Getur innihaldið mun sterkari og hættulegri efni
Misnotkun á kvíðastillandi og róandi lyfjum á borð við Xanax (Alprazolam) og flogaveikislyfinu Rivotril hefur færst í aukana undanfarin misseri. Samkvæmt upplýsingum DV eru dæmi um að Xanax sé heimapressað og þá með öðrum virkum efnum en Alprazolam blandað saman við, þar sem eftirsóknin er meiri en framboðið ræður við.
Alprazolam er mjög ávanabindandi og geta fráhvarfseinkenni verið frá óskýrri sjón og eymslum í vöðvum yfir í flogaköst. Það er um tíu sinnum sterkara en Valíum (Díazepam).
Þegar lyfið er pressað heimavið er stundum notað efnið Flunitrazepam, en það er einnig þekkt sem Rohypnol. Flestir tengja notkun þess við nauðganir og kynferðisglæpi þar sem neytandinn getur misst allan vöðvastyrk og man oftast ekkert eftir því sem á sér stað meðan lyfið er virkt.
Þessi lyf eru svokölluð benzódíazepín-lyf, oft stytt og einfaldað sem benzó-lyf. Áhrifin af þeim eru að einhverju leyti svipuð þótt virkni af því síðastnefnda vari tvöfalt lengur en Alprazolam. Í smærri skömmtum slá benzó-lyf á kvíða og róa hjartsláttinn en í stærri skömmtum getur það svæft einstaklinginn. Sé ofskammtur tekinn geta lyfin valdið hjartastoppi. Þol eykst þó hratt og þarf sá sem þeirra neytir stöðugt að auka skammtinn til að finna fyrir kvíðastillandi áhrifum þeirra.
Ungt fólk sem er að kljást við kvíða veit ekkert hvert það á að leita, því geðheilbrigðiskerfið er í molum.
Einstaklingar sem misnota lyfið gera það sumir samhliða örvandi lyfjum á borð við kókaín og amfetamín til að ýmist ná sér niður eftir mikla notkun eða koma veg fyrir niðurtúr. Þá eru róandi lyfseðilsskyldu lyfin notuð til að jafna út öran hjartslátt af völdum eiturlyfjanna.
Erlendis, þá sérstaklega í Bretlandi, eru dæmi um að heimapressað Xanax innihaldi verkja- og ópíumlyfið Fentanyl. Í febrúar fjölluðu ýmsir miðlar þarlendis um að Fentanyl blandað Xanax væri orðinn alvarlegur faraldur sem myndi hafa hrikalega afleiðingar. Ekki eru nákvæmar heimildir fyrir því að þessi blanda sé orðin svipað vandamál hérlendis.
„Ungt fólk sem er að kljást við kvíða veit ekkert hvert það á að leita, því geðheilbrigðiskerfið er í molum, það er ekki skrýtið að þetta sé að verða faraldur,“ segir einn heimildarmanna DV sem þekkir til neyslu á þessum lyfjum.
Jón Magnús Kristjánsson, yfirlæknir á bráðamóttöku Landspítalans, sagðist í samtali við RÚV fyrir skemmstu merkja mikla aukningu í misnotkun á lyfseðilsskyldum lyfjum hérlendis og að hans sögn leikur grunur á að níu einstaklingar hafi látist það sem af er ári vegna ofneyslu á lyfseðilsskyldum eða ólöglegum lyfjum.
