Þetta var sumarið árið 2018 en þá bjó Halldór í Berlín. Kona kom inn og sagðist vera með slæmar fréttir fyrir hann. „Þetta var konan sem ég framleigði herbergi hjá, það er að segja, hún hafði leigt íbúðina sjálfa í 10 ár, en leigði mér svo eitt herbergið í nokkra mánuði.“ Konan sagði við Halldór að það væri búið að reyna allt, íbúarnir í húsinu væru búnir að tala við leigjendasamtökin og lögfræðingana þar en allt kom fyrir ekki, leigan varð að hækka.
Sjá einnig: Halldór: Ísland er óafsakanlega dýrt land – „Ég þekki heilan mökk af ungu fólki sem hefur flúið Ísland.“
„Þarna stóð hún í dyragættinni og neri saman höndunum og ég var ekki frá því að ég sæi glampa á tár í augum hennar yfir því að þurfa að færa mér þessi hörmungartíðindi,“ segir Halldór en fljótlega fór hann að hugsa um hækkanirnar sem hann þekkti frá Reykjavík.
„Það eru ekki mörg ár síðan vinir mínir leigðu saman fjögurra herbergja íbúð á Njálsgötu á 150 þúsund krónur á mánuði með öllu. Hvað kostar þessi íbúð í dag? Ég vil ekki einu sinni vita það, en það er alveg ljóst að leigan hefur hækkað um lágmark 100% á þessum átta árum eða svo. Verandi Íslendingur er maður auðvitað vanur því að allt hækki stanslaust alltaf.“
Þá kemur Halldór með önnur dæmi en það eru súkkulaðisnúðar og flugrútur. „Á tíunda áratugnum kostuðu þeir [súkkulaðisnúðarnir] eitthvað í kringum 60 – 70 krónur stykkið. Í dag held ég að verðið á þeim sé eitthvað kringum 350 kall,“ segir hann en hann bendir einnig á að það sé algengt meðal Íslendinga í útlöndum að spyrja hvað verðið í flugrútuna sé komið upp í.
„Allt hækkar stanslaust, alltaf, eini stöðugleikinn sem við þekkjum er óstöðugleikinn sjálfur, það eina sem hægt er að gera ráð fyrir er að það er ekki hægt að gera ráð fyrir neinu, það lækkar aldrei neitt í verði, nema reyndar sjónvörp, fyrir nokkrum árum, þegar sú pólitíska ákvörðun var tekin – sem ekki verður kölluð annað en epísk – að hækka virðisaukaskatt á mat og bækur, svo það væri hægt að lækka vörugjöld á raftæki. Þessi ákvörðun er mér allt að því guðfræðileg ráðgáta. En blessuð konan, sem húkti þarna tárvot í dyragættinni og neri saman lófunum, vissi auðvitað ekki að hún væri að tala við mann sem þekkir ekkert annað en þetta ástand. Að vera Íslendingur er að þekkja ekkert annað en að lifa á efnahagslegu jarðsprengjusvæði“
Þá spurði Halldór konuna hver hækkunin væri. „Varir hennar titruðu meðan hún safnaði kjarki til þess að stynja upp tölunni. „12 evrur! Elsku Halldór, mér þykir svo fyrir þessu,“ sagði hún og röddin brast. Ég skellti upp úr. „Tólf evrur? Ég hélt þú værir að fara að segja 120 evrur.“ Já, leigan var að hækka um sautjánhundruðkall á mann og allt húsið var búið að tala við lögfræðinga og var nú í einhvers konar sorgarferli yfir þessu. Nema ég auðvitað, sem þekki ekkert annað en óstöðugleika og endlausar verðhækkanir.“
Halldór segir það vera sálfræðilega ómögulegt að vera sáttur við eigin kjör hér á landi og kemur með ástæðuna fyrir því. „Þú veist að eftir eitt ár, þá verður kaffibollinn tuttugu krónum dýrari, þú veist að leigan verður að öllum líkindum hærri, afborganir af húsnæðisláni, hver veit hvernig þær verða að ári, þú veist að leigubíllinn úr miðbænum verður dýrari, þú veist að fasteignagjöldin verða hærri, þú veist að skáldsagan sem þú ætlar að gefa mömmu þinni í jólagjöf verður dýrari en í fyrra, þú veist að matarkarfan mun bíta fastar í veskið.
„Með öðrum orðum, þá bara veistu að það eru allar líkur á því að lífsgæði þín verði verri á næsta ári, ja, nema auðvitað ef launin þín hækka. Allt hefur alltaf sífellt orðið dýrara en það var, þú þekkir ekkert annað, og þú hefur enga ástæðu til þess að ætla að það muni breytast á næsta ári, sem gerir að verkum að þú getur ekki verið sátt við það sem þú hefur, vegna þess að ef þú ert sátt eða sáttur, þá muntu dragast aftur úr. Þetta blasir við.“
