Á árunum 1988 til 1992 var móðir Margrétar Friðriksdóttur fangelsuð hvað eftir annað, án tilefnis og án þess að lögregluskýrslur væru skráðar um atvikin, og að virðist á þeim forsendum einum að hún væri „eitthvað sjúk“. Hún höfðaði mál fyrir Mannréttindadómstóli Evrópu sem hún vann og voru henni dæmdar skaðabætur frá íslenska ríkinu.
Margrét ræddi þetta í útvarpsþættinum Harmageddon.
„Á þessum tíma, á árunum 1988-1992, var hún handtekin í nokkur skipti og stungið inn í fangaklefa, á þeim forsendum að hún væri eitthvað sjúk, en það var aldrei rannsakað almennilega af lögreglunni. Þetta var bara geðþóttaákvörðun af þeirra hálfu og þeir voru ítrekað að stinga henni inn að gamni sínu,“ segir Margrét og rifjar upp að einu sinni hafi móðir hennar gert sér ferð upp á lögreglustöð til að ræða þetta við vakthafandi varðstjóra. En þá hafi lögreglumenn stokkið á hana og stungið henni inn.
„Hún túlkaði þetta sem einelti, það þurfti lítið til að þeir hefðu afskipti af henni og styngju henni inn í klefa. Aldrei voru málin rannsökuð og engar lögregluskýrslur gerðar,“ segir Margrét en móðir hennar fór með mál sín fyrir dómstóla, án árangurs, hvorki í héraðsdómi né hæstarétti.
Mannréttindalögfræðingurinn Ragnar Aðalsteinsson tók síðan mál móður Margrétar að sér og lagði það fyrir Mannréttindadómstól Evrópu sem úrskurðaði móður Margrétar í hag árið 2002. Þar voru handtökur á henni úrskurðaðar ólöglegar og voru henni dæmdar skaðabætur frá ríkinu. Forsendurnar að hún væri „eitthvað sjúk“ þóttu ótækar og vöktu spurningar um hvers vegna hefði þá ekki verið útveguð læknishjálp.
„Ég gleymi aldrei þessum degi þegar mamma vann málið. Hún kom til mín og var svo glöð að hún brosti út að eyrum allan daginn – eftir stöðuga baráttu við kerfið í svo mörg ár og alltaf lent undir og ekki hlustað á hana – þitt álit skiptir ekki máli, voru skilaboðin – eftir allt þetta þá var þetta rosalegur sigur.“
Margrét segir að dómur MDE um móður hennar hafi valdið lagabreytingum hér á landi. Efasemdir um að svona vinnubrögð heyri sögunni til hafi hins vegar vaknað í huga hennar þegar hún fór í áfengismeðferð á Vogi fyrir nokkrum mánuðum. Þar hafi hún kynnst mörgu fólki sem er utangarðs í samfélaginu og hlustað á sögur þess, meðal annars neikvæð samskipti við lögreglu.
„Ég hugsaði með mér: Erum við ekki komin lengra en þetta?“ segir Margrét en hún hefur nú ákveðið að skrifa bók um þessa baráttu móður sinnar og bæta þar við öðrum reynslusögum fólks sem lögregla hefur handtekið án lögmætra ástæðna. Bókin verður skrifuð í minningu móður Margrétar sem er látin.
