Andri Haraldsson sendi þennan pistil í framhaldi af umræðu sem spannst hér á vefnum í gær:

— — —
Árið 2003 var einkaneysla á Íslandi um 421 milljarðar*.  Árið 2007 hafði hún aukist um 134 milljarða og var 555 milljarðar.  Þessi aukning er um 32% (7.2% að meðaltali hvert ár).  Þetta má skoða nánar með því að rýna í nokkra undirflokka sem innihalda margt sem kalla má valneyslu (e. discretionary spending).

Fyrstu fjóra útvöldu flokkana má að miklu leyti kalla valneyslu.  Tekið skal fram að í einkaneyslu eru einnig útgjöld fyrirtækja, en ekki ríkisins.  Þessir fjórir undirflokkar voru 2003 um 17.6% af einkaneyslu landsmanna.  Árið 2007 voru þeir 21.9%.  Aukningin var um 47 milljarðar á ársgrundvelli (um 55 milljarðar skoðað á verðlagi 2007).

Útgjöld Íslendinga erlendis er neysla Íslendinga búsettra á Íslandi utan landsteinanna.  Þar sjáum við að neysluaukningin er um 34 milljarðar (um 40 milljarðar á verðlagi 2007), eða 96% á fjórum árum, úr 8.5% af einkaneyslu í 12.6%.  Líklegt má telja að bróðurpartur þessarar neyslu sé einnig valneysla, þar sem innkaup til fyrirtækja og fjárfestingar færu í gegnum banka á Íslandi.

Þessi stutta greining á hagtölum sýnir að Íslendingar juku valneyslu sína í þessum fimm undirflokkum á ársgrundvelli á árunum 2004 til 2007 um 95 milljarða (2007 verðlag).   Ætla má að heildaraukningin á þessum árum hafi verið um 250-300 milljarðar.  Það eru um 500.000 til 1 milljón krónur per landsmann á 5 árum.

Þessar upplýsingar taka einungis til ákveðinna undirflokka einkaneyslu.  Samneyslan hefur ekki verið greind hér, en hún jókst einnig á tímabilinu.  Þessar upplýsingar eru opinberar og löngu kunnar, og teljast til þeirra gagna sem aðrar þjóðir meta er þær íhuga efnahagsaðstoð til Íslendinga.

* Hagstofa Íslands veitir þeim sem vilja finna upplýsingar um neyslu Íslendinga.  Tölurnar sem hér eru notaðar má finna hér: http://hagstofan.is/Hagtolur/Thjodhagsreikningar/Einka–og-samneysla.  Ýmsar nánari upplýsingar um einstaka flokka má einnig finna á öðrum síðum.

Einföld skoðun sýnir að mikið umrót hefur verið í neyslu þjóðarinnar síðast liðin 10 ár.  Hér er einungis litið til áranna 2003-2007.  Árið 2002 er ekki notað sem grunnviðmiðun þar sem samdráttur var í þjóðfélaginu og það myndi ýkja samanburðinn.  Hins vegar virðist neysla hafa jafnað sig vel 2003, og er nokkuð sambærileg við 2001 (allar tölur á föstu verðlagi með árið 2000 sem grunn).

Að gefnu tilefni er rétt að geta þess að undirritaður er ekki hagfræðingur eða tölfræðingur, og eru allar leiðréttingar eða ábendingar um þessa greiningu vel þegnar.