Þær eru ágætar systurnar Melankólía og Nostalgía, og sér í lagi á sumrin þegar miðnætursólarbirtan slær á þær bjarma. Þá er ekki skuggsýnt í augnkrókum þeirra.

Það getur verið töfrandi að stíga úr takti venjubundinna daga; Sjómannadagshelgin kemur í kjölfar Hvítasunnuhelgar í ár, og nú ber 17.júní upp á helgi líka. Sumarsins hátíð með einhverjum hætti út í gegn – ef við höfum ráðrúm til.

Það er hluti af fegurðinni við að árin safnast að manni, að minningar tengdar þessum dögum verða fleiri og með nýjum upplifunum – t.a.m. þar sem ég sem foreldri reyni að miðla galdri „hátíðarinnar“ til afkomenda – verður sjóðurinn stærri. Og oft gaman að tína til úr honum.

 Það eru viðburðir sem standa útúr sem marka framrás tímans í minninu. Rétt eins og það getur vakið unað manns að rifja upp sumarnætur milli tektar og tvítugs, þá man ég alltaf óttann og hryllinginn sem skreið niður bakið á mér þegar ég mætti fyrst lögreglumönnum með vélbyssur. Það var líka að sumri til – en í öðru landi. Og ég var öllu yngri. Við erum mis vel gerð þegar kemur að því að greina á milli þess hvort að byssur eru í „réttum“ höndum eða „röngum“ þegar okkur er einfaldlega illa við byssur.

Síðastliðna helgi afhjúpaði sig ákveðinn armur í þjóðskipulaginu, ríki í ríkinu, öryggissveitir hr. Jóhannessens, eða hvað þær nú heita. Þetta er undarlegur og myrkur hugur á bakvið ljúfan og þægilegan front hinnar almennu lögreglu sem vinnur störf sín í þágu borgaranna og oftast í ágætu samstarfi við þá. Þarna fá blautir hermannadraumar að klekjast út í leynum, hjúpaðir slagorðum um öryggi, og ala á tortryggni og vantrausti í annars friðsömu landi. Einhverjir vilja meina að heimurinn sé harðari – og benda til að mynda á að morð hafi verið framið í síðustu viku – en þar komu sannarlega engin vopn við sögu. Þar er mannlegur harmleikur á ferð. Ekki táknmynd þess að sérsveitir Ríkislögreglustjóra eigi nú að manna vörð á allar fjöldasamkomur.

Eftirmálar þess að stórum trukkum hafi verið lagt fyrir götur „til að verja“ mannfjölda á hátíðarsamkomum í höfuðborginni og að vopnaðir verðir hafi staðið vörð um „frjálslyndið og fíflaskapinn“ á Litahlaupinu, eru að mínu mati sorglegir. Það er fátt um það að segja. Kaldhæðnin virkar ekki þegar stjórnmálamenn skella í lás og brugga varnartaktík þegar umræðan fer á flug. Þjóðaröryggisráð kemur saman á öruggum stað, sagði í fréttum. Í sprengjuskýli. Ef við höldum ekki sönsum þá fer okkur að finnast þetta eðlilegt. Hefði Þjóðaröryggisráðið ekki getað hittst í lautarferð í Hljómskálagarðinum með sama árangri?

Það er mikilvægt að ungviðið sé alið upp við að lögreglan sé í eðli sínu mannleg og traust, að til hennar sé auðvelt að leita. Að þegar einn gengur á rétt annars, þá sé hægt að treysta því að „valdstjórnin“ verndi þann sem á undir högg að sækja. Það er hugmyndin á bakvið réttarríkið og inngrip almennrar lögreglu í líf borgaranna. Lögreglan er ekki tæki í höndum ríkisvaldsins til þess að stýra „stemningunni“ í þjóðfélaginu – eins og gerist í alræðisríkjum – og hún er ekki ríki í ríkinu sem Ríkislögreglustjóri stýrir án aðhalds frá lýðræðislega kjörnum fulltrúum á Alþingi. Ég vil sannarlega að mín börn beri traust til og virði störf lögreglunnar. En þá verður allt í kringum vopnaburð sérstakra hópa innan hennar og fréttaflutningur af störfum þess sérstaka hóps að vera í lagi. Ekki hálfsannleikar, blekkingar eða furðusögur af meintri aukinni hættu á „einhverju“ – því þannig er nú mál með vexti að á bakvið hryðju- og voðaverk er alltaf merking; afstaða gegn einhverju sem viðkomandi samfélag stendur fyrir. Okkar aðstæður eru þær að ef við eigum að óttast voðaverk – þá ættum við að horfa til reynslu frænda okkar Norðmanna fremur en lykilþjóða í nýlendukúgun og heimskapítalisma. Hvert var gervi terroristans þar?

Þegar fram líða stundir mun það fylla huga okkar fortíðarþrá að hugsa til tímans „áður en“ – ef sú lenska festir sig í sessi að hafa íslenska sérsveitarmenn í ísraelskum löggubúningum með byssur á lær á öllum mannamótum. En það tryggir „litla herliðið“ í herlausa landinu í sessi.

 Á dögunum var frétt af störfum „sveitarinnar“ á forsíðu Fréttablaðsins hvar sagði að útköll hennar væru „næstum því fimm á viku“ – og þótti staðfesta tilverurétt hennar. Sögurnar af þessum útköllum og hversu lítil raunþörf var á veru viðkomandi þegar þau áttu sér stað er annar veruleiki. Það er óþarfi að fara útí hártoganir um það allt hér því það er það sem sagði í áframhaldandi texta undir fyrirsögninni sem vakti enn meiri athygli. Fyrir utan það að „fréttatilkynning“ sveitarinnar sýndi fram á tölu sem var rétt rúmlega fjögur skipti í viku þá var heildarfjöldi útkalla á árinu 2016 nákvæmlega 108. Og ef það er fólk í vinnu við að gæta öryggis borgaranna með byssum sem vill ekki að vikurnar í árinu séu 52 eins og hjá okkur hinum þá eru tengslin á milli almennings og valdsins rofin. Þá eru blekkingarnar byrjaðar.

Og her á stofn settur.

Fjölmiðlum ber að veita slíku rofi athygli og okkur sem foreldrum ber að kenna börnunum hvað er satt og rétt í hverju máli, eftir bestu getu. Bjóðum ekki þeim systrum, Melankólíu og Nostalgíu, að handsama og fangelsa drauminn um Ísland sem herlaust land.

Við eigum betra skilið.