fbpx
Miðvikudagur 24.apríl 2024
Pressan

Er Teboðshreyfingin liðin undir lok?

Kristján Kristjánsson
Sunnudaginn 11. ágúst 2019 21:00

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Hin bandaríska Teboðshreyfing hefur verið áberandi í bandarískum stjórnmálum undanfarinn áratug og hefur haft mikil áhrif. Hreyfingin varð til 2009 og var í upphafi hreyfing íhaldsmanna meðal almennings. Hún mótmælti og barðist gegn opinberum hjálparpökkum til bankanna í kjölfar fjármálakreppunnar en pakkarnir voru fjármagnaðir með ríkisfé. En Teboðshreyfingin færði fljótt út kvíarnar og fór að berjast gegn fóstureyðingum, Obamacare-sjúkratryggingakerfinu sem var að mati hreyfingarinnar ekkert annað en tilraun til að innleiða sósíalisma í Bandaríkjunum. Einnig barðist hreyfingin fyrir trúfrelsi og rétti fólks til að bera vopn. Nafn hreyfingarinnar er dregið af atburðum í Boston 1773 þegar sköttum Breta á te var mótmælt þar í borg. Það var fyrsta skrefið að sjálfstæði Bandaríkjanna frá bresku krúnunni.

En nú telja margir stjórnmálaskýrendur að dagar hreyfingarinnar séu taldir. Eitt af því sem ýtir undir þá kenningu er að nýlega tókst Bandaríkjaþingi að ná samkomulagi um fjárlög til næstu tveggja ára. Um sjaldgæfa þverpólitíska samstöðu er að ræða, en hún kemur í veg fyrir að starfsemi alríkisstofnana stöðvist eins og hefur ítrekað gerst á undanförnum misserum þegar þingið og forsetinn hafa ekki getað komið sér saman um fjárlög. En þessi þverpólitíska samstaða markar að öllum líkindum einnig endalok Teboðshreyfingarinnar. Hreyfingin hefur verið langt til hægri á hinu pólitíska litrófi og staðið langt til hægri við marga liðsmenn Repúblikanaflokksins en hreyfingin er, eða kannski öllu heldur var, einn vængur flokksins.

Samkomulagið um fjárlögin gengur þvert á boðskap Teboðshreyfingarinnar sem barðist fyrir lægri sköttum, lægri opinberum útgjöldum og jafnvægi í ríkisfjármálum. Stærsti sigurinn í sögu hreyfingarinnar er hið svokallaða Budget Control Act, sem er skuldaþak, sem var sett 2011. Nú hefur þessu skuldaþaki verið kastað út í hafsauga án mikilla átaka og ekki er að sjá að frekar verði rætt um það fyrr en eftir forsetakosningarnar á næsta ári. Af þessum sökum segja margir að Teboðshreyfingin heyri sögunni til. Brian Riedl, hjá hægrisinnuðu hugveitunni Manhattan Institute, segir að fjárlögin hafi verið „síðasti naglinn í líkkistu Teboðshreyfingarinnar“. Clarence Page, stjórnmálaskýrandi hjá Chicago Tribune, tekur í sama streng og segir hreyfinguna steindauða. Rand Paul, einn þekktasti meðlimur hreyfingarinnar í öldungadeild þingsins, hefur lýst því yfir að „Teboðshreyfingin sé ekki lengur til“.

Mikill útgjaldahalli

Þegar Donald Trump barðist við Hillary Clinton um forsetaembættið hét hann því að koma jafnvægi á fjármál ríkisins innan fimm ára. Opinberlega er árafjöldinn nú orðinn 15. Hann lofsamaði Teboðshreyfinguna og sagði Repúblikana vera veika fyrir þegar þeir koma til Washinton til að taka sæti á þingi. Þeir lofi hinu og þessu en standi ekki við neitt. Hann sagði það ekki gerast hjá honum.

En eitthvað gengur honum illa að efna loforðið um jafnvægi í ríkisfjármálum. Skuldir alríkisins nema nú 22.000 milljörðum dollara og hækka með hverri mínútu. Skuldirnar aukast hraðar en þær hafa nokkru sinni gert þegar efnahagslífið hefur verið í uppsveiflu eins og nú. Frá því að Trump tók við völdum hafa skuldirnar aukist um 2.000 milljarða dollara. Aðallega vegna skattalækkana á atvinnulífið en ekki var gripið til neinna mótvægisaðgerða vegna þeirra. Á næsta áratug munu nýju fjárlögin ein hækka skuldirnar um 1.700 milljarða dollara.

Það er því erfitt fyrir Repúblikana að halda því fram að flokkurinn sýni ábyrgð þegar kemur að ríkisfjármálum, segir Peter Schiff, forstjóri Euro Pacific Capital fjárfestingarfyrirtækisins. Þessi þróun í skuldamálum og útgjöldum ríkisins er birtingarmynd þess að aðeins 15 prósent af kjósendum Repúblikanaflokksins styðja niðurskurð í útgjöldum til félags- og heilbrigðismála til að lækka skuldir ríkisins. Af þessum sökum heyrist lítið frá harðasta kjarna stuðningsmanna Trump um skuldirnar. Hann hefur sjálfur lagt sitt af mörkum til að beina athyglinni frá þessu með því að beina áherslum Repúblikana að málum sem má telja til popúlískrar íhaldsstefnu.

Trump skrifaði undir fjárlögin í síðustu viku. Samkvæmt þeim fær herinn meira fé að kröfu Repúblikana en Demókratar kröfðust meira fjármagns til vinsælla verkefna á landsvísu og fengu það í gegn. Mick Mulvaney, starfsmannastjóri Hvíta hússins og áður einn af mestu áhrifamönnum Teboðshreyfingarinnar, sagði fjárlögin vera sigur fyrir Trump og sagði Demókrötum að kenna að skuldir ríkisins vaxa.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Í gær

„Hefurðu séð lík?“ – 14 ára stúlka myrti móður sína og bauð vinkonu heim til að sjá líkið

„Hefurðu séð lík?“ – 14 ára stúlka myrti móður sína og bauð vinkonu heim til að sjá líkið
Pressan
Í gær

Elon Musk sakar Ástrali um ritskoðun: „Hrokafullur milljarðamæringur,“ segir ráðherra

Elon Musk sakar Ástrali um ritskoðun: „Hrokafullur milljarðamæringur,“ segir ráðherra
Pressan
Í gær

„Ósigrandi“ stúlknalið fór ósigrað í gegnum tímabilið í „strákadeildinni“

„Ósigrandi“ stúlknalið fór ósigrað í gegnum tímabilið í „strákadeildinni“
Pressan
Í gær

Airbnb-húsið frá helvíti – Móðir og fjögur börn í stórhættu

Airbnb-húsið frá helvíti – Móðir og fjögur börn í stórhættu
Pressan
Fyrir 2 dögum

Gerði óhugnanlega uppgötvun heima hjá sér – Síðan hefur ráðgátan bara undið upp á sig

Gerði óhugnanlega uppgötvun heima hjá sér – Síðan hefur ráðgátan bara undið upp á sig
FréttirPressan
Fyrir 3 dögum

Dularfulla skáldsagan sem spáði fyrir um Titanic-slysið – Var höfundurinn geðveikur eða skyggn?

Dularfulla skáldsagan sem spáði fyrir um Titanic-slysið – Var höfundurinn geðveikur eða skyggn?