.
Þetta var skömmu áður en hleypt var úr uppistöðulóni Andakílsár. Ég hef um margra ára skeið viljað að slík endurskoðun færi fram því ég og reyndar fleiri erum mjög óhress með það hve virkjunin veldur miklum sveiflum á vatnsborði Skorradalsvatns. Síðustu 30 til 40 árin hefur vatnsborðið sveiflast milli 1 og 1,40 metra. Líklegast var þessi sveifla ekki nema um 60 sentimetrar áður en virkjunin var reist.
Farið í saumana
Þegar virkjunin var reist 1947 var settur stíflugarður í útfall vatnsins. Hann var síðar hækkaður 1957. Menn litu á Skorradalsvatn sem uppistöðulón fyrir Andakílsárvirkjun.
Við höfum bæði áhyggjur af því að þessar miklu sveiflur í vatnsyfirborði hafi neikvæð áhrif á vatnsbakkana þannig að það brotnar úr þeim. Landbrotið er alvarlegt mál. Þetta hefur líka neikvæð áhrif á frumframleiðslu vatnsins og þar með fæðuframboð fyrir fisk og fugla,
segir Hulda.
Það að Orkustofnun hafi nú kallað eftir gögnum frá ON eru gleðitíðindi fyrir landeigendur við Skorradalsvatn.
Nú verður farið yfir allan feril virkjunarinnar frá upphafi. Það er staðreynd að landbrot við vatnið hefur stórlega aukist eftir að stíflan var hækkuð 1957. Vonandi næst nú einhver niðurstaða sem allir geta verið sáttir við,
segir Björn Björnsson formaður Veiðifélags Skorradalsvatns.
Telur besta kost að loka
Hulda Guðmundsdóttir á Fitjum telur að besti kostur fyrir lífríkið væri að Andakílsárvirkjunin yrði lögð af og mannvirki hennar fjarlægð. Annar valkostur væri að hún yrði gerð að svokallaðri rennslisvirkjun. Þá yrði Skorradalsvatn ekki lengur notað sem eins konar uppistöðulón og stíflur við útfall þess fjarlægðar.
Hulda Guðmundsdóttir á Fitjum í Skorradal fer yfir gögn um Andakílsárvirkjun.
Virkjunin er löngu afskrifuð. Það yrði spennandi rannsóknarefni fyrir náttúrufræðinga að sjá hvernig lífríkið brygðist við í slíkri endurheimt vatnasvæðis þar sem virkjunarframkvæmdir væru gerðar afturkræfar. Þetta er mjög stórt vatnasvæði. Það er Fitjaá sem fellur úr Eiríksvatni, síðan sjálft Skorradalsvatn og svo Andakílsá sem endar í friðuðu Ramsar-svæði út í Borgarfjörð.
Birtist í landshlutafréttablaðinu Vesturlandi. Það má lesa með því að smella hér fyrir neðan:
