Femíniska vefritið Knuz.is óskaði eftir upplýsingum frá þeim stjórnmálaflokkum sem bjóða fram til Alþingis í ár um afstöðu þeirra til vændi og kynlífsvinnu. Segja má að svör Samfylkingarinnar, sem hefur notið mikilla vinsælda í aðdraganda kosninga meðal margra femínista sem hafa verið áberandi á Twitter, töluverðum vonbrigðum.
Það er svo ógeðslega mikil forræðishyggja að skilgreina allt vændi sem ofbeldi – vá hvað samfylkinging olli mér miklum vonbrigðum með þessum skrifum um “viðhorf XS til kynlífsvinnu”
— Edda Falak (@eddafalak) September 17, 2021
Vísar Edda þar til svara Samfylkingar við fyrirspurn Knuz en þar kemur fram að Samfylkingin vilji skaðaminnkandi nálgun í vændismálum „þar sem er ekki refsivert að selja vændi en hins vegar sé refsivert að kaupa vændi.“ Þessi stefna er í samræmi við svonefnda „sænska-leið“ sem hefur verið innleidd í íslensk lög að sænskri fyrirmynd og gerir kaup á vændi refsiverða en sölu á því refsilausa.
Samfylkingin telur að fólk í vændi sé oftar en ekki í því af neyð eða jafnvel nauðung.
„Vændi veldur meirihluta fólks sem leiðist út í það miklum og varanlegum skaða og hagsmunir þeirra fáu sem sjálfir velja að stunda vændi geta einfaldlega ekki talist vega þar upp á móti. Auk þess veitir sænska leiðin fólki í vændi örlitla yfirhönd í samskiptum við kaupendur þar sem brotið er alltaf kaupanda en seljandi vændis er í fullum rétti.“
Samfylkingin kýs jafnframt fremur að tala um vændi en um kynlífsvinnu.
Margir lýstu yfir sárum vonbrigðum með þessa afstöðu Samfylkingarinnar undir tísti Eddu. Ein spurði jafnvel hvort hún þyrfti ekki að kaupa sér farmiða heim til Íslands til að breyta atkvæði sínu.
Sá þetta á Knuz rétt áðan og er núna að skoða flugmiða hjá Play því ég veit að nýtt atkvæði er ekki að fara að skila sér í tæka tíð.
Ég fer ekki að taka þátt í að enabla svona rugl.
— Alda (@aldavigdis) September 17, 2021
Heiða Björg Hilmisdóttir, varaformaður Samfylkingarinnar, svaraði Eddu og sagði ekki allt vændi vera ofbeldi en þó að meirihluti þeirra sem það stunda væru að því sökum neyðar eða nauðungar.
Allt vændi er ekki ofbeldi en eins og stendur í svarinu þá er Meirihluti þeirra sem það stunda í vændi af neyð eða jafnvel nauðung.
— Heiða Björg (@heidabjorg) September 17, 2021
Heiða segist vera í miklu sambandi við nokkrar konur sem séu í vændi „og þær upplifa öryggi í að geta tilkynnt karla sem áreita þær eða skaða. Þeir eru að brjóta lög en ekki þær og löggæslan á þar að standa með þeim sem selja og tryggja þeirra öryggi betur.
Við innleiddum sænsku leiðina þegar við vorum í ríkisstjórn og okkar fólk hefur fylgt kvenfrelsismálum ötullega eftir. Það er margt ís tórum flokk sem öll eru ekki sammála um en við stöndum alltaf með mannréttindum.“
Edda spyr þá á móti „Og ertu að segja mér að lausnin sé ykkar stefna? Eftirlit lögreglu beinist oft að seljendum, til þess að hafa uppi á hugsanlegum kaupendum, sem ýtir starfseminni lengra inn í skuggann og ógnar með því öryggi seljenda.“
Hæ. Samfylkingin hér. Þetta svar var unnið af tilteknum aðilum og fá önnur vissu af þessari fyrirspurn. Það eru mjög skiptar skoðanir um þessi mál innan flokksins og þetta er EKKI opinber stefna okkar.
— Dagbjört Hákonardóttir 🔴 (@dagbjort) September 17, 2021
Dagbjört Hákonardóttir, lögfræðingur og frambjóðandi Samfylkingarinnar, tjáði sig einnig um málið undir tísti Eddu og benti á að innan Samfylkingarinnar væri ekki einhugur um þá stefnu sem send var á Knuz.
„Hæ. Samfylking hér. Þetta svar var unnið af tilteknuma ðilum og fá önnur vissu af þessari fyrirspurn. Það eru mjög skiptar skoðanir um þessi mál innan flokksins og þetta er EKKI opinber stefna okkar.
Í Samfylkingunni eru margar sex positive konur í framboði og allir frambjóðendur eiga að vilja hlusta, skilja og virða.
Aldrei myndum við nokkru sinni dæma fólk fyrir að velja að selja kynlíf.
Við biðjum um skilning á því að þessi umræða er enn nokkuð skammt á veg komin hér á landi, og það tekur tíma að öðlast sýn á raunveruleika þeirra sem kalla eftir lögleiðingu.
Áfram femínismi, höfnum drusluskömmun. Alltaf frelsi, jafnrétti og virðing.“
Undir þetta tekur Ásta Helgadóttir, sem skipar 7. sæti hjá Samfylkingunni í Reykjavík norður.
