Lesandi síðunnar sendi þennan pistil.

— — —

Ég var að lesa skýrslu um afleiðingar hækkunar veðhlutfalls húsnæðislána frá 2004(hana er hægt að nálgast á vef Seðlabankans). Skýrslan er frá Seðlabankanum til félagsmálaráðherra sem þá var Framsóknarmaður. Í henni stendur meðal annars:

„Að lokum gerir hækkun markaðsverðs húsnæðis einstaklingum kleift að nýta eigið fé í húsnæði til að auka einkaneyslu með aukinni skuldsetningu (e. Equity withdrawal). Á móti kemur að einstaklingar sem eru að kaupa sitt fyrsta húsnæði standa frammi fyrir hærra kaupverði og greiðslum af hærri lánum sem rýrir neyslumöguleika þeirra.“ (Húsn.skýrsla, bls. 62)

„Til skemmri tíma hefur þetta í för með sér bætt aðgengi að lánsfé sem eykur eftirspurn eftir húsnæði og hækkun húsnæðisverðs. … sem hvetur til aukinnar húsnæðisfjárfestingar og leiðir þar með til hækkunar fjárfestingarhlutfallsins. Eftir nokkurra ára skeið snúast þessi áhrif við þar sem aukin lántaka leiðir til hækkunar skulda og aukinnar greiðslubyrði, sem dregur úr eftirspurn eftir húsnæði að öðru óbreyttu.“ (Húsn.skýrsla, bls. 65)

„Megin niðurstaða þessara útreikning er að fyrirhugaðar breytingar á fyrirkomulagi íbúðalána séu til þess fallnar að auka á þenslu í hagkerfinu þegar síst skyldi, þ.e. einmitt þegar stóriðjuframkvæmdir standa sem hæst. Verðbólguþrýstingur mun því aukast í kjölfarið, og Seðlabankanum er skylt að bregðast við því.“ (Húsn.skýrsla, bls. 70)

„Þar að auki eru langtímaáhrif kerfisbreytinganna þau að skuldsetning íslenskra heimila eykst sem veldur því að hagkerfið endar á lægra neysluferli en ella. Þetta veldur áhyggjum í ljósi þess að skuldsetning íslenskra heimila er þegar orðin mjög há í sögulegu og alþjóðlegu samhengi.“ (Húsn.skýrsla, bls. 71)

„Fyrir rúmum áratug gengu fjármálakreppur yfir í Evrópu og Norður-Ameríku. Ein helsta ástæðan fyrir þessum vandræðum var sú að fasteignaverð lækkaði svo mikið að veð dugðu ekki fyrir skuldum. Þetta náði ekki til Íslands að ráði, enda eignir ekki orðnar mjög hátt veðsettar.“ (Húsn.skýrsla, bls. 72)

Stjórnmálamenn vissu um afleiðingarnar og því hlýtur það að hafa verið hreinn ásetningur þeirra að koma þjóðini í þessa stöðu!