Áhugaverð spurning og svar við henni var birt á Vísindavefnum í dag, en spurningin kemur frá Hildi nokkurri Jónsdóttur. Spurningin í heild sinni hljóðar svona:
„Ég hnaut um eitt orð í samheitaorðabók um daginn – en það var orðið ferðasúpa með samheitinu sultarsúpa. Hvað þýðir þetta orð nákvæmlega? Hvað er ferðasúpa?“
Það er Guðrún Kvaran, málfræðingur og prófessor, sem svarar spurningunni, en hún er lesendum Vísindavefjarins að góðu kunn. Hún þurfti að grafa ansi djúpt til að finna merkingu orðsins ferðasúpa.
„Einu dæmin sem ég hef fundið um ferðasúpu og sultarsúpu eru í Riti þess Islendska Lærdóms-Lista Felags sem gefið var út á árunum 1781–1798. Orðin eru í XII. bindi, bls. 167. Þaðan hefur sultarsúpa væntanlega verið tekin með í Íslensk-danska orðabók Sigfúsar Blöndals (1920–1922:819) og merkingin sögð ‘mager suppe’. Vísað er í ferðasúpu sem þó er ekki fletta á sínum stað heldur í viðbæti aftast í bókinni (bls. 1018),“ skrifar Guðrún og heldur áfram.
„Bæði orðin eru inni í Íslenskri orðabók handa skólum og almenningi, annarri útgáfu, og er merkingin við sultarsúpa sögð ‘soðhlaup af keti og beinum’ (1983:994) en við ferðasúpa stendur ‘1 súpa til að hafa með í ferðalög. 2 sultarsúpa’ (bls. 200).“
Kemur svo á daginn í svari Guðrúnar að bæði orðin ferðasúpa og sultarsúpa hafi orðið nútímanum að bráð.
„Hvorugt orðið er með í þriðju útgáfu orðabókarinnar, tölvuútgáfu, frá árinu 2000 og ekki heldur í prentuðu orðabókinni frá 2002. Skýringuna er að finna í tímaritinu Orði og tungu frá 2001 í grein eftir Þórdísi Úlfarsdóttur sem ber titilinn Matarorð í íslenskri orðabók. Hún skrifar: „Aðaláhersla í 3. útgáfu bókarinnar verður á nútímamálfar svo eitthvað þarf óhjákvæmilega að víkja ef bókin á ekki að fara fram úr ákveðinni hámarksstærð.“ (2001:122). Meðal orða sem ekki fengu inni voru ferðasúpa og sultarsúpa.“
