Björgvin G. Sigurðsson ritar:

Skuggi óréttlætis Guðmundar- og Geirfinnsmála liggur enn yfir íslensku samfélagi, 40 árum eftir að málin fóru í gegnum réttarkerfið. Harðræði, falskar játningar og áralangt gæsluvarðhald sem braut öll viðmið um grundvallar mannréttindi í nútíma réttarríki eru enn óuppgerð svívirða samfélagsins gagnvart meintum sakborningum í málinu.

Sýknudómur Hæstaréttar í september í fyrra yfir fimm sakborningum í málinu markaði tímamót. Endurupptöku hafði ítrekað verið hafnað og harmrænt að meirihluti sýknaðra eru nú fallnir frá. Sýknunin kom seint og henni var illa fylgt eftir af stjórnvöldum.

Starf nefndar á vegum forsætisráðherra sem átti að semja um sanngirnisbætur rann út í sandinn. Nefndin virtist umboðslítil og stefnulaus. Enn þurfa þau sem þoldu svívirðilegt óréttlæti af hálfu réttarkerfisins að þola bið eftir lúkningu mála.

Forsætisráðherra hefur haldið illa á málinu. Fyrst kastaði þó tólfunum þegar greinargerð ríkislögmanns í skaðabótamáli Guðjóns Skarphéðinssonar, eins sýknaðra, kom fram. Hún er ekkert minna en grimmileg rýtingsstunga í bak Guðjóns sem er sagður sjálfur hafa átt sök á málinu en ekki íslenska ríkið, þrátt fyrir sýknudóminn og staðreyndir máls.

Ríkislögmaður heyrir undir forsætisráðherra sem eftir nokkurra daga þögn sór hann af sér og sagðist ekki hafa lesið greinargerðina. Ótrúleg framvinda máls meira en ári eftir sýknu og forsætisráðherra ekki til sóma.

Eftir umfangsmikla rannsókn á þessum tveimur aðskildu mannshvörfum benti ekkert til þess að mönnunum hefði verið banað, engin lík fundust, en að henni lokinni voru sex ungmenni dæmd til þungra refsinga, svipt æru sinni og framtíð.

Sýknudómur Hæstaréttar var síðbúin viðurkenning dóms- og réttarkerfis sem brást. Nú er mikilvægt að standa eins myndarlega og sanngjarnt að málum og kostur er. Semja á tafarlaust um sanngjarnar bætur við þá sem enn lifa og afkomendur hinna sem fallnir eru frá úr hópi sakborninganna.

Það er óafsakanlegt að enn sé brenndur tími til einskis. Salti núið í gömul sár og lappir dregnar á lokametrum máls sem er svartur blettur í sögu íslenskra fjölmiðla, stjórnmála og réttarkerfis þar sem margt lagðist á eitt við að dæma saklaus umgmenni sem lágu vel við höggi í fangelsi fyrir mannshvörf sem ollu uppnámi og hysteríu í samfélaginu.

Björgvin G. Sigurðsson.