fbpx
Sunnudagur 08.júní 2025
Eyjan

Amma byltingarinnar og dagur öreigakvenna

Egill Helgason
Mánudaginn 8. mars 2010 14:31

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

424px-Zetkin_luxemburg1910

Alþjóðlegi kvennadagurinn sem haldinn er í dag á sér dálítið merkilega sögu. Sameinuðu þjóðirnar tóku hann upp á arma sína 1975.

En áður var þessi dagur einkum bendlaður við sósíalisma og kommúnisma. Helsta upphafskona hans var Clara Zetkin, ein af stofnendum þýska kommúnistaflokksins. Það var árið 1911. Einhverjir frægustu atburðir á þessum degi var árið 1917 þegar Zetkin og Alexandra Kollontai, fræg rússnesk byltingarkona, skipulögðu göngu fyrir brauði og friði í Pétursborg. Þetta var eitt upphafið að febrúarbyltingunni svokallaðri – dagatalinu var breytt síðar og það ruglar dagsetningarnar.

Báðar snerust þær Zetkin og Kollontai á sveif með bolsévíkum sem náðu völdum í Rússlandi í október sama ár. Zetkin var samherji Rosu Luxemburg og Karls Liebknecht sem voru myrt af hvítliðum í Berlín 1918. Sá hópur nefndist Spartakistar – í höfuðið á rómverska þrælnum og uppreisnarforingjanum Spartakusi – og á arfleifð þeirra var þýski kommúnistaflokkurinn stofnaður.

Clara Zetkin flúði til Moskvu árið 1933 eftir valdatöku nasista, þegar fjölmargir félagar hennar voru myrtir eða fangelsaðir. Hún var þá ein af þingmönnum kommúnista í Reichstag. Hún varð svo eitt af átrúnaðargoðunum í hinu skammlífa Þýska alþýðulýðveldi, peningar – hún var á tíu marka seðlinum – og frímerki voru gefin út með mynd hennar, götur og æskulýðsbúðir fengu nafn hennar. Hún varð eins konar amma byltingarinnar.

Hún dó í Moskvu 1933, úr elli, um það bil að Stalín var að komast á fullt með ofsóknir sínar og morðæði. Bolsévíkar höfðu þá gert 8. mars að almennum frídegi, degi öreigakvenna.

508px-ClzClara Zetkin á austur-þýsku frímerki. Hún var líka á tíu marka seðlinum. Á efri myndinni sem er tekin 1910 eru byltingarkonurnar Rosa Luxemburg og Clara Zetkin.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

Eyjan
Fyrir 4 dögum

Þröstur Ólafsson: Útgerðin felur gróðann með skúffufélögum í skattaskjólum – ósvífnar hótanir

Þröstur Ólafsson: Útgerðin felur gróðann með skúffufélögum í skattaskjólum – ósvífnar hótanir
Eyjan
Fyrir 5 dögum

Musk hættur hjá Trump – Töluðu ekki saman undir lokin

Musk hættur hjá Trump – Töluðu ekki saman undir lokin
Eyjan
Fyrir 1 viku

Orðið á götunni: Nýr formaður SA í vasa sægreifa – blekkingar Jens Garðars – Lilja Dögg veit ekki að hagvöxturinn í fyrra var í mínus

Orðið á götunni: Nýr formaður SA í vasa sægreifa – blekkingar Jens Garðars – Lilja Dögg veit ekki að hagvöxturinn í fyrra var í mínus
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Sigmundur Ernir skrifar: Flokkar sem eru á móti sjálfum sér

Sigmundur Ernir skrifar: Flokkar sem eru á móti sjálfum sér
Eyjan
Fyrir 1 viku

Gunnar Smári um uppgjörið í Sósíalistaflokknum – „Ég var búinn með minn tíma“

Gunnar Smári um uppgjörið í Sósíalistaflokknum – „Ég var búinn með minn tíma“
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Þorsteinn Pálsson skrifar: Umræðu lyft á hærra plan

Þorsteinn Pálsson skrifar: Umræðu lyft á hærra plan