„Það eru mjög skiptar skoðanir á þessu innan raða flokksins og umræða þar um að móta stefnu til þess að taka mið að meira sex-radical feminisma í þessum umræðum. Sjálf er ég í Samfylkingunni og mjög sex-radical þegar það kemur að svona málum.“
Hæ! @vidreisn mótaði sér mjög frjálslynda og framsækna stefnu í þessu málefni á nýliðnu landsþingi sem ég er mjög stolt af🧡 Hérna er það sem stendur í stefnunni okkar: pic.twitter.com/jlYWNmIDic
— Ingunn Rós (@ingunnkristjans) September 17, 2021
Ingunn Rós Kristjánsdóttir, sem skipar fjórða sæti Viðreisnar í Norðvesturkjördæmi, nýtti líka tækifærið og benti á að Viðreisn hafi mótað sér stefnu í þessum málaflokk sem hún persónulega sé mjög stolt af.
Viðreisn telur ekki rétt að halda sænsku-leiðinni til streitu, hún sé úrelt og skaðleg fyrir þann hóp sem stundar kynlífsvinnu.
„Meðan að kaup eru ólögleg þá ýtir það undir að kaupendur leiti til mjög jaðarsettra einstaklinga sem eru ólíklegri til að leita réttar síns ef á þeim er brotið. Kaup og sala á kynlífi er að eiga sér stað og við getum ekki lokað augunum fyrir því, sama hver skoðun okkar er á málinu,“ segir í stefnu Viðreisnar. Viðreisn bendir á að um sé að ræða tvo ólíka hópa, þá sem verða fyrir ofbeldi og þvingunum – vændi og svo aðra – kynlífsvinna. Nauðsynlegt sé að hlusta á þann hóp sem er í þessum aðstæðum.
Okkur sósunum tókst að aðskilja frelsi eigin líkama frá mannsal í okkar umræðu frá sósófeministum. Þessi umræða er á vogarskálunum þessa dagana og vonandi hægt að aðskilja kynlífsverkafólk frá mannsals umræðunni. Svo er bara að ráðast að rótinni sem er fátækt í flestum tilfellum.
— Bára Halldórsdóttir #blacklivesmatter (@bee_how) September 19, 2021
Bára Halldórsdóttir, uppljóstrari og frambjóðandi Sósíalistaflokksins, bendir þá á stefnu Sósíalista í þessum málaflokk.
Samkvæmt svörum Sósíalistaflokksins við fyrirspurn Knuz hefur flokkurinn ekki lagt til breytingu á sænsku leiðinni en vill eiga virkt samráð við þá sem hafa gagnrýnt þá leið.
„Hugtökin kynlífsvinna og vændi fela í sér tvennt ólíkt. Val eða neyð. Sósíalistar telja hugtakið vændi lýsa þeirri neyð sem felst í því að þurfa að selja aðgang að líkama sínum sér til lífsviðurværis.“
Hafrún Elísa Sigurðardóttir, skaðaminnkunarsinni sem unnið hefur með Konukoti, lýsti einnig yfir vonbrigðum með stefnu Samfylkingarinnar.
“Þetta er mikilvægt til að sporna við eftirspurn eftir vændi og normaliseringu á því að kaupa aðgang að líkama annarrar manneskju sem oftar en ekki eru í vændi af neyð eða jafnvel nauðung.” Þessi setning og yfirlýsing frá @Samfylkingin eru svo mikil vonbrigði.
— Hafrún Elísa (@hafrunelisa) September 17, 2021
Steinunn Ýr Einarsdóttir, formaður kvennahreyfingar Samfylkingarinnar, tjáði sig einnig um málið.
Þau sem vinna kynlífsvinnu eru í forréttindastöðu gagnvart þeim sem upplifa vændi. Til þess að kynlífsvinna geti verið viðurkennt þarf að fordæma vændi og ofbeldið sem í því felst. Þolendur vændis eiga það skilið að við normalisum það ekki með umræðunni um kynlífsvinnu.
— Steinunn Ýr (@steinunn_yr) September 18, 2021
Fleiri flokkar en þeir sem minnst er á hér að ofan hafa skilað inn svörum við fyrirspurn Knuz.
Píratar segjast vera á móti sænsku leiðinni. Hún hafi verið reynt og gallar á henni séu þó nokkrir, meðal annars hafi aðferðin neikvæð áhrif á öryggi seljenda og leiði til þess að þeir verði gjarnan undir eftirliti lögreglu sem ýti starfseminni lengra inn í skuggann.
Miðflokkurinn telur ekki næga reynslu komna á sænsku leiðina en hún sé tilraunarinnar virði.
Vinstri græn eru ánægð með sænsku leiðina og vilja ekki tala um kynlífsvinnu heldur fremur vændi.
Frjálslyndi lýðræðisflokkurinn er á móti sænsku leiðinni. Flokkurinn vill lögleiða sölu og kaup á kynlífsþjónustu þar sem einstaklingar ráði yfir eigin líkama og engum komi við hvað fólk geri inn í svefnherberginu. Kynlífsvinna sé ágætisorð.
Sjálfstæðisflokkurinn, Framsókn og Flokkur fólksins hafa ekki skilað inn svörum.
