Hrannar Björn Arnarson, aðstoðarmaður Jóhönnu Sigurðardóttur í forsætisráðherratíð hennar, varpar eftirfarandi spurningu fram hér á Eyjunni:
Friðarhöfðinginn Jens Stoltenberg að verða framkvæmdastjóri NATO – Er það ekki rétti tíminn til að grafa „Ísland úr NATO“ borðana og þar með ryðja síðustu málefnalegu hindruninni úr vegi sameiningar VG og SF? Það finnst mér!
Þetta gefur tilefni til að fara í smá upprifjun. Hrannar kemur upprunalega úr Alþýðubandandalaginu. Sá flokkur rakti sögu sína til Sósíalistaflokksins sem aftur rakti sögu sína til Kommúnistaflokks Íslands. Alþýðubandalagið var mjög eindregið í andstöðunni gegn hernum og Nató, en átti það reyndar til í seinni tíð að fórna þessu málefni fyrir ríkisstjórnarsetu.
Vinstri grænir eru fólkið í Alþýðubandalaginu sem vildi ekki fara í samstarf með sósíaldemókrötum úr Alþýðuflokknum undir nafni Samfylkingarinnar. Í hópinn bættust umhverfisverndarsinnar og flokkurinn varð rauðgrænn. Í Samfylkinguna fóru Alþýðubandalagsmenn sem voru búnir að missa trúna á sósíalismann, þangað runnu líka inn konur úr Kvennalistanum – jú og kratarnir.
Samfylkingin vildi verða krataflokkur eins og norrænu krataflokkarnir. Í áratugi hafði það verið Alþýðuflokkurinn sem var systurflokkur norrænu kratanna og þáði meira að segja styrki og ýmiss konar aðstoð þaðan – enda var hreyfingin talin alþjóðleg.
Ef það er eitthvað sem kratarnir tortryggðu sérstaklega mikið, já, höfðu hreina óbeit á, þá var það kommúnisminn sem kom úr austri. Þannig voru kratarnir mjög hlynntir Nató. Þegar Ísland gekk í Nató var alþýðuflokksmaðurinn Stefán Jóhann Stefánsson forsætisráðherra.
Hið sama gilti um krata í nágrannalöndunum. Frá upphafi voru þeir ekki bara stuðningsmenn Nató og varnarsamvinnunnar við Bandaríkin, heldur voru þeir beinlínis hvatamenn hennar. Svíar pössuðu reyndar upp á hlutleysi sitt, en öðru gegndi um Norðmenn og Dani. Einn aðalhvatamaðurinn að inngöngu Noregs í Nató var hinn frægi jafnaðarmannaforingi Einar Gerhardsen – áhrifamesti stjórnmálamaður landsins eftir stríð.
Í Danmörku var forsætisráðherrann við tíma inngöngunnar í Nató sósíaldemókratinn Hans Hedtoft.
Þetta á reyndar við um fleiri nágrannaríki okkar. Forsætisráðherra Bretlands þegar Atlantshafsbandalagið var stofnað var Clement Attlee, sósíaldemókrati úr Verkamannaflokknum.
Þannig kemur nákvæmlega ekkert á óvart þótt norskur jafnaðarmaður verði framkvæmdastjóri Nató. Hann fylgir einfaldlega gamalli stefnu krata í Vestur-Evrópu. Hrannar segir að Stoltenberg sé „friðarhöfðingi“, en voru kratarnir á tíma Kalda stríðsins það ekki líka?
Einar Gerhardsen hefur ímynd landsföður í Noregi. Hann var forsætisráðherra þrívegis á árunum 1945-1965. Hann var sósíaldemókrati og leiddi Norðmenn inn í Nató.
