Fréttablaðið segir frá því að óvenju margir Íslendingar séu skráðir í stjórnmálaflokka.

Þetta þýðir reyndar ekki að flokkarnir séu svona fjölmennir í raun og veru, heldur að fjöldi fólks hefur lent þar á skrám vegna þátttöku í prófkjörum.

Því það er alsiða á Íslandi að kjósa í prófkjörum hjá flokkum sem fólk styður ekki endilega. Maður hefur heyrt um heilu kaupstaðina þar sem íbúarnir kjósa hjá öllum flokkum.

Önnur skýringin er sú að ómögulegt er að komast af félagaskrám flokkanna. Þeir halda áfram að senda fólki bæklinga og gíróseðla fram í andlátið – og hirða ekki um þótt aldrei berist svar.

Flokkarnir sjálfir eru hins vegar lífvana. Það er ekki eins og innan þeirra sé öflug þjóðfélagsumræða eða deigla fyrir hugmyndir. Ef slíkt gerir vart við sig er það oft kæft í fæðingu, eins og þegar Sjálfstæðisflokkurinn lagði í vinnu við endurskoðunarskýrslu sína.

Fyrir aldarfjórðungi var mér boðið ásamt hópi fólks í höfuðstöðvar sósíaldemókrataflokksins þýska í Bonn. Flokkurinn var þá sá fjölmennasti í Evrópu, að undanskildum ítalska kommúnistaflokknum. Þar var skýrt fyrir okkur líkan af því hvernig stefna flokksins væri mótuð. Hugmyndir voru ræddar í efstu lögum flokksins og meðal almennra flokksmanna. Reglan var sú að þær voru sendar tvívegis niður um allan flokkinn áður en þær gátu orðið að opinberri stefnu hans.

Nú má vel vera að þetta hafi ekki virkað fullkomlega – en þarna var þó skipulag sem gerði ráð fyrir almennri þátttöku og því að almennir flokksmenn fengju að ráða einhverju og væru ekki bara eins og statistar sem eru notaðir til að klappa upp flokksforingja.